Ahmet Hamdi Tanpınar'ın Saatleri Ayarlama Enstitüsü adlı eserinin Arapçaya çevirisindeki kültürel ögelerin hedef odaklı kuram ışığında incelenmesi
A study of cultural items in Arabic translation of Ahmet Hamdi Tanpınar's saatleri ayarlama enstitusu novel in the light of target oriented translation theory
- Tez No: 528819
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MURAT ÖZCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çeviri ve Kültürel Çalışmalar Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 93
Özet
Dil ve kültürün birbirinden ayrılmaz bağı, çevirmenin çeviri işlemi esnasında sıkça tecrübe ettiği bir gerçektir. Çeviri ilk bakışta dil üzerinden yapılan bir işlem gibi görünse de aslında dilin kültürden koparılamamasıyla dil ve kültür eksenli bir eylem haline gelmektedir. Bu bağlamda çeviri hangi dil çiftinde yapılırsa yapılsın toplumların özünde bulunan kültürel farklılıkların aktarımında her zaman zorluklarla karşılaşılacaktır. Bu zorlukların aşılabilmesi için öncelikle zorlukların varlığının ve sınırlılıklarının saptanması elzemdir. Bu saptama da ancak ve ancak kuramsal çalışma alanının geliştirilmesiyle mümkün olacaktır. Türkçe-Arapça dil çiftinde yapılan çevirilerin bugüne kadar kuramsal anlamda neredeyse hiç incelenmemiş olması, bu dil çiftinde karşılaşılan zorlukların tespit edilemediği bu yüzden söz konusu zorlukların aşılması hususunda çözüm bulunamadığı anlamına gelmektedir. Gerçekleştirilen bu çalışma ile çeviride karşılaşılan zorlukların tespiti ve bu zorlukları aşma yollarının bulunması amaçlanmıştır. Söz konusu tespit Gideon Toury'nin geliştirdiği Hedef Odaklı Kuram dikkate alınarak Ahmet Hamdi Tanpınar'ın 1951 yılında kaleme aldığı Saatleri Ayarlama Enstitüsü adlı romanın 2009'da Abdülkadir Abdelli tarafından yapılan Arapçaya çevirisi örneğiyle yapılmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda yapılan çeviriler Toury'nin ifadesiyle yeterli çeviri mi yoksa kabul edilebilir çeviri mi olduğu tespit edilmeye çalışılmış metinlerde yer alan kültürel ögelerin eşdeğerliği incelenerek kullanılan çeviri stratejileri ve çevirmenin bu stratejileri tercih etmesindeki kararlara temas edilmiştir. Bu araştırmanın neticesinde örnek olarak kullanılan eser çevirisinde, kaynak odaklı yaklaşımın sıkça görülmesiyle beraber çoğunlukla hedef odaklı bir yaklaşımın benimsendiği tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The connection between language and culture is an irrefutable fact which is frequently experienced by the translator in translation process. Although translation seems to be a process performed within the language at first sight, it becomes a language and culture-bound act as it is impossible to separate language from culture. In this regard, translation will always face difficulties during transferring the cultural differences inherent in the societies, no matter what language pairs it is being performed in. In order to overcome these difficulties, it is first essential to establish the existence and limitations of these difficulties. This establishment can only be achieved by improving the theoretical field of translation studies. The fact that translations performed in Turkish-Arabic language pair have scarcely been studied in theoretical context means that the difficulties faced in this language pair are not identified, thus there aren't any established strategies to overcome the mentioned difficulties. This study aims to identify the difficulties faced in translation process and establish strategies to overcome these difficulties using the Arabic translation of Saatleri Ayarlama Enstitusu by Ahmet Hamdi Tanpınar written in 1951 and translated by Abdulkadir Abdelli into Arabic in 2009 in the light of target-oriented translation theory by Gideon Toury. Within the scope of this study, the translation of the mentioned novel is analyzed regarding whether it is adequate or acceptable. It also covers the equivalency of the translated cultural items, the translation strategies utilized in the translation process and the preferences of the translator regarding these strategies. The study has deduced that the translation in question mostly utilizes target-oriented approach though there are occasional source-oriented parts.
Benzer Tezler
- A comparative analysis of culture-specific items in English translations of Ahmet Hamdi Tanpınar's Saatleri Ayarlama Enstitüsü
Ahmet Hamdi Tanpınar'ın Saatleri Ayarlama Enstitüsü adlı eserinin İngilizce çevirilerinde kültürel öğelerin karşılaştırmalı olarak incelenmesi
ELİF GÖKÇEOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Mütercim-TercümanlıkHacettepe ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HİLAL ERKAZANCI DURMUŞ
- Ahmet Hamdi Tanpınar'ın ?Saatleri Ayarlama Enstitüsü? adlı eserinin sözvarlığı ve eserin sözcükbilim açısından incelenmesi
A vocabulary and lexicology investigation of ?Institute of Setting Times? by Ahmet Hamdi Tanpınar
DEMET SANCI UZUN
Doktora
Türkçe
2010
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. MUHSİNE BÖREKÇİ
- Ahmet Hamdi Tanpınar'ın Saatleri Ayarlama Enstitüsü adlı romanında zaman-kimlik ve dönüşüm
Time-identity and transformation in Ahmet Hamdi Tanpınar's novel called Saatleri Ayarlama Enstitüsü
İSA BAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Kültür ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DURALİ YILMAZ
- Ahmet Hamdi Tanpınar'ın 'Saatleri Ayarlama Enstitüsü' adlı romanındaki fiil ve sıfat fiil gruplarının incelenmesi
An investigation of verb and particible phrases in Ahmet Hamdi Tanpınar's 'Saatleri Ayarlama Enstitüsü'
ŞERİF AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Türk Dili ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NASRULLAH ÖZSOY
- Translation von kulturspezifika am beispiel des romans 'Das Uhrenstellinstitut' von Ahmet Hamdi Tanpınar -Probleme und perspektiven-
Ahmet Hamdi Tanpınar'ın 'Saatleri Ayarlama Enstitüsü' eseri ve Almanca çevirisi örnekleminde kültür odaklı ögelerin aktarımında karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri
BÜŞRA ŞAHİN
Yüksek Lisans
Almanca
2024
Alman Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSA YAŞAR SAĞLAM