A Comparative analysis of the Turkish translations of Virginia Woolf's Mrs. Dalloway
Virginia Woolf'un Mrs. Dalloway adlı eserinin Türkçe çevirilerinin karşılaştırmalı bir analizi
- Tez No: 434283
- Danışmanlar: PROF. DR. ASALET ERTEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık (İngilizce) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 155
Özet
20. yüzyıl dünya edebiyatına damgasını vuran Mrs. Dalloway, Virginia Woolf'un en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Bu roman, Woolf'un kullandığı anlatım biçemi ile ön plana çıkmış ve Woolf kullandığı tekniğin öncülerinden biri haline gelmiştir. Bu nedenle, Mrs. Dalloway'in Türkçeye nasıl çevrildiğini ve dolayısıyla Türk kültüründe nasıl alımlandığını bilmek oldukça önemlidir. Mrs. Dalloway Türkçeye beş farklı çevirmen tarafından kazandırılmıştır. Bu tezde tüm bu çeviriler, Katharina Reiss'ın öne sürdüğü çeviri eleştirisi modeli çerçevesinde incelenecektir. Reiss çeviri eleştirisine geçmeden önce, metnin türünün belirlenmesi gerektiğini vurgulamış ve bu metin türlerini içerik odaklı metinler, biçim odaklı metinler, ikna odaklı metinler ve işitsel-görsel odaklı metinler olmak üzere dörde ayırmıştır. Metin türünü belirledikten sonra ise, çevirmenlerin seçimlerinin dil içi ve dil dışı öğeler bağlamında değerlendirilmesi gerektiğini savunmuştur. Reiss dil içi öğeleri, anlamsal öğeler, sözcüksel öğeler, dilbilgisel öğeler ve biçemsel öğeler olmak üzere dört başlık altında incelemiş ve ancak bu öğeleri kaynak metinden hedef metine aktarabilen çevirmenlerin yeterli bir çeviri ortaya koyabileceğini öne sürmüştür. Bu bağlamda, bir çeviri eleştirmeninin görevi hedef metne aktarılan bu öğeleri eşdeğerlik, yeterlilik, doğruluk ve biçem benzerliği çerçevesinde değerlendirmektir. Reiss dil dışı öğeleri ise anlık durum, konu faktörü, zaman faktörü, yer faktörü, izleyici faktörü, konuşmacı faktörü ve etkileyici ifade olmak üzere yedi gruba ayırmıştır. Reiss'a göre, bir çeviri eleştirmeninin, sadece metin türünün özelliklerine ya da o metne uygun dil kullanımına odaklanması yeterli olmayacaktır. Bu durumda, çevirmenlerin ve çeviri eleştirmenlerinin dil dışı öğelerin hedef metin üzerindeki etkisini göz önünde bulundurmaları gerekir. Sonuç olarak bu tez, Aixela'nın ortaya koyduğu çeviri stratejileri bağlamında, çevirmenlerin kullandıkları çeviri stratejilerini belirlemeyi ve kullanılan stratejilerin hangisinin daha uygun bir çeviri yapılmasını sağladığını ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
Mrs. Dalloway is regarded as one of the most important works of Virginia Woolf, marking the 20th century world literature. The novel is foregrounded by the style of Woolf, and she has become one of the most significant representatives of the technique she used. That is why, it is important to understand how Mrs. Dalloway is translated, and therefore received in Turkish culture. Mrs. Dalloway is translated into Turkish by five different translators. In this thesis, all of these translations will be analysed within the scope of Katharina Reiss' translation criticism model. Reiss emphasizes that the type of a text is determined prior to translation criticism, and she categorizes these types as the content-focused texts, form-focused texts, appeal-focused texts and audio-medial texts. Upon determining the text type, the choices of the translators in terms of linguistic components and extra-linguistic determinants are considered. Reiss divides linguistic components into four groups as the semantic elements, lexical elements, grammatical elements (the stylistic factor and the idiomatic factor) and the stylistic elements. She suggests that when a translator conveys these elements of the source text into the target text, they can make an adequate translation. In her point of view, the critic of a translation considers these elements to evaluate the equivalences, adequacy, correctness and correspondence of the translated text. Reiss also classifies the extra-linguistic determinants in seven groups as the immediate situation, the subject matter, the time factor, the place factor, the audience factor, the speaker factor and the affective implications. She emphasizes that it will not be enough if the critic of a translated text focuses only on the particular demands of each text type, and the distinctive elements of the language. In this regard, both the translator and the critic pay attention to the effects of extra-linguistic elements on the source text. This thesis takes the translation strategies put forward by Aixela as a basis, and in conclusion, aims at spotting the strategies used by the translators, and shedding light on which strategies lead to a more adequate translation of the source text.
Benzer Tezler
- Virginia Woolf'un 'A writer's Diary' eserinin Türkçedeki iki metninin eleştiri ve çeviri kuramları açısından karşılaştırılması
A comparative analysis of two Turkish translations of Virginia Woolf's 'A Writer's Diary' in the framework of translation and critical theories
SERPİL YAVUZ ÖZKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Mütercim-Tercümanlıkİstanbul ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEJDET NEYDİM
- Modernist yazının farklı örneklerinin yeniden çevirilerinin çeviri stratejileri bağlamında incelenmesi
An analysis of translation strategies in retranslations of selected works of modernist literature
İREM CEREN DOĞAN
Doktora
Türkçe
2023
Mütercim-Tercümanlıkİstanbul ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN YURTDAŞ
- An analysis of two translations of Mrs. Dalloway into Turkish
Mrs. Dalloway adlı eserin Türkçe'ye yapılan iki farklı çevirisinin analizi
HAYRİYE MÜGE GÜR
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Mütercim-TercümanlıkDoğuş Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. AYŞE FİTNAT ECE
- Roald Dahl'ın Charlie and The Great Glass Elevator romanının Türkçe çevirilerinin yeniden çeviri varsayımı çerçevesinde karşılaştırmalı çözümlemesi
A comparative analysis of Turkish translations of Roald Dahl's novel, Charlie and The Great Glass Elevator, within the framework of retranslation hypothesis
MERVE HATİPOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Mütercim-Tercümanlıkİstanbul Okan ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEMAL DEMİRCİOĞLU
- A comparative analysis of the Turkish translations of Roald Dahl's Charlie and the Chocolate Factory
Roald Dahl'ın Charlie and the Chocolate Factory adlı eserinin Türkçe çevirilerinin karşılaştırmalı bir analizi
EBRU KÜRKCÜ
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Mütercim-TercümanlıkHacettepe ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASALET ERTEN