Türkiye'de kültürel bellek kurumlarında dijitalleştirme ve dijital koruma politikaları: Bir model önerisi
Digitization and digital preservation policies in cultural memory institutions in Turkey: A proposed model
- Tez No: 449529
- Danışmanlar: PROF. DR. BÜLENT YILMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bilgi ve Belge Yönetimi, Information and Records Management
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 167
Özet
Kültürel miras, özelde toplumların genelde ise insanlığın yaşayışını gösteren en önemli unsurlardan biridir. Bu nedenle kültürel mirasın kalıcılığının ve sürdürülebilirliğinin sağlanması için ülkelerin yasal düzenlemelere gittiği, konuyla ilgili uluslararası anlaşma ve sözleşmeleri dikkate aldığı görülmektedir. Söz konusu düzenlemeler ve sözleşmeler ülkelerin kültürel miraslarının korunmasında ve bu mirasın gelecek kuşakların kullanımına sunulmasında girişim ve yatırımlara öncülük etmeleri açısından önem taşımaktadır. Kültürel mirasın korunması ve gelecek kuşakların kullanımına sunulması için girişimlerde ve yatırımlarda bulunan kurumlar arasında kütüphaneler, arşivler ve müzeler gibi kültürel bellek kurumlarını da saymak mümkündür. Özellikle 1990'lı yıllarda bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmelerle birlikte bu kurumların kültürel miras ürünleri için dijitalleştirme ve dijital koruma programları uyguladıkları ve söz konusu alanlara yönelik olarak gerçekleştirdikleri yatırımlar ve girişimler ön plana çıkmıştır. Kültürel bellek kurumlarının dermelerindeki kültürel miras ürünlerinin dijitalleştirilmesi ve dijital ortamda korunmasına yönelik yatırımlarının yanı sıra bu ürünlerin güncel teknolojilerle yeniden kullanımının sağlanması için de sistemli çalışmalar gerçekleştirdikleri ve belirli bir politika doğrultusunda hareket ettikleri bilinmektedir. Türkiye'de de diğer ülkelerdeki kültürel bellek kurumlarında olduğu gibi dijitalleştirme ve dijital koruma uygulamaları gerçekleştirilmektedir. Bu çerçevede kültürel miras ürünlerinin tespit edilmesi ve korunması ile ilgili konulara yasal düzenlemelerde yer verilmektedir. Ancak bu girişimler ve konuyla ilgili literatür incelendiğinde Türkiye'de dijitalleştirme ve dijital koruma uygulamalarıyla ilgili idari, mali ve teknik konularda sorunların yaşandığı ve sürdürülebilir bir yapının bulunmadığı ortaya çıkmaktadır. Bu noktadan hareketle araştırmada Türkiye'de kültürel miras ürünlerine yönelik durum literatür değerlendirmesi, örnekleme alınan kurumlara uygulanan anket ile toplanan veriler ve idari ve yasal koşullar çerçevesinde betimlenmiştir. Araştırmada ayrıca Türkiye'de dijitalleştirme ve dijital koruma uygulamalarında bulunan farklı ölçekteki 14 kurum literatürdeki çalışmalar ve modellere dayanılarak geliştirilen bir değerlendirme aracıyla analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda“Türkiye'de bellek kurumlarının dijitalleştirme ve dijital korumaya yönelik planlama, karar verme süreçleri ve uygulamalarındaki (mali kaynaklar, kurumlar arası iletişim, erişim yönetimi, teknik, eğitim) yaklaşımları sürdürülebilir bir nitelikte değildir”şeklinde belirlenen hipotez doğrulanmıştır. Araştırma sonuçları doğrultusunda Türkiye'de kültürel bellek kurumlarının kültürel miras ürünlerinin dijitalleştirilmesi ve dijital ortamda korunmasına yönelik süreçlerin devamlılığını sağlamada kullanılabilecek politikalara yönelik bir model geliştirilmiştir. Araştırmanın son bölümünde ise kültürel bellek kurumlarının dijitalleştirme ve dijital koruma uygulamalarında sürdürülebilirliği benimseyen bir yaklaşımı taşımalarıyla ilgili önerilere yer verilmektedir. Son olarak çalışmada kültürel bellek kurumlarında kapsamlı ve belirli dönemlerde güncellenecek bir politika belgesinin gerekliliği vurgulanmıştır. Bu bağlamda araştırmada geliştirilen modele dayanarak oluşturulan örnek bir dijitalleştirme ve dijital koruma politikasına yönelik ilkeler de kültürel bellek kurumları için bir rehber oluşturmak amacıyla sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Cultural heritage is one of the most significant constituent of societies in particular and life of humankind in general. For this reason, states have made legislative regulations in order to ensure the persistence and sustainability of cultural heritage, and thus international agreements and conventions have been considered on the matter. These regulations and conventions in question are of vital importance in terms of pioneering the institutions and investments which preserve the cultural heritage assets of the countries and pass them on to the next generations. Cultural memory institutions such as libraries, archives and museums can be counted among the institutions undertaking such enterprises and investing for the protection of cultural heritage and its transition to the next generations. Especially in 1990's, together