A comparative analysis of the Turkish translations of Roald Dahl's Charlie and the Chocolate Factory
Roald Dahl'ın Charlie and the Chocolate Factory adlı eserinin Türkçe çevirilerinin karşılaştırmalı bir analizi
- Tez No: 707753
- Danışmanlar: PROF. DR. ASALET ERTEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık (İngilizce) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 132
Özet
Roald Dahl'ın Charlie and the Chocolate Factory (1964) adlı eseri, çocuklar tarafından yaygın olarak okunan, dünyaca ünlü bir çocuk yazını klasiği olarak kabul edilmektedir. Benzersiz hikaye anlatım teknikleri, biçemi, neolojizmleri ve merak uyandıran olay örgüleri, Dahl'ın dünyanın en seçkin çocuk edebiyatı yazarlarından biri olarak tanınmasını sağlamıştır. Bu nedenle, Charlie and the Chocolate Factory'nin (1964) aynı yayınevi için iki ayrı çevirmen tarafından nasıl çevrildiğini ve Türk çocuk yazını okuyucuları tarafından nasıl alımlandığını incelemek oldukça önemlidir. Bu çalışma, Raymond van den Broeck'in çeviri eleştirisi modeli çerçevesinde, çocuk yazını çevirisi ve çeviri eleştirisi alanında gelecekte yapılacak araştırmaların yolunu açma amacı ile kitabın kapsamlı bir çeviri analizini oluşturmayı amaçlamaktadır. Çocuk yazını çevirisi, okuyucu kitlesinin titizlikle değerlendirilmesini gerektirmektedir. Çocuklar için çeviri yapmak kolay bir iş olarak görülmektedir, ancak çocuk yazını çevirisi, en az yetişkin yazını çevirisi kadar karmaşık ve emek gerektiren bir alandır. Bu nedenle, Roald Dahl'ın Charlie and the Chocolate Factory (1964) adlı başyapıtı ve Makbel Oytay (1989) ve Celal Üster (2006) tarafından yapılmış iki Türkçe çevirisi, Broeck'in çeviri eleştiri modeli çerçevesinde analiz edilecek ve karşılaştırılacaktır. Bu model çerçevesinde, kitaptaki kültürel ve kültürlerarası unsurlar analiz edilecek, çevirmenlerin tercihleri ve kültürel ögeleri çevirirken çok sayıda çeviri stratejisi kullanmalarının olası nedenleri tartışılacaktır. Ayrıca, kaynak metindeki dil içi ve dil dışı ögelerin çeviri metinlere aktarımı incelenecek ve birbirleriyle karşılaştırılacaktır. Bu tezde, Aixela'nın öne sürdüğü çeviri stratejileri kapsamında, Broeck'in çeviri eleştirisi modeli temel alınarak çevirmenlerin tercih ettiği çeviri stratejilerinin belirlenmesi de amaçlanmaktadır. Çalışma sonuçları, kaynak metin ile hedef metinler arasında biçimsel, sözcüksel ve kültürel ögeler açısından önemli farklılıklar olduğunu ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
Roald Dahl's Charlie and the Chocolate Factory (1964) is regarded as a children's classic extensively read by children worldwide. Dahl's unique storytelling techniques, neologisms, intriguing plots, and stylistic features earned him worldwide recognition as one of the most prominent children's authors. Therefore, it is essential to examine how it was translated by two different translators for the same publishing house and received by Turkish children's literature readers. This study aims to make a thorough translation analysis of the book within Raymond van den Broeck's translation criticism model, with an attempt to pave the way for further research on the translation of children's literature and its translation criticism. Translation of children's literature requires serious consideration of its audience. Translating for children is considered an easy task; however, it is as complex and demanding as translations of adult literature. To this end, a masterpiece of the genre, Charlie and the Chocolate Factory (1964) by Roald Dahl and its two Turkish translations by Makbel Oytay (1989) and Celal Üster (2006) is going to be analyzed and compared in accordance with Broeck's translation criticism model. Within this framework, cultural and cross-cultural elements in the book will be analyzed, the translators' choices will be evaluated, and the translators' possible reasons for using numerous translation strategies when translating the culture-specific terms will be discussed. In addition, the transmission of the translation of linguistic and extra-linguistic elements in the source text is examined and compared. This thesis also uses Aixela's translation strategies and aims to specify the choices made by the translators based on Broeck's framework. The study results conclude that there are significant differences between the source text and target texts in terms of stylistic, lexical, and cultural elements between the source text and target texts.
Benzer Tezler
- Roald Dahl'ın Charlie and The Great Glass Elevator romanının Türkçe çevirilerinin yeniden çeviri varsayımı çerçevesinde karşılaştırmalı çözümlemesi
A comparative analysis of Turkish translations of Roald Dahl's novel, Charlie and The Great Glass Elevator, within the framework of retranslation hypothesis
MERVE HATİPOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Mütercim-Tercümanlıkİstanbul Okan ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEMAL DEMİRCİOĞLU
- Roald Dahl'ın James and the Giant Peach adlı romanının iki farklı çevirisinin çevirmenlerin kullandığı stratejiler açısından karşılaştırmalı olarak incelenmesi
A comparative analysis of two Turkish translations of the work entitled James and the Giant Peach by Roald Dahl within the context of the strategies of translators
SELMA AKILLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Mütercim-TercümanlıkGazi ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GİRAY FİDAN
- Sociological intertextuality' in the Turkish translations of Tolkien's middle-earth novels
Tolkien'in orta-dünya eserlerinin Türkçe çevirilerinde 'sosyolojik metinlerarasılık'
TUĞÇE ELİF TAŞDAN DOĞAN
Doktora
İngilizce
2019
Mütercim-TercümanlıkGazi Üniversitesiİngilizce Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI ÖZLEM TARAKCIOĞLU
- A descriptive and comparative study on censorship in the Turkish translations of Jack Kerouac's On the Road
Jack Kerouac'ın Yolda adlı eserinin Türkçe çevirilerinde sansür üzerine betimsel ve karşılaştırmalı çalışma
BAŞAK PIRIL GÖKAYAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Amerikan Kültürü ve EdebiyatıAtılım ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKÇEN HASTÜRKOĞLU
- John Ronald Reuel Tolkien'in The Hobbit adlı eserinin Türkçe çevirilerinin yeniden çeviri varsayımı ve çocuk edebiyatı kapsamında incelenmesi
An analysis of the Turkish translations of John Ronalds Tolkinen's The Hobbit within the framework of retranslation hypothesis and children's literature
ZEYNEP DUYMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Mütercim-Tercümanlıkİstanbul Okan ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEMAL DEMİRCİOĞLU