Geri Dön

Eski metinlerin dijital yolla transkribe edilmesi ve Dâstân-ı Ahmed Harâmî örneği

Digital translation of old texts and the case of Dâstân-i Ahmed Harâmî

PDF İndir

  1. Tez No: 509751
  2. Yazar: FATİH ÖZER
  3. Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 486

Özet

Alfabemizin 1928 yılında değişmesinden sonra bilimsel çalışmalar için eski metinlerin yeni alfabeye aktarılması zorunluluğu ortaya çıkmıştır. Bu da metinlerin transkripsiyonlu çevirisi ihtiyacını doğurmuştur. Transkripsiyon harfleri bir dilin, bir metnin kelime varlığının ortaya çıkarılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Edebiyatımızda özellikle Osmanlı Türkçesi alfabesiyle yazılmış metinlerde yer alan harflerin Latin alfabesinde tam karşılığının verilmesi son derece önemlidir. Dolayısıyla anlamların doğru anlaşılması ve kelimenin asıl yazımına bakmadan hangi harflerle yazıldığı görülebilmesi bakımından transkripsiyon harfleri önem teşkil etmektedir. Tezimiz iki kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısımda otomatik transkripsiyon yapmak için geliştirilen Fatih Transkripsiyon Programı hakkında bilgi verilmiştir. İkinci kısımda ise Dâstân-ı Ahmed Harâmî adlı eserin transkripsiyonlu çeviri ve bağlamsal dizini yapılmıştır. Kelimelerin tam olarak belirlenebilmesi için transkripsiyon işaretlerinin eklenmesi konusunda tezimizin bir kısmını oluşturan Fatih Transkripsiyon Programı'nı geliştirdik. Bu program vasıtasıyla binlerce kelimelik bir metin dakikalar içinde transkripsiyonlu hâle getirilebilmektedir. Tezimizde transkripsiyonun önemini ve programın işleyişini detaylı olarak anlatılmıştır. Dâstân-ı Ahmed Harâmî, 13-15. yüzyıllar arasında yazıldığı düşünülen Eski Anadolu Türkçesi dönemine ait bir eserdir. Yazarı ve yazılış tarihi kesin olarak bilinmeyen bu eser, Eski Anadolu Türkçesine ait unsurlarının birçoğunu içinde barındırması bakımından son derece önemlidir. Eserin daha önce Latin alfabesine çevirisi yapılmışsa da tam transkripsiyonlu bir çevirisi daha önce yapılmamıştır. Tarafımızca tez konusu olarak belirlenen bu eser Osmanlı Türkçesi alfabesinden Latin alfabesine tam trankribe edilmiştir. Metnin transkripsiyonundan sonra eserin, TEBDİZ PROJESİ (Tarih ve Edebiyat Metinleri Bağlamlı Dizin ve İşlevsel Sözlüğü) ile bağlamsal dizini yapılarak metnin içinde geçen kelimeler, konu, deyim, atasözü, kelime hazinesi, şahıslar ve daha birçok konuda incelenmiştir.

Özet (Çeviri)

After the change of our alphabet in 1928, the necessity of transferring the old texts to the new alphabet for scientific studies has arisen. This, led to the need for transcription of texts. Transcription letters, plays an important role in detecting the presence of the word of language. In our literature, it is very important to give the exact opposite of the letters in the Latin alphabet, especially in the texts written in the Ottoman Turkish alphabet. Therefore, the transcription letters are important in terms of understanding the meanings and seeing what the letters are written without looking at the original writing of the words. Our thesis consists of two parts. In the first part of the program is given about Fatih developed for automatic transcription transcription. In the second part, a transcriptional translation and contextual sequence of Dâstân-ı Ahmed Harâmî was made. We have developed the Fatih Transcription Program, which forms part of our thesis on adding transcription markers so that the exact words can be identified. Through this program, thousands of words can be transcribed in minutes. The importance of transcription and the functioning of the program are explained in detail in our thesis. Dâstân-ı Ahmed Haramî is a work belonging to the period of Old Anatolian Turkish period which is thought to be written between the 13th and 15th centuries. This work, whose writing and date of publication is unknown, is extremely important in terms of hosting a majority of elements belonging to Old Anatolian Turkic. Although the work was previously translated into Latin alphabet, a full transcriptional translation has not been done before. This work, determined by us as a thesis topic, has been fully translated from the Ottoman Turkish alphabet to the Latin alphabet. After the transcription of the text, the work has been examined in many contexts including words, idioms, proverbs, vocabulary, subjects and many other words in the text by making a contextual index with the Contextual Index and Functional Lexicon System of History and Literature (TEBDİZ).

Benzer Tezler

  1. Tez No

    554640

    Ticari sır, bankacılık sırrı veya müşteri sırrı niteliğindeki bilgi veya belgelerin açıklanması suçu

    Disclosure of information and/or documents that are commercial secrets, banking secrets and/or customer secrets

    SELİN KURT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    HukukGalatasaray Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. VESİLE SONAY EVİK

  2. Tez No

    768943

    Toplumsal cinsiyet açısından iş şarkıları ve bakım emeği: Ninniler

    Works songs and care work in terms of gender: The case of lullaby

    BEGÜM ACAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Müzikİstanbul Teknik Üniversitesi

    Müzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATMA BELMA OĞUL

  3. Tez No

    396177

    Ulus devlet, dil ve kimlik politikaları bağlamında anadili Kürtçe ve Arapça olan öğretmen ve akademisyenlerin anadilinde eğitime ilişkin görüşleri

    The context of the teachers' and academicans whose mother tongues are Kurdish and Arabic about the mother tongue education by means nation state, language and identity policy

    DENİZ FIRAT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Eğitim ve ÖğretimAnkara Üniversitesi

    Eğitim Yönetimi ve Politikası Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NEJLA KURUL

  4. Tez No

    655239

    Re-ornamentation from traditional to contemporary: The Case study of historical Antakya houses

    Gelenekselden çağdaş mimariye süslemede yenilikçi yaklaşımlar: Tarihi Antakya evleri üzerine inceleme

    ZARİF EZDEŞİR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2020

    MimarlıkGirne Amerikan Üniversitesi

    DR. BUĞU ŞAH

  5. Tez No

    462902

    The historical topography of a provincial Byzantine city in Thrace with special attention to the fortifications: Vize (Bizye)

    Trakya'da bir Bizans kentinin surlar odaklı tarihsel topoğrafyası: Vize (Bizye)

    AYÇA BEYGO

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2015

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZEYNEP KUBAN TOKGÖZ

Geri Dön