Geri Dön

Erken çocukluk döneminde aile işlevselliğinin, bilişsel gelişim ve duygusal gelişimin bir işlevi olarak sosyal problem çözme becerileri: Yapısal Denklem Modellemesi

Family functiniong, cognitive development and emotional development as functions of social problem solving skills in early childhood:The Structural Equation Model

PDF İndir

  1. Tez No: 460442
  2. Yazar: MÜNİRE AYDİLEK ÇİFTÇİ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZKAN ÖZGÜN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Social problem solving skills, family functioning, cognitive development, emotional development, early childhood, structural equation model
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Çukurova Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Okul Öncesi Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 190

Özet

Bu araştırmanın amacı, farklı Sosyokültürel özelliklere ve düşük ekonomik yaşam şartlarına sahip 48–66 ay arası çocukların sosyal problem çözme becerileri temelinde aile işlevselliği; bilişsel gelişim boyutunda yürütücü fonksiyonlar (bellek, bilişsel esneklik ve ket vurma) ve dil becerileri; duygusal gelişim boyutunda ise empatinin bileşenleri; algısal,bilişsel ve duygusal bakış açısı alma arasındaki ilişkileri yapısal denklem modeli kullanarak ortaya koymak ve geliştirilen modeli (ABDS modeli) yaş, bağlanma türleri, sosyal referans alma becerilerine, benlik algısına göre incelemektir. Araştırmanın modeli ilişkisel tarama modeli olarak planlanmıştır.Araştırmada aile işlevselliğinin, bilişsel gelişimin ve duygusal gelişimin bir işlevi olarak erken çocukluk döneminde sosyal problem çözme becerileri incelenirken yapısal denklem modeli kullanılarak test edilmiştir. Araştırmanın evrenini Adana ili Seyhan, Çukurova, Yüreğir,Sarıçam merkez ilçelerinde okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 48–66 ay arası çocuklar oluşturmuştur. Araştırmanın amacına uygun olarak istenilen örnekleme ulaşabilmek için sırası ile seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden amaçsal benzeşik örnekleme yöntemi, amaçsal uygun örnekleme yöntemi ve tabakalı amaçlı örnekleme olmak üzere üç farklı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden amaçsal benzeşik örnekleme yöntemi kullanılarak Seyhan, Çukurova, Yüreğir, Sarıçam Kaymakamlıkları Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından elde edilen bilgiler doğrultusunda belirlenen (en çok ayni ve nakdi yardım alan mahalleler) ve içerisinde bağımsız anaokulu bulunan mahallerden benzeşik bir küme oluşturulmuştur. Oluşturulan küme içerisinden, amaçsal uygun örnekleme yöntemi ile araştırmaya dahil edilecek çocukların yaşadığı mahalleler seçilmiştir. Seçilen bu mahalleler, ulaşım koşulları ve zaman göz önünde bulundurularak belirlenmiştir. Son olarak tabakalı amaçsal örnekleme yöntemi ile 48-66 ay arası çocuklar örneklem içerisinde 48-54, 54-60 ve 60-66 ay arası olmak üzere üç yaş grubundan da eşit oranda temsil edilmiştir. Araştırmaya 48-54 ay (27 kız; 25 erkek), 54-60 ay (26 kız; 26 erkek), ve 60-66 ay (27 kız; 25 erkek) aralıklarında her ayda 52 çocuk olmak üzere 156 çocuk, 139 anne ve 17 baba katılmıştır. Araştırmada çocukların sosyal problem çözme becerileri ölçmek için Wally Sosyal