Geri Dön

Kazan-Tatar Türkçesi ile Özbek Türkçesinde hayvan adları ile kurulan atasözlerinin karşılaştırmalı incelemesi

A comparative research between the proverbs made of animal names in Uzbek and Kazan-Tatar Turkish

  1. Tez No: 477160
  2. Yazar: AYÇA EYÜPOĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL DOĞAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Kazan-Tatar Atasözleri, Özbek Atasözleri, hayvan adları, atasözü, Kazan-Tatar proverbs, Uzbek proverbs, animal names, proverb
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ordu Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 396

Özet

Sözlü edebiyattan başlayıp günümüze kadar çoğalarak gelen atasözlerinin Kazan-Tatar Türkçesi ve Özbek Türkçesinde yer alanları, farklı kaynaklardan taranarak karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Kıpçak grubunda yer alan Kazan Tatar Türkçesi ve Karluk grubunda yer alan Özbek Türkçesi atasözlerindeki hayvan adlarının birbirleriyle olan ses, biçim ve anlam özelliklerinin benzerlik ve farklılıkları bu çalışmada incelenmiştir. Türk dilinin farklı grup lehçelerinde yer alan ve farklı coğrafyalarda yaşayan bu iki Türk lehçesinin atasözleri, bazı ses ve biçim farklılıkları hariç birbirine benzemektedir. Hayvanların atasözlerindeki anlamları ise iki lehçe içinde aynıdır. Bulundukları coğrafyaya göre hayvan adlarının zikredilişi farklılık göstermektedir. Atasözlerinde geçen hayvan adlarının almış olduğu eklerin ses değişiklikleri hariç aynı olduğu tespit edilmiştir. Kazan-Tatar Türkçesi ve Özbek Türkçesi atasözlerinde geçen hayvan adlarına en fazla ilgi hal eki ve diğer hal ekleri eklenmektedir. İyelik ekleri, çokluk eki, aitlik eki ve isimden isim yapan eklerin bazılarına da atasözlerinde geçen hayvan adlarında rastlanmaktadır. Atasözlerinde geçen hayvan adlarının zikrediliş çokluğuna göre tablosu ve hayvan adları sözlüğü, Kazan-Tatar Türkçesi ve Özbek Türkçesi için ayrı olarak sonuç kısmından sonra yer almaktadır.

Özet (Çeviri)

Beginning with oral literature and continuing with the ever-increasing usage till today, the proverbs in Kazan-Tatar Turkish and Uzbek Turkish are coparatively examined with different scanned sources. The similarities and differences between the features of the proverbs made of animal names in terms of sound, form and meaning in Kazan-Tatar Turkish in the Kipchak group and Uzbek Turkish in the Karluk group are examined in this study. These two Turkish dialect proverbs that are in different dialect groups and live in different regions resemble each other except some sound, form and meaning distinctions. However, the meanings of the animals in the proverbs are the same in both dialects. Pronunciation of the animal names changes in relation to the region they are used. It was determined that the formatives of the animal names in the proverbs are the same except fort he sound changes. According to the pronunciations of the names of the animals, the dictionary of animal names and chart for Kazan-Tatar Turkish and Uzbek Turkish which are mentioned in the proverbs is located separately after the conclusion part.

Benzer Tezler

  1. Türkiye Türkçesi ağızları ile Kırgız Türkçesinin söz varlığı açısından karşılaştırılması

    A vocabulary comparison in between Turkish dialects and Kyrgyz

    JYLDYZ ALIMOVA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    DilbilimEge Üniversitesi

    Türk Dili ve Lehçeleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜRER GÜLSEVİN

  2. Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlük'ündeki Türkçe kökenli kelimeler üzerine bir inceleme: Ö maddesi örneği

    An examination about Turkish origined words in the Turkish dictionary of Turkish Language Institution: Ö item example

    NERMİN YILDIRIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Üniversitesi

    Türkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MUHAMMED EMİN YILDIZLI

  3. Türkçede soru

    The interrogative in Turkic

    HİLAL OYTUN ALTUN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Türk Dili ve EdebiyatıMarmara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EMİNE GÜRSOY NASKALİ

  4. Tatar yazar Emirhan Yeniki'nin hikâyeleri (Ana Hem Kız-1942, Tugan Tufrak-1959, Tönge Tamçılar-1964, Kuray-1970): Giriş-dilbilgisi incelemesi-metin-çeviri-dizin

    The stories of Tatar writer Emi̇rhan Yeni̇ki̇ (Ana Hem Kız-1942, Tugan Tufrak-1959, Tönge Tamçılar-1964, Kuray-1970): Introduction-research-text-translation-index

    GİZEM YUNT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Türk Dili ve EdebiyatıMarmara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ERDAL ŞAHİN

  5. Tarihî doğu Türkçesi ile çağdaş Kazan Tatar ve Çuvaş Türkçelerinde 'ver-' fiili(anlam, yapı ve işlev bakımından)

    The verb 'ver-' in historical eastern Turkish and contemporary Kazan Tatar and Cuvas Turkish (in terms of meaning, structure and function)

    MERVE DEMİRYUĞURAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DilbilimPamukkale Üniversitesi

    Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NERGİS BİRAY