Roald Dahl'ın James and the Giant Peach adlı romanının iki farklı çevirisinin çevirmenlerin kullandığı stratejiler açısından karşılaştırmalı olarak incelenmesi
A comparative analysis of two Turkish translations of the work entitled James and the Giant Peach by Roald Dahl within the context of the strategies of translators
- Tez No: 504472
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GİRAY FİDAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
Bu çalışma Roald Dahl'ın James and the Giant Peach adlı eserinin Türkçedeki iki farklı çevirisini çevirmenlerin kullandığı stratejiler ve verdiği kararlar açısından çeviri kuramcılarının görüşleri ışığında incelemeyi amaçlamaktadır. Öncelikle, çocuk yazını ve çocuk yazını çevirisinin temel özellikleriyle ilgili farklı bakış açılarına yer verilmektedir. Çocuk yazını çevirisinde çevirmenlere yol gösteren araştırmacılardan Tiina Puurtinen, Riitta Oittinen, Göte Klingberg ve Zohar Shavit'in görüşleri ile birlikte çeviriyi kuramsal açıdan ele alan Lawrence Venuti ve Gideon Toury'nin görüşleri çocuk yazını çevirisi bağlamında ele alınarak kuramsal çerçeve oluşturulması amaçlanmaktadır. İncelenen çeviri metinler, yerlileştirme- yabancılaştırma, ekleme, çıkarma ve değiştirme olmak üzere dört başlık altında sunulmuştur. Bu bağlamda çevirmenlerin çeviri sürecinde aldığı kararların çocuğa uygun olup olmadığı tartışılmıştır. Bununla birlikte kaynak metindeki kültüre özgü ifadelerin erek metinde nasıl yeniden hayat bulduğu çevirmenlerin almış olduğu kararlar bağlamında karşılaştırılarak incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda çevirmenlerin çeviriye başlamadan önce yapacağı çevirinin yöntemini ve stratejisini belirlemediği saptanmıştır. İki çevirmenin de kimi zaman erek metinleri okunabilir kılmak için erek dil ve kültürün normlarını dikkate alıp kabuledilebilir bir çeviri tercih ettiği, kimi zamansa kaynak dil ve kültürün normlarını koruyarak yeterli bir çeviri tercih ettiği saptanmıştır. Bu nedenle iki çevirmenin de izledikleri yöntemin tutarlı olmadığı belirlenmiştir; bu durum bazı çevirmen kararlarının rastlantısal bir şekilde verilmiş olabildiğine işaret etmektedir. Genel olarak bakıldığında, Fatma Muhterem'in, Lale Akalın'a kıyasla, erek odaklı bir yaklaşım izlediği, çevirisinin kabuledilebilir ve okunabilir olmasını amaçladığı sonucuna varılmıştır. Bu inceleme üzerinden, sonuç bölümü, çocuk yazını çevirisinin yetişkin yazını çevirisinden ayrılması gerektiği, dolayısıyla çocuk yazını çevirisinin kendine özgü normları ve çevirmenine tanıdığı özgürlükleri olması gerektiği tezini öne sürmektedir.
Özet (Çeviri)
This study seeks to examine the strategies and the decisions of translators in two different translations of the work entitled James and Giant Peach by Roald Dahl within the context of translation theories in the light of the opinions of translation theorists. Firstly, different views on main characteristics of children's literature and translation of children's literature are included. Guiding the translators in children's literature translation, the views of Tiina Puurtinen, Riitta Oittinen, Göte Klingberg, Zohar Shavit and the views of Lawrence Venuti and Gideon Toury within the context of children's literature translation are presented to provide a theoretical framework. Translation texts studied are grouped under four headings: domestication- foreignization, adding, deleting and changing. In this context, it is discussed whether the decisions of translators made in the translation process are appropriate and useful for children. Moreover, how the culture specific items in the source text are transferred to the target texts is comparatively analyzed in line with the decisions of the translators. On the whole, it seems reasonable to point out that both translators do not adopt a consistent method and strategy in the process of translation. It is observed that both translators prefer acceptable translations by focusing on the norms of the target language and culture to make the target texts readable, but at the same time they prefer adequate translations by focusing on the norms of source language and culture. It is concluded that the methods and strategies used by both translators are not consistent, indicating that some of their decisions might be made randomly. When all the factors are considered, it may be concluded that Muhterem's translation, compared to Akalın's translation, is closer to target language, and she aims to make her translation readable and acceptable in the target language. Through this comparative analysis, the conclusion part asserts that children's literature translation should be separated from adult literature translation, so the children's literature translation should have its own norms and permit its translators to have liberties.
Benzer Tezler
- Roald Dahl'ın çocuk edebiyatı eserlerinde mizah unsurları
Humour elements in Roald Dahl's children literature works
ELİF CANAN KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMersin ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESMA DUMANLI KADIZADE
- Being an orphan: The impact of absent presence in constructing child's personality in Roald Dahl's James and The Giant Peach and The BFG
Yetim olmak: Roald Dahl'ın James ve The Gıant Peach ile BFG'sinde çocuk kişiliğini şekillendirmede yoklukta varlık etkisi
ZINAH BASIL MOHAMMED AL-SAMMARRAIE
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
İngiliz Dili ve Edebiyatıİstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OLGAHAN BAKŞI YALÇIN
- Çocuk edebiyatında fantastik: Roald Dahl örneği
Fantastic in children's literature: Roald Dahl case
MEHMET KOCAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimMersin ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESMA DUMANLI KADIZADE
- The rise of the female voice in Roald Dahl's matilda and Esio Trot
Roald Dahl'ın Matılda ve Esıo Trot eserlerinde kadın sesinin yükselişi
ADA BASARİİA
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
İngiliz Dili ve Edebiyatıİstanbul Kültür Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM GÜLGÜN GÜNER
- A comparative analysis of the Turkish translations of Roald Dahl's Charlie and the Chocolate Factory
Roald Dahl'ın Charlie and the Chocolate Factory adlı eserinin Türkçe çevirilerinin karşılaştırmalı bir analizi
EBRU KÜRKCÜ
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Mütercim-TercümanlıkHacettepe ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASALET ERTEN