Analysis of human development in İran: Education and gender inequality in a comparative perspective
İran'da insani kalkınma analizi: Eğitim ve cinsiyet eşitsizliği karşılaştırmalı bir bakış açısından
- Tez No: 490578
- Danışmanlar: PROF. DR. HATİCE DENİZ YÜKSEKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Sosyoloji, Uluslararası İlişkiler, Political Science, Sociology, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 104
Özet
Bu tez, İran'daki mevcut cinsiyet eşitsizliklerini, Türkiye ve Azerbaycan ile karşılaştırıyor ve bu ülkeleri insani kalkınmalaın açısından analiz ediyor. İnsani kalkınma, insanların özgürlükleri ve potansiyellerini baş role koyarak, dikkati“sonuçlara”çekiyor. İnsani kalkınmada üç önemli unsur, kapasiteler, özgür irade ve kazanımlardır. Sağlık, eğitim ve ekonomik kaynaklar, insani kalkınma endeksini eşit ağırlıkla oluşturan üç unsurdur. Cinsiyet eşitsizliği küresel bir sorun olarak, artan bir şekilde kadınların eğitim, sağlık, gelir ve sosyal gelişmelerini engellemektedir. Bu tez, ilk olarak, İranın eğitim alanındaki gelişmelerini analiz etmektedir. İlaveten, İran'da kadınların ve erkeklerin insani kalkınma endeksindeki konumlarını, Türkiye ve Azerbaycan'la karşılaştırmaktadır. İnsani kalkınma ve kapasite yaklaşımının asıl amacı, kapasiteler ve işlevselliklerin insanlar arasında (erkek, kadın veya yoksun bölgeler) eşit dağıtılmasıdır. Bu arada, eğitımi diğer kapasitelerden daha önemli kılan, esas ve enstrümental değerlere bir arada sahip olmasıdır. Eğitimin genel sağlık ve gelir üzerinde direkt etkisi vardır. Toplam sağlık ve gelir düzeyine doğrudan etkisinin yanı sıra, eğitim kadınları güçlendirme ve onları iyi ücretli işler için kalifiye hale getirme kapasitesine sahiptir. İran 1990'dan 2015'e kadar sağlık, eğitim ve kişi başına gelir konusunda ilerleme sağlamıştır. İran, kadınların okullaşması konusunda başarı göstermiştir. Diğer yandan, İran cinsiyet eşitliğinin eğitim alanında başarı elde etmesine rağmen, eşitsizlik kadınların çalışması alanında hala mevcuttur. Azerbaycan ve Türkiye'de ise, kadınların kapasitelerinin yükselmesi, onların ekonomik gelir, işgücüne katılım ve siyasi katılımlarını arttırmaktadır. İnsani kalkınma raporlarına göre, Türkiye'de eğitim gibi kabiliyetlerin dağıtımında daha çok cinsiyet eşitsizliği vardır. Azerbaycan, sağlık hariç, cinsiyet eştliği konusunda üç ülke arasında en iyi durumdadır. Türk kadınların ömür ortalaması (sağlık göstergesi) İran ve Azerbaycan'dan daha yüksektir. Diğer taraftan, İran'da eğitimli kadınlar, Azerbaycan ve Türkiye'den daha fazla işsizliğe maruz kalıyorlar.
Özet (Çeviri)
This thesis attempts to address existing gender parities and gaps in Iran compared to Azerbaijan and Turkey in terms of human development perspective. Human development by enlarging people's freedoms and potentials draws the attention to“ends”and insists on both intrinsic and instrumental values of development. The three main components within human development are: capabilities, free agency and achievements. Health, education and per capita income are the essential indicators of Human Development Index (HDI). Each of which has the same ratio in HDI value estimation. Gender inequality as a global phenomenon, increasingly focuses on women's deprivation of education, health, income and social developments. This thesis discusses Iran's educational developments analytically and compares female-to-male progresses in HDI indicators of Iran with Turkey and Azerbaijan. The main goal of human development and capability approach is equal distribution of capabilities and functionings among people. The exceptional status of education in having both intrinsic and instrumental values multiplies the significance of equal education in a global context. In addition to the direct impact of education on total health and income rates, parity in education has the capacity to empower women and make them qualified for well-paid vocations. Iran from 1990 to 2015 has had a sustainable progress in health, education and per capita income. In case of education, Iran has proceeded remarkably in women's access to schools. Iran has almost succeeded to close the gender gap in education, while gender inequality remains in achievements so far. In comparison, in Turkey and Azerbaijan, raising women's capabilities has led to more achievements in terms of economic resources, labor force participation and political participation. According to human development reports, Turkey in capability distribution has experienced more gender disparity than Iran. By filtering the health indicator, Azerbaijan has the best status in gender parity rather than Turkey and Iran. Turkish women's high life expectancy at birth is the best among the analyzed countries. Unlike Iran, educated women in Azerbaijan and Turkey have lower unemployment rates than Iranian women. That is probably why women in Iran recently have less interest to continue their education in tertiary level and this disappointment has reproduced the gender gap.
Benzer Tezler
- Kadınların sosyo-ekonomik statüsüne göre ülkelerin çok kriterli karar verme yöntemleri ile analizi
Analysis of countries according to multicriteria decision-making methods based on women's socio-economic status
RUMEYSA SOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
EkonometriAkdeniz ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PINAR KAYA SAMUT
- The effects of sociocultural factors on learner's interlanguage development
Sosyo-kültürel etkenlerin öğrencinin aradili üzerine etkileri
MOHAMMAD HASSAN GHARAKHANLOU
Doktora
İngilizce
2017
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SAVAŞ YEŞİLYURT
- Kamu konut yatırımlarının ekonomik ve mekânsal etkisi (TOKİ örneği)
The impact of economic and spatial of public housing investments (TOKI example)
BANU TANTAN
Doktora
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEVKİYE ŞENCE TÜRK
- Impacts of nature-deficit disorder in cities and educational facilities planing
Doğa ile temas yoksunluğunun şehirler ve eğitim tesisleriplanlamasına etkileri
ANOUSHEHSADAT MIRALINIKKHOU
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AZİME TEZER
- Rexneya civakî, sîyasî û dîrokî di romana kurdî ya dîyasporayê da
Kürt diaspora romanında sosyal, siyasal ve tarihsel eleştiri
ROGER ACUN
Doktora
Kürtçe
2024
Doğu Dilleri ve EdebiyatıDicle ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN ASLANOĞLU
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLYAS SUVAĞCİ