Köroğlu Destanı 'Hikâyet-i Köroğlu Sultan'
Epic of Koroghlu 'Story of Koroghlu Sultan'
- Tez No: 440915
- Danışmanlar: PROF. DR. İSA ÖZKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 390
Özet
Köroğlu Destanı üzerinde yapmış olduğumuz doktora tez çalışmasında, Molla Hasan Mirbabaoğlu tarafından Çağatay lehçesinde yazıya alınan“Hikâyet-i Köroğlu Sultan”metni üzerinde durulmuş ve destanmetni çeşitli yönleriyle ele alınarak incelenmeye ve açıklanmaya çalışılmıştır. Köroğlu Destanı metninin, Kazan nüshası diyebileceğimiz Molla Hasan Mirbabaoğlu tarafından yazıya alınan anlatı, Özbek destancılığına dâhil edilen bir metindir. Destan kahramanı Köroğlu bu anlatıda, Çembil Bil şehrinde sultan olarak hükümranlık eden, hanlık ve beylik süren bir sülâleden gelmektedir. Köroğlu'nun bir destan kahramanı olarak metinler üzerinden gösterdiği özellikleri incelediğimizde beyden olma bir bey olduğu neticesine varılmıştır. Geniş Türk coğrafyasına bağlı olarak anlatım bakımından gelişen ve şekillenen versiyon ve varyantlar arasında üzerinde çalıştığımız metnin müstakil kendine özgü bir metin olduğu kanaatine varılmıştır. Doktora tezimizin esas metni olan“Hikâyet-i Köroğlu Sultan”anlatısının icra edildiği coğrafyanın Özbekistan sahası olduğu ve bu saha içinde yaratılan diğer Köroğlu Destanı anlatı metinlerinden farklılık arz ettiği tespit edilmiştir. Kahramanın doğumu, geldiği soy ve motif yapısı açısından ortaya çıkan bu farklılık, Köroğlu'nun 'han oğlu han ve bey oğlu bey' olma durumunu teyit etmektedir. Ayrıca, metnin içerisinde kullanılan unvanların özelliklerine bakıldığında“Hikâyet-i Köroğlu Sultan”anlatı metninin, arkaik tabakalaşma izleri taşıdığı sonucuna varılmaktadır.Türk kültür hayatında ve destan anlatıcılığında önemli bir yere sahip olan ve hemen hemen bütün yaşadığı coğrafyalarda kendine anlatıcı ve dinleyici çevresi bulan bu destan, sadece bu çerçevede kalmamış aynı zamanda hayatımızın pek çok yerinde kendine zamanın şartlarına uygun olarak ihtiyaçlara cevap verecek biçimde dinleyici karşısına çıkmayı başaran bir yeteneğe sahip olduğu ortaya çıkmaktadır.
Özet (Çeviri)
In this PhD thesis, Epic of Koroghlu has been studied and announced by focusing“Story of Koroghlu Sultan”received by Molla Hasan Mirbabaoglu,post Chagatai dialects text by considering various aspects on this narrative epic. Koroglu Epic of this text is a copy of the Kazan issue, Mullah Hasan narrative received in writing by Mirbabaoglu, a text that included in the Uzbek Epic. Koroghlu Epic hero in this narrative, is a sultan in Cembil Bil country, comes from a dynasty of khans and principalities. As Koroghlu epic hero as the prototype for the determination of the properties on the texts that show features of Turkish epic hero. According to the text we have examined in this study, it was concluded that a sultan born as a son of a sultan. Depending on geography with the essential features of the birth of the hero in developing and shaping work text version and variant it has concluded that a new text is self-contained.Main text of the study,“Story of Koroghlu Sultan”narrative belongs to Uzbekistan geography region that other Koroghlu epic narratives created in this field differs from other Koroghlu texts. The birth of a hero, ancestor and motif structure that emerged in terms of differences has identified the sultan status of Koroghlu Epic hero. The most fundamental proof of this statement made at the beginning of the text and it was concluded that traces of archaic stratification of epic. Turkish cultural life and epic telling of which has an important place and almost all inhabited regions in self-teller and listeners to find this saga did not just within this framework but also managed to appear before the audience in a way that will meet the needs as appropriate to the time conditions in many parts of our lives a it appears that they have talent.
Benzer Tezler
- Âşık Günay Yıldız'ın hikâyelerinin epizot ve motiflerinin incelenmesi
Investigating motifs and episodes of lover Gunay Yildiz's tales
SİBEL KARADENİZ YAĞMUR
Doktora
Türkçe
2016
Halk Bilimi (Folklor)Ahi Evran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENSAR ASLAN
- Köroğlu Destanı'nın Özbek varyantları üzerine bir araştırma -Göroğlu'nun doğuşu, Yunus Peri, Hasan-Han, Miskal Peri; Avazhan, Göroğlu'nun ölümü (2 cilt)
Başlık çevirisi yok
FİLİZ KIRBAŞOĞLU
Doktora
Türkçe
2000
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAN BALİ
- Çukurovalı Aşık Mehmet Demirci (Köroğlu)'nin hikaye anlatıcılığı üzerine bir araştırma
An Investigation on Minstrel Mehmet Demirci's story telling (Köroğlu)
MEHMET KORKMAZ
Doktora
Türkçe
2003
Halk Bilimi (Folklor)Fırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL GÖRKEM
- Âşık Nuri Çırağı'nın farklı anlatım ortamlarında derlenen halk hikâyelerinin incelenmesi
An examination of Aşık Nuri Çırağı's folk stories collected in different narration place
BİLAL KUNDAKÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halk Bilimi (Folklor)Kocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. IŞIL ALTUN