Orhan Kemal'in 'Bereketli Topraklar Üzerinde, Müfettişler Müfettişi, Üçkağıtçı ' adlı yapıtlarının Fransızca çevirilerinde folklorik unsurların yorumlayıcı anlam kuramı bağlamında incelenmesi
L'analyse de la traduction des elements folkloriques dans les romans sur les terres fertiles, l'inspecteur des inspecteurs, l'escroc d'Orhan Kemal d'apres la theorie interpretative
- Tez No: 462240
- Danışmanlar: PROF. DR. SUNA TİMUR AĞILDERE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çeviri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 315
Özet
Orhan Kemal'in Bereketli Topraklar Üzerinde, Müfettişler Müfettişi, Üçkâğıtçı adlı yapıtlarındaki Türk kültürüne özgü folklorik unsurların Fransızca çevirilerinin çevirmenin merkeze alındığı Yorumlayıcı Anlam Kuramı ışığında irdelenmesi araştırmamızın konusu olmuştur. Yorumlayıcı Anlam Kuramı'nın amacı çeviri sürecinde çevirmenin zihninin işleyişini bilişsel açıdan büyüteç altına alarak, çevirmenin rolünü öne çıkarmaktır. Bu bağlamda çalışmanın esas amacı da bu süreçleri göz önünde bulundurarak çevirmenin sahip olması gereken özellikleri örneklerle betimlemek ve kaynak kültüre özgü kültürel unsurların erek dilde uğradığı değişim, dönüşümleri incelemektir. Bu bağlamda dört bölümden oluşan çalışmanın ilk bölümünde konunun ana hatlarını çizmek adına hem çalışmada hem de çeviribilimde esas alınan bilimsel temel kavramlar sosyolojik, antropolojik açıdan ana hatlarıyla tanımlanmıştır. İkinci bölümde ise bilimselleşene kadar diğer disiplinler altında inceleme alanı olan çevirinin bugünkü konumunu anlaşılır kılmak için tarihsel sürecinden, bugünün erek kültür odaklı yaklaşımında etkili olan kuramlardan, kuramcılardan, yöntemlerden bahsedilmiştir. Ayrıca Türkiye'deki çeviribilimin tarihsel sürecine de çalışmanın kaynağını oluşturduğu için detaylarıyla değinilmiştir. Üçüncü bölümde çalışmanın kuramsal çerçevesini çizerek, anlamın esas alındığı çeviri kuramının çeviriye, çevirmene katkılarından bahsedilmiştir. Ayrıca eşdeğerlik ilkesi ışığında Peter Newmark'ın kültürel öğe sınıflandırmasında yer almayan diğer folklorik unsurların çevirisi karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Son bölümde ise Peter Newmark'ın kültürel öğe sıralaması esas alınarak başlıklaştırılan Türk kültürüne özgü unsurların Fransızca çevirileri eşdeğerlik çerçevesinde analiz edilmiştir. Özetle toplumcu gerçekçi bir yazar olarak Orhan Kemal'in yapıtlarında sıklıkla kullandığı kültürel unsurların çevirisinde, çevirmenlerin genel olarak, erek dil, kültür odaklı yaklaşım geliştirmeleri yazarın ve edebiyatımızın erek kültüre kazandırılmasında oldukça etkili olmuştur. Çeviri yapıtlardaki kültürel unsurların aktarımına bakıldığında her iki dilde de çevirmenlerin dilsel, kültürel, entelektüel hakimiyetlerinin olduğunu göstermektedir. Yorumlayıcı Anlam Kuramı ışığında ele alınan bu çalışmada, kültürel unsurların çevirileri eleştirel bakış açısıyla analiz edilmiş, sıklıkla alternatif çeviri önerileri ortaya konmuştur. Türk kültürüne özgü unsurların çevirilerinin esas alındığı bu çalışma, hem kuramsal hem de uygulama açısından gelecek kültürel çeviri çalışmalarına örnek olacaktır. Anahtar Kelimeler : Yorumlayıcı Anlam Kuramı, kültürel unsurların çevirisi, kültürel paradigma,eşdeğerlik, söylem analizi, Peter Newmark
Özet (Çeviri)
This study aims to analyze folkloric elements peculiar to Turkish culture in Orhan Kemal's novels entitled Bereketli Topraklar Üzerinde, Müfettişler Müfettişi and Üçkâğıtçı, focusing on the role of translator within the scope of interpretive semantics. The goal of interpretive semantics is to foreground the role of translator by probing into his/her mental operations during translation from a cognitive perspective. In this respect, the main purpose of this study is to describe and illustrate certain qualities that a translator is supposed to embody by taking into consideration these operations, and scrutinize changes and mutations that cultural elements specific to the source culture undergo in the target language. In this regard, this study is composed of four