Dil akrabalığı ve Altay dillerinin akrabalığı araştırmaları hakkında bir değerlendirme
Language consanguinity and an assessement about research of relations among Altay languages
- Tez No: 463212
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE YILMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 214
Özet
19. yüzyılda karşılaştırmalı dilbilimin ilke ve yöntemlerinin tam olarak kurulmasıyla birlikte, bilimsel anlamda akrabalık çalışmaları da başlamıştır. Bu çalışmalarla kimi dillerin köken bilgileri ve genetik ilişkileri ortaya çıkarılmıştır. Yaşanan bilimsel ve teknolojik gelişmeler ve farklı disiplinlerden gelen bilgilerle, dillerin genetik akrabalığının incelenmesinde kullanılabilecek farklı ölçütler geliştirilmiş; var olan ölçütlerin güvenilirliği incelenmiştir. Bu çalışmanın amacı, dil akrabalığı konusunu kuramsal olarak incelemek ve Altay dilleri üzerinden örneklendirmektir. Genetik dilbilimin birçok farklı başlıkla iç içe geçmiş olması, alana ait özel bir terminolojinin gelişmesine neden olmuştur. Bu nedenle çalışmanın birinci bölümünde, konuyla ilgili terim ve kavramlar ayrıntılı olarak incelenmiştir. Çalışma iki temel konu üzerinden ilerlemektedir: Dil akrabalığı ve Altay dilleri kuramı. Bu temel iki başlıktan ilki olan akrabalık kuramı, çalışmanın ikinci bölümünde ele alınmıştır. Mevcut bilgiler ve son gelişmeler çerçevesinde, akrabalık çalışmalarında kullanılan ölçütler incelenmiştir. Bu incelemeler sonucunda, ölçütlerin dil akrabalığının tespiti için doğru sonuçlar verip veremeyeceği araştırılmıştır. Çalışmanın üçüncü ve son bölümünde, karşılaştırmalı dilbilim çalışmaları ve genetik dilbilimde kullanılan mevcut ölçütlerin Altay dilleri üzerinden verdiği/verebileceği sonuçlar incelenmiştir. Altay dilleriyle ilgili çalışmalar, çoğunlukla teorik değil uygulamalı çalışmalardır. Aile üyeleri arasında yapılan dilbilgisel karşılaştırmalar, kuramın bir sonuca ulaşmasını sağlamak için yeterli olmamıştır. Yapılan bu dilbilgisel çalışmalarda, kuramı destekleyen veya karşısında olan araştırmacılar, kendi bilgi birikimleri ve kuram görüşleriyle paralel sonuçlara ulaşmıştır. Bu durum, Altay dilleri kuramının hâlâ olumlu veya olumsuz sonuçlanmamasına neden olmuştur. Bu bağlamda, Altay dilleri kuramını farklı ölçütlerle incelemek farklı sonuçların ortaya çıkmasına neden olabilir. Çalışmanın son bölümünde, karşılaştırma çalışmalarında sıklıkla kullanılan ve yeni önerilen ölçütlere göre Altay dillerinin karşılaştırma çalışmasının nasıl yapılabileceği üzerinde durulmuştur. Türkiye Türkolojisinde genetik akrabalık ve Altayistik alanlarında yapılan çalışma sayısı oldukça azdır. Bu nedenle çalışmanın bütün başlıklarında, ilgili konuya ait önde gelen çalışmalara gönderme ve yönlendirme yapılmıştır. Bu çalışma, sahip olduğu literatür özetleri ve kaynak listeleriyle, kendisinden sonra yapılacak olan çalışmalara yol gösterici olmayı amaçlamaktadır. Anahtar Sözcükler Dil Aileleri ve Genetik Sınıflandırma, Altay Dilleri Kuramı, Tarihsel ve Karşılaştırmalı Dilbilim, Karşılaştırmalı Dilbilim, Karşılaştırmalı Dilbilimin İlke ve Yöntemleri.
Özet (Çeviri)
Along with the full establishment of the principles and methods of comparative linguistics in the nineteenth century, studies of language kinship in scientific terms have also begun. These studies have revealed the origins of language and genetic relationships of languages. Different scientific and technological developments and different disciplines have developed different criteria that can be used in studying the genetic relationship of languages; the reliability of existing criteria has been examined. The purpose of this study is to examine the theory of language consanguinity theoretically and to exemplify it through the Altaic languages. The fact that genetic linguistics has been interwoven with many different linguistics titles has led to the development of a specific terminology for the field. For this reason, in the first part of the study, the related terms and concepts have been examined in detail. The study is proceeding on two main topics: language consanguinity and Altaic theory. The kinship theory, which is the first of these two basic headings, is discussed in the second part of the work. In the framework of available information and recent developments, the criteria used in kinship studies have been examined. As a result of these examinations, it was researched whether the criteria could give the correct results for the determination of the language consanguinity. In the third and final part of the study, comparative linguistic studies and the conclusions that the existing criteria used in genetic linguistics can give / give via the Altaic languages have been examined. Studies on Altaic languages are mostly not practical, but theoretical. Grammatical comparisons between family members have not been enough to ensure that the theory has reached a conclusion. In these grammatical studies, researchers who support or oppose the theory have reached parallel results with their own knowledge. This has caused the theory of the Altaic languages to still not be concluded positive or negative. In this context, examining the Altaic theory with different criteria may lead to different outcomes. In the last part of the study, it is suggested how to compare the Altay languages according to the newly proposed criteria which are frequently used in comparison studies. The number of studies conducted in genetic kinship and Altaistics areas in Turkish Turkology is very few. For this reason, in all the titles of the study, reference and guidance were given to the leading studies related to the topic. This study aims to be a guide to the work to be done after the literature summaries and resource lists it has. Key Words Language Family and Genetic Classification, Altaic Theory, Historical and Comparative Linguistics, Comparative Linguistics, Principles and Methods of Comparative Linguistics.
Benzer Tezler
- Түрк жана корей тилдериндеги туугандык терминдер : лингвомаданий анализ (кыргыз, түрк жана корей тилдеринин материалдары боюнча)
Türk dillerindeki ve Korecedeki akrabalık terimleri: (Kırgızca, Türkçe ve Korece kaynaklara göre) kültürel-dilbilimsel analiz
SOLA PARK
Yüksek Lisans
Kırgızca
2017
DilbilimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURDİN USEEV
- 1855 yılında Belgrad'da yayınlanmış bir Türkçe-Sırpça sözlük üzerine inceleme (Tematik sınıflandırma, ses ve şekil bilgisi)
A study on a Turkish-Serbian dictionary published in Belgrade in 1855 (Thematic classification, phonology and morphology)
RABİA ÇAVUŞOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Dilbilimİstanbul Medeniyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABİDİN KARASU
- Ankara'da yaşayan Kazak Türkleri'nin kültürleşme süreci
Başlık çevirisi yok
MİKİKO UEHARA
Yüksek Lisans
Türkçe
1992
AntropolojiHacettepe ÜniversitesiAntropoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BOZKURT GÜVENÇ
- Kerkük'te İçtimai Hayat-Folklor- adlı eser üzerine bir inceleme
A study on the Social Life-Folklor- in Kirkuk
EBAK SABAH ALI ALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Süleyman Demirel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL ALTAY GÖDE