Ergen ve anne bildirimine göre ebeveyn akran yönetiminin öncülleri ve akran ilişkileri açısından sonuçları
Antecedents of parental peer management and consequences on peerrelations regarding to adolescent and mother report
- Tez No: 449523
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEHRA UÇANOK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Gelişim Psikolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 242
Özet
Bu araştırmanın temel amacı, ebeveyn akran yönetiminin öncüllerini ve akran ilişkileri açısından sonuçlarını incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, birinci olarak hem annenin inançları ve amaçlarının hem de ergenin ve arkadaşının özelliklerinin destekleme, kontrol ve yasaklama stratejileri üzerindeki yordayıcı rolü incelemiştir. İkinci olarak ise söz konusu stratejilerin olumlu arkadaşlık, olumsuz arkadaşlık ve sosyal yeterlik üzerindeki yordayıcı rolü ve bu ilişkide arkadaşlık alanındaki özerk motivasyonun aracı rolü incelenmiştir. Önerilen modellerde anne ve ergen raporları kullanılmış, cinsiyet, ergenlik evresi ve özerkliği destekleyici ve sıcak aile iklimi düzeyinin düzenleyici rolleri incelenmiştir. Araştırmanın verileri 2014-15 Eğitim-Öğretim Yılı Güz Döneminde toplanmıştır. Çalışmaya 449'u (% 56.1) kız, 292'si (% 36.6) erkek ve 58'i (% 7.3) cinsiyetini belirtmeyen toplam 800 ergen ve anneleri katılmıştır. Ergenlerin 384'ü (% 48) ortaokul 7. ve 8. sınıfa, 416'sı (% 52) ise lise 9. ve 10. sınıfa devam etmektedir ve yaşları 12 ile 18 arasında değişmektedir (Ort =14.2, S = 1.2). Annenin inançları ve amaçları modelinde, annenin yeterlik inancı her üç stratejiyi de pozitif olarak yordamıştır. Ayrıca annenin endişesi, kontrol ve yasaklama stratejilerini; annenin amaçları ise kontrol stratejisini pozitif olarak yordamıştır. Ancak sonuçlar annelerin farklı cinsiyetten ya da ergenlik evresinden çocuklarını sosyalleştirmeye çalışırken farklı inanç ve amaçlara sahip olduklarını ve çocuklarına farklı akran yönetimi stratejileri uyguladıklarını göstermektedir. Ergenin ve arkadaşının özellikleri modelinde, olumlu sosyal arkadaşlar ve derslere yönelik algılar, destek ve yasaklama stratejilerini pozitif olarak yordamıştır. Saldırganlık ise sadece kızlarda ve ilk ergenlerde kontrol stratejisini pozitif olarak yordamıştır. Ebeveyn akran yönetiminin sonuçları modelinde, destek stratejisinin olumlu arkadaşlığı ve sosyal yeterliği pozitif olarak olumsuz arkadaşlığı ise negatif olarak yordadığı görülmüştür. Bunun aksine kontrol stratejisi ise olumlu arkadaşlığı ve sosyal yeterliği negatif olarak yordamıştır. Sonuçlar akran yönetimi stratejilerinin ergenlerin akran ilişkilerinde, hem doğrudan hem de arkadaşlık alanındaki özerk motivasyon aracılığıyla yordadığını göstermektedir. Özerkliği destekleyici ve sıcak aile ikliminin düzenleyici rolüne ilişkin elde edilen bulgular ise annelerin kullandığı kontrol ve yasaklama stratejilerinin ortaya çıkardığı olumsuz sonuçların etkilerinin azalmasında, aynı zamanda destek stratejisinin ortaya çıkardığı olumlu sonuçların etkilerinin artmasında önemli bir rol oynadığına işaret etmektedir.
Özet (Çeviri)
The overarching aim of this study was to investigate the antecedents of parental peer management and its consequences on peer relations from both adolescents' and mothers' perspectives. First, we examined the predictor role of parental goals and parental beliefs, and characteristics of adolescents and their friends on the parental peer management strategies (support, control and prohibiting). Second, we examined the predictor role of the parental peer management strategies on positive and negative friendship, and social competence as well as the mediator role of autonomous motivation in friendship domain. In both models, moderator role of gender, adolescence stage (early and middle adolescence) and autonomy supportive and warm family climate were investigated. The data were collected in the fall semester of 2014-2015 academic year. Accounts from adolescents and their mothers were obtained from 800 students and their mothers in total (449 females, 292 males and 58 others who didn't indicate gender). The students aged from 12 to 18 (M=14.2, S = 1.2). They were recruited from the 7th and 8th grades of secondary schools (N=384) and the 9th and 10th grades of high schools (N= 416). In the mothers' beliefs and goals model, results showed that beliefs about efficacy predicted three strategies positively. Additionally, concerns of mothers predicted controlling and prohibiting strategies positively, mothers' goals predicted controlling strategy positively. Nevertheless, the findings emphasized that mothers have different beliefs and goals for their offsprings in terms of their gender and adolescents' stage. Mothers also use different peer management strategies accordingly. In the adolescents' and adolescents' friends' characteristics model, results showed that that positive social friends and perceptions about lessons predicted supporting and prohibiting strategies positively, aggression predicted controlling strategy positively only for girls and for early adolescents. In terms of the consequences of peer management strategies model, results showed that supporting strategy predicted positive friendship and social competence positively and it predicted negative friendship negatively. Contrary to this, controlling strategy predicted negative friendship positively and it predicted positive friendship and social competence negatively. It was revealed that autonomous motivation on friendship domain had a mediator role in these relationships. Results also indicated that that autonomy supportive and warm family climate played a vital role in both reducing the impact of the negative results of the controlling and the prohibiting strategies and improving the efficiency of the positive results revealed by the supporting strategy.
Benzer Tezler
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanılı 12-17 yaş arası çocuklarda duygu düzenleyememenin akran ilişkileri ve akran zorbalığıyla olan ilişkisinin incelenmesi
Examining the relationship between emotion dysregulation and peer relationships as well as peer victimization in children aged 12-17 diagnosed with attention deficit hyperactivity disorder
YAĞMUR ATAKAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
DR. BİNAY KAYAN OCAKOĞLU
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanılı çocuk ve ergenlerin kardeşlerinde dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu belirtileri, duygusal davranışsal sorunlar ve psikopatoloji
Attention deficit hyperactivity disorder symptoms, emotional, behavioral problems and psychopatology in siblings of children diagnosed with attention deficit hyperactivity disorder
SEBLA GÖKÇE İMREN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2010
PsikiyatriMarmara ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. AYŞE ARMAN
- En az 2 yıldır remisyonda olan lösemi ve lenfoma tanısı almış çocuk ve gençlerin ruhsal durumları, bilişsel fonksiyonları, yaşam kalitesi ve bunları etkileyen değişkenlerin belirlenmesi
Assessment of mental states, cognitive functions, life quality and related variables of children and adolescents under remission for at least two years with leukemia and lymphoma diagnosis
MUSTAFA KÜÇÜKKÖSE
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2010
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıEge ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERPİL ERERMİŞ
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan ergenlerde yeme davranışı ve yaşam kalitesinin incelenmesi
Eating behaviors and quality of life in adolescents with attention deficit hyperactivity disorder
NURDAN KASAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
PsikiyatriDüzce ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİHAL YURTERİ ÇETİN
- Augustae: Roma İmparatoriçeleri [Sarayda kadın izleri (MÖ 58-MS 175)]
Augustae: The Roman Empresses [Women's traces in the Palace (BC 58-AD 175)]
ESRA ÖZKAYA