chapters. The first chapter is designed to define and describe scientific terminology used both in this study and in Translation Studies from a sociological and anthropological vantage point in order to provide an outline of the study. The second chapter focuses on theories, theoreticians and methods efficient in current target culture-oriented approaches and on historical process of translation so as to clarify its position under other disciplines until its scientification. This chapter further delves into historical background of Translation Studies in Turkey since the study is practically based upon it. The third chapter addresses how translation theory where meaning is of the primary importance contributes to translation and translator by providing the theoratical framework of the study. It also offers a comparative analysis of the translations of other folkloric elements which are not given in Peter Newmark's classification of cultural elements within the light of equivalence principle. The last chapter analyzes French translations of cultural elements specific to Turkish culture by embracing Peter Newmark's list of cultural elements within the scope of equivalence principle. In this study, in conclusion, it has been observed that translators have developed culture-oriented and target language-oriented approaches during their translation of cultural aspects that Orhan Kemal as a social-realist writer typically uses in his works, and these approaches have significantly contributed to the introduction and honoring of this writer and Turkish literature in the target culture. Upon the analysis of the transmission of cultural aspects in translated works analyzed, it has been observed that translators have linguistic, cultural and intellectual competence in both languages. This study that has been carried out in the light of Interpretive Semantics has also analyzed the translations of cultural elements from a critical perspective, and offered some alternative suggestions for translation. This study, primarily focusing on the translations of Turkish culture, is expected to serve as a model for future studies in translation of cultural elements. Mots-clès : l'Interprétation du sens, la traduction des éléments culturels, le paradigme culturel, équivalence, l'analyse du discours, Peter Newmark
Benzer Tezler
- Orhan Kemal'in 'Bereketli Topraklar Üzerinde' adlı eserindeki birleşik yapılı cümleler üzerine bir inceleme
A review on compound sentences in Orhan Kemal's 'Bereketli Topraklar Üzerinde'
TUĞBA ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıBilecik Şeyh Edebali ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİLİBRAHİM ERTÜRK
- Toplumcu gerçekçilikten aydınlık gerçekçiliğe: Orhan Kemal'in Bereketli Topraklar Üzerinde romanı
Orhan Kemal's novel About on Fertile Lands from social realism to luminous realism
NAZ GİZEM YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Karşılaştırmalı EdebiyatYeditepe ÜniversitesiKarşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ BUDAK
- John Steinbeck'in 'Gazap üzümleri' ile Orhan Kemal'in 'Bereketli topraklar üzerinde' eserlerinde göç ve insan olgusu
Migration and human in 'grapes of wrath' by John Steinbeck and 'Bereketli topraklar üzerinde' by Orhan Kemal
AYTAÇ ŞENCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Karşılaştırmalı EdebiyatEskişehir Osmangazi ÜniversitesiKarşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ENGİN BÖLÜKMEŞE
- Construction of history in Charles Dickens'sand Orhan Kemal's selected novels
Charles Dıckens ve Orhan Kemal'in seçili romanlarında tarihin inşası
EROL GÜLÜŞTÜR
Doktora
İngilizce
2022
Batı Dilleri ve EdebiyatıSüleyman Demirel ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞULE OKUROĞLU ÖZÜN
- 1945-1960 döneminde Türkiye'de çalışma yaşamının Orhan Kemal romanlarında temsili
The represantation of working life in 1945-1960 period in Orhan Kemal's novels
ELİF HACISALİHOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriMarmara ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BERNA GÜLER MÜFTÜOĞLU