Problem Çözme Testi; bilişsel gelişim boyutunda yürütücü fonksiyonları ölçmek için İşler Bellek Ölçüm Aracı/The Map Task (ileri ve geri yönlü bellek için), Deve-Cüce Oyunu (ket vurma için),Londra Kulesi Testi (bilişsel esneklik için) ve dil becerilerini ölçmek için Ortalama Sözce Uzunluğu; duygusal gelişim boyutunda empati için Üç Dağ Deneyi (algısal bakış açısı alma için),Beklenmedik Yer Değişikliği Testi ve Beklenmedik Durum/İçerik Testi (bilişsel bakış alma için),Duygusal Bakış Açısı Alma Testi (duygusal bakış açısı alma için); moderatör olan değişkenler bağlanma türlerini belirlemek için Bağlanma Stilleri Öykü Tamamlama Testi, sosyal referans alma için Sosyal Referanslama Testi ve benlik algısını ölçmek için Cassidy Kukla Görüşme Formu ölçme aracı olarak kullanılmıştır. Ayrıca araştırmaya katılacak olan çocukların ebeveynleri ile görüşmeler yapılarak Kişisel Bilgi Formu ve aile işlevselliğini ölçmek için Aile Değerlendirme Ölçeği uygulanmıştır. Araştırmanın verileri 30 Nisan 2015- 15 Ocak 2016 tarihleri arasında araştırmacı tarafından toplanmıştır. Araştırmacı tarafından her çocuk ile farklı günlerde üç oturum olmak üzere 156 çocuk ile yapılan 458 oturumda araştırmanın verileri toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler, araştırmanın genel hipotezi ve alt hipotezleri doğrultusunda AMOS ve SPSS paket programları kullanılarak analiz edilmiştir. Her çocuk için SPSS programına girilen veriler alan yazına dayanarak geliştirilen ABDS modeli (aile işlevselliği, bilişsel gelişim, duygusal gelişim, sosyal problem çözme modeli) için yapısal denklem modeli kullanılarak AMOS 22 programında test edilmiştir. İlk modelin test edilmesi ile elde edilen uyum değerleri incelenmiş ve veri setinin test edilen model ile iyi uyum göstermediği anlaşılmıştır.Elde edilen bulgular doğrultusunda ilk ABDS modelinde modifikasyonlar yapılmıştır. Modifikasyon ile geliştirilen ABDS modelinin test edilmesi ile elde edilen uyum değerleri incelenmiş ve veri setinin, test edilen model ile iyi uyum gösterdiği anlaşılmıştır. Geliştirilen ABDS modelinde, ailenin işlevselliği ile çocukların duygusal gelişimi ve bilişsel gelişimi onların sosyal problem çözme becerilerindeki değişimin %98'ini açıklamıştır.Geliştirilen ABDS modelinde, çocukların yaşadığı ailenin aile işlevselliği onların sosyal problem çözme becerilerini hem doğrudan hem de duygusal gelişim düzeylerine ve bilişsel gelişim düzeylerine etkileri aracılığıyla dolaylı olarak etkilemiştir. Geliştirilen ABDS modeli sırayla yaş, bağlanma, sosyal referans alma ve benlik algısına göre incelenmiştir.Bütün moderatör değişkenler için veri setinin test edilen model ile kabul edilebilir düzeyde uyum gösterdiği anlaşılmıştır.Çocukların bilişsel gelişim düzeylerinin ve duygusal gelişim düzeylerinin aile işlevselliğinin, sosyal problem çözme becerileri üzerindeki etkisinde kısmen aracılık rolüne sahip olduğu görülmüştür. Araştırmanın bulguları, Sosyal-Bilgi İşleme Modeline duygusal süreçlerin bütünleştirilmiş hali ve Sosyokültürel Tarihsel Kuram çerçevesinde tartışılmıştır. Anahtar Kelimeler; Sosyal problem çözme becerileri, aile işlevselliği, bilişsel gelişim, duygusal gelişim, erken çocukluk dönemi, yapısal denklem modeli (yapısal eşitlik modeli).

