Telâfer Türkmen Ağzı (İnceleme-metin-sözlük)
Turkmen's Dialect of Talafar (Analysis-text-dictionary)
- Tez No: 485571
- Danışmanlar: ÖĞR. GÖR. SERAP AKI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 197
Özet
Irak Türkmenlerinin kullandığı dil Azerbaycan Türkçesi ağızları içinde değerlendirilmektedir. Irak Türkmen ağızları /ŋ/ sesinin /v/ ve /y/'ye değişmesi açısından başlıca iki gruba ayrılmaktadır. 1350 yıldan fazladır Irak topraklarında yaşayan Türkmenlerin dillerinin hukuksal statüsü bölgesel dil seviyesindedir. Doğu Oğuz grubunun güney kanadında yer alan Irak Türkmen Türkçesi, kendine has ses, biçim ve şekil özellikleri ile birlikte eski Türkçenin birçok unsurunu yaşatması bakımından dikkati çeker. Çalışmanın konusunu, genel Türk dilinin Güneybatı (Oğuz) grubunun Güney kanadına giren“Telâfer Türkmen Ağzı”oluşturmaktadır. Bu tezin hazırlanmasındaki hedef, Irak'ın Musul şehrine bağlı Telâfer ilçesinin ağız hususiyetlerini ortaya çıkarmaktır. Irak'ın birçok şehrinde Türkmence konuşulmaktadır. Buna karşılık her şehrin farklı ağız özellikleri vardır. Irak'ta konuşulan Türkçe, Türkiye Türkçesinden farklı bazı dil özelliklerine sahiptir. Tezin inceleme kısmı için ilk olarak bu ilçenin kaynak kişilerinden derleme yapılmıştır. Daha sonra derlenmiş metinler deşifrasyon yapılarak yazıya aktarılmıştır. Tez, üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci Bölümde Irak Türkmenlerinin tarihi, nüfusu ve Telâfer hakkında bilgi verilerek Irak Türkmen ağızları üzerine yapılmış çalışmalar değerlendirilmiştir. İkinci Bölüm“Ses Bilgisi”başlığını taşımaktadır. Bu bölümde ses özellikleri ele alınmıştır. Üçüncü Bölüm de ise“Şekil Bilgisine”yer verilmiştir. Bunun dışında tez derlenen“Metinler”, hazırlanan“Sözlükten”oluşan bölümleri ihtiva eder. Metin bölümünde yapılan derlemeler çeviriyazı sistemiyle yazıya aktarılmıştır. Sözlük bölümü ise Türkiye Türkçesinde kullanılmayan veya anlamı ya da yapısı farklı olan kelimelerden oluşur. Bu çalışma Telâfer Türkmen ağzı üzerinde şimdiye kadar hiçbir çalışma yapılmadığı gerekçesiyle, bu bölge ağzının dil özelliklerini ortaya çıkarmak amacıyla hazırlanmıştır.
Özet (Çeviri)
The speech of the Iraqi Turkmens is classified among the Azarbaijani Turkish dialects. Iraqi Turkmen dialects are divided into two in accordance with transition of the consonants from“ŋ”to“v”and“y”. Legal status of the language of the Turkmens, who live there for 1400 years, is on the level of a local language. The Iraqi Turkmen speech, which is member of the South wing of the Eastern Oğuz group, is outstanding with its preserving many old Turkic elements. Hat is own phonological and morphological of the Iraqi Turkmen Turkish
Benzer Tezler
- Kerkük merkez ağzının diğer Irak Türkmen ağızlarıyla karşılaştırmalı biçim bilgisi (Türetim morfolojisi)
Comparative morphology of Kirkuk central dialect with other Iraqi Türkmen dialects (Derivative morphology)
DALYA YAWZ SALAH SALAH
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT KÜÇÜK
- Irak Türkmen Türkçesi Dakuk Merkez ağzı
Iraqi Turkmen Turkish Dakuk Central dialect
MOHAMMED KHALIS YASEEN KAHIYAH
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAŞAR TOKAY
- Kerkük merkez ağzının diğer Irak Türkmen ağızlarıyla karşılaştırmalı biçim bilgisi (Çekim morfolojisi)
Comparative form of the central dial of Kirkuk with other Iraque Turkmen dials (Attraction morphology)
NOOR AMER NAJM NAJM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT KÜÇÜK
- Irak Türkmen Türkçesi-Tuzhurmatı merkez ağzından derlemeler
Iraq Turkmen Turkish-some samples from Tuzhurmati central dialect
IBRAHIM SABAH KASIM KASIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıKocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TÜLAY ÇULHA
- Irak Türkmen Türkçesinin Bayat Ağzı
Iraq Turkmen Turkish's Bayat Diaylect
LUQMAN NADER ISMAEL ISMAEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DilbilimErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜMİT TOKATLI