Türkiye'de senyoraj gelirleri ve kamu açıkları
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 52498
- Danışmanlar: PROF.DR. İLHAN ERONAT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1996
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
ÖZET Günümüz Türkiye'sinin en önemli problemlerinden birisi“kamu açıklan”dır. Kamu açıklarının finansmanında iç ve dış borçlanma ile birlikte devletin para basmak suretiyle elde ettiği senyoraj gelirleri kullanılmaktadır. Senyoraj gelirleri, Ortaçağ'da Senyötlerle birlikte başlayan ve günümüzde bütün devletlerin özellikle az gelişmiş ülkelerin yaygın şekilde kullandıkları bir finansman aracıdır. Bu yöntemde, devlet, para basarak enflasyon yaratmakta, bu enflasyon nedeniyle halkın elinde tuttuğu para balanslarının reel değeri azalırken devlet bir reel gelir elde etmektedir. Olayın özü, devletin para arzını arttırarak enflasyon yoluyla halkın elindeki para balanslarını vergilendirmesinde yattığı için devletin elde ettiği bu reel gelir“enflasyon vergisi”olarak adlandırılmaktadır. Bu çalışmanın birinci bölümünde senyoraj konusundaki teorik literatür özetlendikten sonra Türkiye'de yaratılan senyoraj gelirleri hesaplanarak bu gelirin devlet ve özel sektör arasındaki paylaşımı araştırılmıştır. Sonuçta, toplam senyoraj gelirlerinin % 90'ının devlete giderken % 10'unun özel sektöre kaldığı tespit edilmiştir. Devlet oldukça önemli seviyede senyoraj geliri elde etmektedir. Bu gelirin, GSMH'nın ortalama % 4-5'i seviyesinde, toplam vergi gelirlerinin ise % 20'si ile % 30'u civarında olduğu görülmüştür. Çalışmada araştırılan bir diğer nokta da devletin maksimum enflasyon vergisi elde ettiği optimal enflasyon oranının ne olduğudur. Gerçekleştirilen hesaplamalar sonucunda yıllık % 83,3'lük bir enflasyon seviyesinde devletin topladığı enflasyon vergisinin maksimuma ulaşacağı tespit edilmiştir. Ayrıca, 1987 yılında iktisat literatürüne giren, senyoraj ve vergi gelirleri açısından devletin para ve maliye politikalarını optimal olarak kullanıp kullanmadıklarını inceleyen“Gelir Düzleştirme Hipotezi”ne göre Türkiye'deki durum test edilmiştir. Test sonucunda,Türkiye'de yukarıda belirtildiği anlamda para ve maliye politikalarının optimal tarzda kullanılmadığı sonucuna varılmıştır. Ampirik olarak yapılan bir diğer inceleme de kamu açıklarının para basımı yoluyla kapatılması durumunda enflasyona yaptığı katkıyı araştıran model denemesidir. Çalışmanın ikinci bölümünde kamu açıklarının makroekonomik değişkenler üzerindeki etkilerini ortaya koyan Neoklasik, Keynesyen ve Ricardocu teorik yaklaşımlar incelenmiştir. Kamu açıklarının ekonomik etkileri konusunda Türkiye'de Neoklasik yaklaşımın geçerli olduğu görülmüştür. Çalışmanın son bölümünde Türkiye'de 1980 sonrasında Kamu Açıklarının gelişimi, bunların finansman yöntemleri resmi veriler ışığında analiz edilmiş ve Türkiye'nin bu gün içerisine girdiği açmaz ortaya konularak bu açmazdan nasıl kurtulacağına ilişkin öneriler getirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Ill SUMMARY Nowadays one of the major problems of Turkey is“public deficits”, in financing these deficits the seignorage revenues are used by the goverment besides domestic and foreign borrowings. The seignorage revenue being originated from seigniority at the Middle Ages is the important instrument of finance being widely used by all countries, especially the underdevelopped countries. In this method of finance, the goverment causes inflation through the creation of money. As a result of inflation, while the real value of money balances held by the people decreases, the goverment obtaines real revenues. In short, the goverment taxes the money balances held by the people by increasing money supply through inflation. Because of this, this real revenue obtained by the goverment is called“inflation tax”. Having summarized the theoretical literature on seignorage in the first part of this study, the seignorage revenues and their share between the public and private sşctors have been calculated. At the end of this calculations, it has been observed that approximately 90 % of the total seignorage revenue transferred to the public sector while 10 % of it transferred to the private sector. It is also investigated that the seignorage revenue obtained by the goverment has reached to a high ratio corresponding to 20-30 % of the total tax revenue and to 4-5 % of GNP. Furthermore, the optimum inflation rate from which the goverment has obtained the maximum inflation tax has been examined in this study. It is observed that the inflation tax revenue obtained by the goverment could reach to maximum at the level of 83,3 % inflation rate yearly. According to“The Revenue - Smoothing Hypothesis”which has got into the literature since 1987, and examines whether the goverment is capable of using the monetary andfiscal policies optimally in terms of seignorage and tax revenues, the situation of Turkey has been investigated. As mentioned above, it has been concluded that the monetary and fiscal policies in Turkey haven't been used optimally. In the second part of the study, the Neoclassical, Keynesian and Ricardian theoretical approaches which explain the effects of public deficits on macroeconomic variables have been examined. In the final part, the development of public deficits in the years following 1980 and their methods of finance have been analysed in the light of official data. Moreover, suggestions have been made concerning the vicious - circle Turkey has undergone.
Benzer Tezler
- Senyoraj, enflasyon vergisi ve para politikası etkinliği ve Türkiye üzerinde bir uygulama
Başlık çevirisi yok
HURŞİT HIZLI
- Enflasyon hedeflemesi: Teori, politika ve Türkiye üzerine bir uygulama
Inflation targeting: Theory, policy and an application to Turkey
NURAN ARSLANER GÖKBUDAK
Doktora
Türkçe
2000
EkonomiHacettepe Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN MORGİL
DOÇ. DR. ERDİNÇ TELATAR
YRD. DOÇ. DR. CELAL KÜÇÜKER
- Dezenflasyonun maliyetleri ve dezenflasyon politikalarının başarı koşulları
The Costs of disinflation and their success conditions
SABAHATTİN YELKAN CİP
- Enflasyon-vergi ilişkisi ve Türkiye'de gelir vergisi üzerine genel bir analiz (1970-1999)
Correlation between inflation and tax, an analysis about income tax in Turkey (1970-1999)
FEYZA NUR ÖZBİLEN