Özet (Çeviri)

The aim of the study is to determine the relationships among family functioning of 48-66 month children coming from different socio-cultures and low-income families based on social problem solving, their executive functions (memory, cognitive flexibility and inhibition) and language skills based on cognitive development dimension, perceptual, cognitive and affective perspective taking as a component of empathy based on emotional development dimension through using a structural equation model, and to examine this model (ABDS model) in terms of age, attachment, social reference and sense of self. The research model was a relational screening model. As functions of family functioning, cognitive and emotional development during early childhood, the social problem solving skills were tested using the structural equation model in the study. The study population consisted of 48-66 month old children attending preschools at Seyhan,Çukurova, Yüreğir and Sarıçam central districts in Adana city. With the aim of obtaining the desired sample, three different sampling methods were applied: the purposive homogenous sampling method, which is one of the random sampling methods, the purposive sampling method and the purposive stratified sampling methods, respectively. By making use of the purposive homogenous sampling method which is one of the random sampling method, the neighborhoods which received the most financial support and which included preschools, were categorized in accordance with the information given by Seyhan, Çukurova, Yüreğir, Sarıçam District Governorships, Social Assistance and Solidarity Foundations. Within this category, the number of the participating children, their neighborhoods and preschools were determined through using the appropriate sampling method and considering the connection and time conditions. Lastly, using the purposive stratified sampling method, these 48-66 month old children were grouped into three age categories equally: 48-54, 54-60 and 60-66 month old.The number of the total participant children was 156, 52 of whom belong to each age group: 48-54 month old (27 girl; 25 boy), 54-60 month old (26 girl; 26 boy) and 60-66 month old (27 girl; 25 boy). The parents of the children were also included in the study process. In the study, the Wally Social Problem Solving Test was used to measure the children's social problem solving skills; the Working Memory Instrument/The Map Task (for forward and back memories), the Camel-Dwarf Game (for inhibition) and the Tower of London (for cognitive flexibility) were used to measure executive functioning on the basis of cognitive development dimension; the Mean Length of Utterance for language skills; Three Mountains Task (in perceptual perspective taking) for empathy, Change in Location Test and the Unexpected Contents Task (in cognitive perspective taking) and the Emotional Perspective Taking Test based on emotional development, the Attachment Styles Story Completion Test for determining the attachment styles which served as moderators,the Social Reference Test for social anchoring and the Cassidy Puppet Interview Form for measuring the sense of self. Additionally, the participant parents were interviewed and asked to complete the Personal Information Form and the Family Assessment Device in order to measure family functioning. The study data was collected by the researcher between 30 April 2015 and 15 January 2016. The data included 458 sessions in which the researchers met each of the 156 children three times on different days. The study data was analyzed with AMOS and SPSS packet programs in parallel with the study's general hypothesis and sub-hypothesis. The data encoded to SPSS for each child was tested in AMOS 22 through using the structural equation model and ABDS model (family functioning, cognitive development, emotional development, social problem solving) developed on the basis of related literature. Following the test of the first model, the quality of fit was checked, and it was understood that the data set did not fit well with the tested model.In accordance with the findings, the first ABDS model was modified. And after the modifications, a goodness of fit was ensured between the tested model and the data set. In the modified ABDS model, the family functioning explained 98% of the changes in children's emotional developments, and the effects of cognitive development on their social problem solving skills. In the modified ABDS model, children's family functioning not only directly affected their social problem solving skills, but also indirectly influenced their emotional and cognitive development levels. The model was analyzed in terms of age, attachment style, social anchoring and sense of self, respectively. It was found that for all the moderator variables, the data set had a goodness of fit with the tested model at an acceptable rate. The findings suggested that children's cognitive and emotional development levels partially played a meditative role in the effects of family functioning on children's social problem solving skills. The study findings were discussed within the integrated form of Social Information Processing Model with emotional processes, and within the frame of Sociocultural Historical Theory.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    858756

    Yavaş Bilişsel Temponun eşlik ettiği Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu tanılı 8-12 yaş arasındaki çocuklarda klinik ve nörobilişsel özelliklerin belirlenmesi ve DEHB ve DEHB+KOKGB tanılı çocuklarla karşılaştırılması

    Determination of clinical and neurocognitive characteristics in children between 8-12 years diagnosed with Attention Deficit Hyperactivity Disorder with Sluggish Cognitive Tempo and comparison to children with ADHD and with ADHD+ODD

    SEVİM BERRİN İNCİ İZMİR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    PsikolojiIşık Üniversitesi

    Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEKERİYA DENİZ AKTAN

  2. Tez No

    910193

    12-18 yaş aralığında dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısının ve ilişkili faktörlerin makine öğrenmesi ile incelenmesi

    Investigation of attention deficit and hyperactivity disorder diagnosis and related factors in 12-18 age group with machine learning, Hacettepe University Faculty of Medicine, thesis in child and adolescent psychiatry

    NAGİHAN ÖZER

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    PsikiyatriHacettepe Üniversitesi

    Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. DİLŞAD FOTO ÖZDEMİR

  3. Tez No

    369789

    Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların ve sağlıklı çocukların annelerinin eksen 1 psikiyatrik bozukluklar, erişkin tip dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ve bilişsel endofenotipler açısından karşılaştırılması

    Comparison of mothers of children with attention deficit heyperacitivity disorder and mothers of healthy children in terms of axis i psychopathology, adult attention deficit hyperacitivy and cognitive endophenotypes

    BASRİ KÖYLÜ

    Tıpta Uzmanlık

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    PsikiyatriAbant İzzet Baysal Üniversitesi

    Dahili Tıp Bilimleri Bölümü

    YRD. DOÇ. DR. ÖZDEN ARISOY

  4. Tez No

    700643

    Aile işlevselliğini geliştirmeye yönelik müdahale programının ve evlilik uyumunu arttırmaya yönelik aile ve çift terapisinin DEHB'li çocukların gelişimine etkisi

    The effect of intervention program to improve family functioning and family and couple therapy to improve marital adjustment on the development of ADHD children

    HANİFE AYDIN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve ÖğretimTrabzon Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA ŞAHİN

  5. Tez No

    464139

    Erken çocukluk dönemi uyku sorunları aile eğitiminin etkinliği

    Effectiveness of parental training for sleep problems in early childhood

    MERVE ÖZTÜRK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıMarmara Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. PERRAN BORAN

Geri Dön