Geleneksel tıbbın şifa ritüelleri üzerine bir araştırma: Amasya örneği
A research about the healing rituals of traditional medicine: Amasya sample
- Tez No: 505602
- Danışmanlar: DOÇ. DR. PERVİN ERGUN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi (Folklor) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 238
Özet
Geleneksel tıp, başlangıçta ilk insanın çeşitli hastalıklara doğadan yararlanarak şifa araması neticesinde ortaya çıkmıştır. Yüzlerce yıl, tecrübe ve gözlem sayesinde edinilen bilgiler, kültür aracılığıyla nesilden nesile aktarılmıştır. Kültürel kimliğe ait unsurlar, birtakım kodlarla, simge ve sembollerle kültürel bellekte saklanır. Kültürel bellekte kodlanmış, kültüre ait unsurların nesiller arası aktarımı ise gelenek, ritüel ve tören gibi araçlarla sağlanır. Ritüeller, simgesel ve inançsal bağlamda kriz çözücü işlevleriyle geleneksel şifa uygulamalarında yer alır. Ritüellerin simgesel içeriği, ortak değerlerin ve inançların geniş, vurgulu bildirimi olan mitik pek çok unsuru barındırmaktadır. Görünmez durumları, eylemleri görünür kılmak ya da somut bir simgeyle canlandırmak onu düzeltmek için gerçekleştirilen sağaltım ritüellerinde yer alan sembollerin yanı sıra ritüelin anlam dünyası içinde bulunan bir söylem ya da ifade olarak ritüelin dili de kültürel, tarihsel, mecazi pek çok boyutuyla özel bir anlama sahiptir. Ritüeli icra eden zihin, performans sırasında elinin altında bulunan nesneleri ve bu nesneleri içeren sözleri kullanır; fakat bu alelade bir seçim değil, kültürel bellekte saklanan kültürel kimliğe ait birtakım kodları, simge ve sembolleri içeren bir seçimdir. Bu bağlamda sağaltım ritüellerinin icra edilme dinamikleri ve altında yatan sembolik anlam repertuvarları çıkarılmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada, Amasya yöresindeki dinsel-büyüsel sağaltım ritüelleri, ritüel sembollerinin kavramsallaştırılma biçimleri ve ritüellerin farklı icra biçimleri bir araya getirilerek söz, eylem ve işlev ile ilişkilendirilerek üretildikleri tarihsel bağlam açısından değerlendirilmiştir. Araştırmada nitel verinin oluşturulması süreci,“katılarak gözlem”,“derinlemesine görüşme”,“yaşam anlatıları”ve“gözlem”gibi yöntemlerle yürütülmüştür. Sağaltım ritüellerinin farklı performansları izlenerek araştırma verilerine ulaşılmıştır. Sembollerin açıklamasının önemli bir kısmının halk etimolojisi üzerinde durması ve ritüel sembolünün açıklamasının bir parçasını oluşturması nedeniyle ritüeller doğrudan anlatım ile aktarılmıştır.
Özet (Çeviri)
Traditional medicine has come to exist in consequence of that the first human being looked for healing for various diseases by taking advantage of nature. For centuries, knowledge gained by means of experience and observation has been passed down from generation to generation via culture. The elements of cultural identity are kept in cultural memory with certain codes, symbols and signs. However, the transmission of the elements of culture encoded in cultural memory from generation to generation is provided by way of means such as tradition, ritual, ceremony. Rituals -with crisis resolving functions- rank among in traditional healing practices in symbolic and religious context. The symbolic content of the rituals contains many mythical elements, which are broad, stressed notices of common values and beliefs. Besides the symbols in healing rituals performed in order to revive invisible situation, activities with a visible or tangible symbol, and to rehabilitate them, the language of ritual, as a discourse or an expression in the semantic world of ritual, have a specific meaning in terms of its cultural, historical and metaphorical dimensions. The mind performing the ritual uses the objects within arm's reach and the words contain these objects during the performance; though this is not an ordinary choice, it contains a number of codes, signs and symbols belonging to cultural identity stored in cultural memory. In this context, it is tried to uncover the dynamics of the healing rituals' performance and their underlying repertoires of symbolic meaning in current academic studies / in the study. In this study, the healing rituals in Amasya region were associated with the historical context in which they were produced; the conceptualization forms of ritual symbols and the different forms of ritual performance were brought together and evaluated in terms of word, action and function. In the research, the process of creating qualitative data was carried out by methods such as“participant observation”,“in depth interview, ”life narrations“ and ”observation". The data of the study were obtained by watching the different performances of healing rituals. Rituals were narrated with a direct expression because the significant part of the explanations of the symbols had focused on the folk etymology and the ritual had formed part of the explanation of the symbol.
Benzer Tezler
- Çanakkale ili şifalı sularının halkbilimi açısından değerlendirilmesi
Evaluation of the medicinal waters of Çanakkale province in terms of folklore
MUSTAFA SAİD GÜÇLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halk Bilimi (Folklor)Kocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ UĞUR DURMAZ
- Nebevi Tıp'tan modern tıbb'a hacamat'tan donasyon'a kan bağışı ve toplumdaki algı
Blood donation and public perception from prophetic medicine to modern medicine and from bloodletting bycupping todonatio
MAHMUT ÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Deontoloji ve Tıp TarihiBeykent Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TALAT FİRLAR
- Geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarına mediko-legal yaklaşım
Medico-legal approach to traditional and complementary medicine practices
ZEYNEP REVA
- GETAT (geleneksel ve alternatif tedavi)uygulamalarını tercih eden hastalarındeneyimleri üzerine nitel bir çalışma
A qualitative study on the experiences of patients choosing traditional and complementary medicine (TCM) practices
KEVSER SEZER KORUCU
Doktora
Türkçe
2024
Sağlık Kurumları YönetimiSüleyman Demirel ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYGEN OKSAY
- Din, gelenek ve spiritüellik bağlamında geç modern şifa arayışları: gerçek tıp hareketi örneği
Late modern healing quests in the context of religion, tradition and spirituality: the example of the true medicine movement
FATİH KATINÇ
Doktora
Türkçe
2024
DinBursa Uludağ ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN KURT