Türk Hukukunda grev hakkı ve sınırları
Right of strike in Turkish Law
- Tez No: 441000
- Danışmanlar: PROF. DR. KADİR ARICI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Özel Hukuk Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 317
Özet
Grev kavramı, çalışan kimselerin isteklerini işverenlerine kabul ettirmek amacıyla işlerini bırakmalarını ifade etmektedir. Grevin toplu mücadele aracı olarak kabul edilme sebebi adil ve eşit bir toplu pazarlık düzeninin sağlanmasıdır. Grev uzun yıllar şiddet olgusu olarak ifade edilmiş, fakat daha sonra hak olarak kabul edilmiştir. Grev hakkı, en temel sosyal haklardandır. Hukukumuzda grev hakkına getirilen sınırlamalar anayasal sınırlar ve kanunla getirilen sınırlardan oluşmaktadır. Grev hakkının anayasal sınırlama ilkeleri kanunla sınırlama, Anayasa'nın sözüne ruhuna uygunluk, demokratik toplum düzeninin gerekleri, laik cumhuriyetin gerekleri, öze dokunma yasağı, ölçülülük ve sebebe bağlılık ilkesidir. Grev hakkına kanunla getirilen sınırlar ise grev hakkının sadece çıkar uyuşmazlıklarında tanınması, grev yasakları, grev ertelemesi, grevin mahkeme kararıyla durdurulması ve işçilerin grev oylamasına başvurarak grevi engellemeleridir. Grev, hukukumuzda 6356 sayılı Kanun'da düzenlenmiştir. 6356 sayılı Kanun 58. maddesinde kanuni grev ve kanun dışı grevin tanımı yapılmıştır. Buna göre,“İşçilerin, topluca çalışmamak suretiyle işyerinde faaliyeti durdurmak veya işin niteliğine göre önemli ölçüde aksatmak amacıyla, aralarında anlaşarak veya bir kuruluşun aynı amaçla topluca çalışmamaları için verdiği karara uyarak işi bırakmalarına grev denir. Toplu iş sözleşmesinin yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması halinde işçilerin ekonomik ve sosyal durumları ile çalışma şartlarını korumak veya geliştirmek amacıyla bu Kanun hükümlerine uygun olarak yapılan greve kanuni grev denir. Kanuni grev için aranan şartlar gerçekleşmeden yapılan grev ise kanun dışıdır”. Kanun hükmünden hareketle hukukumuzda grev mesleki amaç gütmüyorsa yani toplu iş sözleşmesinin yapılması sırasında çıkan uyuşmazlıkta işçilerin sosyal ve ekonomik durumlarını korumak amacıyla yapılmamışsa kanun dışı olduğunu kabul edebiliriz. Aynı şekilde greve mesleki uyuşmazlığı çözmek için başvurulmuş olsa da Kanun'da belirtilen prosedürlere uyulmadan yapılan grevler de kanun dışı olarak kabul edilir. Toplu görüşme, arabuluculuk aşamalarından geçmeden ya da Kanun'daki sürelere uyulmadan grev kararı alınması, kararın süresi içerisinde karşı tarafa bildirilmemesi, süresi içerisinde uygulanmaması ya da ilan edilmemesi gibi kanuni şartlara uyulmadan yapılan grev kanun dışı grevdir. Hukukumuzda grev hakkına ilişkin düzenlemeler, bazı konularda ILO ve Avrupa Sosyal Şartı Denetleme Organları tarafından eleştiriye maruz kalmaktadır. Bundan dolayı Anayasa'daki ve 6356 sayılı Kanun'daki eleştirilen konularda gerekli düzenlemelerin yapılması gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
The concept of a strike refers to employees' refusal to work in oder to get their requests accepted by the employers. The reason why strike is accepted as a collective intervention tool is that it ensures a fair and equitable collective bargaining mechanism. For many years, strike was treated as a form of violence, but later it was accepted as a right. The right to strike is one of the most fundamental social rights. In Turkish law, limitations on the right to strike comprise constitutional and legal limitations. The constitutional limitations on the right to strike include limitations by law, consistency with the wording and substance of the Constitution, requirements of a democratic societal order, requirements of the secular Republic, prohibition of effect on the essence, proportionality and causality. The legal limitations on the right to strike include the admission of this right only in cases of conflict of interest, prohibition of strikes, postponement of strikes, stay of execution of the strike by a court decision and a negative strike vote among workers. In Turkish law, strike is regulated in the Law No. 6356. Article 58 of the Law defines lawful and unlawful strike. Accordingly, "strike means any concerted cessation by workers of their work with the object of halting the activities of a given establishment or of paralyzing such activities to a considerable extent, or any abandonment by workers of their work in accordance with a decision taken to that effect by an organization. Lawful strike means any strike called by workers in accordance with this law with the object of safeguarding or improving their economic and social position and working conditions, in the event of a dispute during negotiations to conclude a collective labor agreement. Unlawful strike means any strike called without fulfilling the conditions for a lawful strike. Following from this provision, any strike which is not called for a professional purpose, i.e. for safeguarding the social and economic position of workers during collective bargaining may be considered unlawful. Similarly, a strike is also deemed unlawful in case it is not consistent with the procedure in the Law even if its purpose is to resolve a professional dispute. A strike is unlawful if it was called without following the course of collective bargaining or mediation or without complying with the time limits set out in the Law or if the requirements in the Law such as the need to notify to the party of or announce the decision within the prescribed time limit or enforce the decision within the time limit. The legal regulations concerning strike in the Turkish law are often criticized by ILO and the supervisory bodies of the European Social Charter. Therefore, changes are necessary in the Constitution and the Law No: 6356.
Benzer Tezler
- Türk anayasal düzeninde ve uluslararası insan hakları sözleşmelerinde grev hakkı
Right to strike in the Turkish Constitutional order and in international human rights conventions
ZEYNEP ÖZKUL
- Türk Hukukunda grev hakkına ilişkin sınırlama ve yasaklar
Restrictions and bans on the right to strike in Turkish Law
BURCU EZER
- Türk Hukukunda grev ve lokavt yasakları ve ertelemeleri
Strike and lock-out prohibitions and postpondings in Turkish Law
FİLİZ ATAY
- Türk Toplu İş Hukukunda grev ve lokavt ertelemesi
The Lawley strike and lockout postponome of Turkey collective work
BİLAL ÇILDIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriCumhuriyet ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEVZAT GÜLDİKEN
- Türk hukukunda grev engelleri
Restraints on the right to strike in Turkish law
SÜMEYYE AYDIN ALPASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HukukSelçuk ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEVGİ DURSUN ATEŞ