with the developments in information and communications technologies (ICTs), application of digitization and digital preservation programs for the of cultural heritage objects, as well as making investments and embarking on enterprises in areas in question came into prominence. Besides investments of associations undertaken by cultural memory institutions in the digitization of cultural heritage objects and their preservation in the digital environment, it is a well-known fact that they have carried on studies in a systematic manner with the purpose of ensuring the reusability of these objects via current technologies and acted on in line with specific policies. Much the same as many other countries, cultural memory institutions in Turkey carry out digitization and digital preservation applications. Within this framework, issues related to the identification and preservation of cultural heritage objects are also addressed in the legal regulations. However, when the aforementioned enterprises and literature review on the subject are examined, it becomes clear that Turkey has been confronting problems in the administrative, financial and technical aspects of the digitization and digital preservation applications, and have no sustainable structure. Thus, in this research the current situation of cultural heritage institutions is described with reference to the literature review, data gathered from the institutions chosen as test-bed and administrative and legal framework. In line with the research, fourteen different sized institutions carrying out digitization and digital preservation applications have been analysed via research instrument which was developed according to the studies and models in the literature. The hypothesis proposed as“In Turkey, the planning, decision-making and practical approaches (with regard to financial resources, business-to-business communications, access management, technicalities, education) adopted by cultural memory institutions in digitization and digital preservation do not have the necessary qualifications to be regarded as sustainable in terms of.”is verified. In line with the findings of this research, a model has been developed to be taken as a sample in related policies with the purpose of maintaining the continuity of the processes regarding the digitization and digital preservation of cultural heritage objects managed by the cultural memory institutions. In the final section, recommendations addressed to the cultural memory institutions to lead them adopt an approach which ensures the sustainability of digitization and digital preservation processes were offered. Finally, the necessity of a comprehensive policy document to be updated periodically by cultural memory institution was emphasized. Within this context, principles regarding the policy on digitization and digital preservation which was recommended by depending on the model developed in this research were presented in an attempt to provide guidelines for the cultural memory institutions.
Benzer Tezler
- Dijital kültürel mirasın yönetiminde dijital kürasyon uygulamaları çerçevesinde türkiye'de müzelerde içerik yönetimi sistemlerinin geliştirilmesi
Developing content management systems for museums in turkey within the frame of digital cultural heritage management's digital curation applications
DUYGU KEVSER KARADAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Bilgi ve Belge YönetimiHacettepe ÜniversitesiBilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZGÜR KÜLCÜ
- Türkiye'de dijitalleştirilen kültürel miras ürünlerine açık erişim: Bir model önerisi
Open access to digitized cultural heritage productions in Turkey: A proposed model
SEMANUR ÖZTEMİZ
Doktora
Türkçe
2016
Bilgi ve Belge YönetimiHacettepe ÜniversitesiBilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT YILMAZ
- Dijital insanî bilimler yaklaşımıyla kültür varlıklarının görünürlüğünün ve kullanımının artırılması: Türkiye için kavramsal bir model önerisi
Increasing the visibility and usage of cultural heritage objects with the digital humanities approach: A proposal of a conceptual model for Turkey
SÜMEYYE AKÇA
Doktora
Türkçe
2017
Bilgi ve Belge YönetimiHacettepe ÜniversitesiBilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT YILMAZ
- Kültürlerarası çeviri ve mizah bağlamında Çin kültüründe Nasreddin Hoca
Nasreddin Hodja in Chinese culture within the context of intercultural translation and humor
ALİYE ALTINKAYA DUMAN
Doktora
Türkçe
2023
Mütercim-TercümanlıkGazi ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEZİR TEMUR
- Açık hava müzelerinin eğitim ve kültür değerinin incelenmesi, İstanbul Miniatürk örneği
Study of the educational and cultural values of the open air museums, the case of Miniaturk İstanbul
TUĞCE TÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN ZEREN GÜLERSOY