Erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu semptomlarının genotip varyasyonlarıyla ilişkisinin incelenmesi
A research on relationship between adult attention deficit hyperactivity disorder symptoms and genotypic variations
- Tez No: 532644
- Danışmanlar: PROF. DR. HALİSE ÖZGÜVEN
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: BDNF, CPT, DAT1, erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, metilfenidat, adult attention deficit hyperactivity disorder, BDNF, CPT, DAT1, methylphenidate
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Semptomlarının Genotip Varyasyonlarıyla İlişkisinin İncelenmesi Bu tez çalışmasının amacı erişkin populasyonda DEHB tanısı, ölçek puanları, nörobilişsel test performansları ve ilaç yanıtının DAT1 (rs28363170) ve BDNF (rs6265) aday genlerinin polimorfizmlerine göre farklılık gösterip göstermediğini incelemektir. Bu tez çalışmasının hipotezleri ise (i) DEHB ve kontrol grubunun DEHB ölçek skorları ve sürekli performans testleri arasında fark olduğu (ii) Metilfenidat uygulaması ile sürekli performans testlerinde anlamlı bir düzelme olacağı, (iii) DAT1 (rs28363170) ve BDNF (rs6265) gen polimorfizmlerinin çalışma grubu aidiyetini belirlediği, (iv) Vaka ve kontrol gruplarında DAT1(rs28363170) ve/veya BDNF(rs6265) gen polimorfizmlerinin DEHB belirtileri ile ilişkisi olduğu, (v) Vaka ve kontrol gruplarında DAT1 (rs28363170) ve/veya BDNF(rs6265) gen polimorfizmlerinin sürekli performans testi ile ölçülen bilişsel işlevleri farklı etkilediği, (vi) DAT1 (rs28363170) ve BDNF (rs6265) polimorfizmlerine göre DEHB grubunda metilfenidat cevabının farklılık gösterdiğidir. Katılımcılara DIVA 2.0 uygulanarak DEHB tanısı konmuş ve DEHB alt tipleri belirlenmiştir. 18-44 yaş aralığındaki 54 vaka ve 54 kontrole ASRS, ATÖ ve WUDÖ ölçekleri uygulanmış, p-CPT testi yapılmış, vaka grubunda metilfenidat kullanımı sonrası p-CPT testi tekrar edilmiştir. Vaka ve kontrol gruplarında DAT1 ve BDNF polimorfizmleri araştırılmıştır. DEHB ölçeklerinde vaka grubu kontrol grubundan daha yüksek puanlar almıştır. DEHB'si olanlarda kontrollere göre daha yüksek atlama hatası ve gereksiz basma hatası hızı ile birlikte doğru yanıtların reaksiyon süresi de daha kısa bulunmuştur. DAT1 ve BDNF polimorfizmlerinde vaka ve kontrol grupları arasında fark bulunmamıştır. DAT1 polimorfizmi için vaka grubunda WUDÖ puanının hiç 10R alleli taşımayanlar için, homozigot ve heterozigot taşıyıcılara göre anlamlı olarak daha yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca vaka grubunda ATÖ 2. Bölüm hiperaktivite puanı için hiç 10R alleli taşımayanlar, 10 R allelilini homozigot ya da heterozigot olarak taşıyan kişilerden daha yüksek puan almıştır. BDNF polimorfizmi için ise, kontrol grubunda BDNF polimorfizminin ATÖ 2. Bölüm dürtüsellik puanına ait varyansın %13'ünü açıkladığı görülmüştür. BDNF polimorfizminin yabanıl tipte olmasının dürtüsellik puanında artışı yordadığı bulunmuştur. Vaka grubunda ilaç yanıtının DAT1 ve BDNF polimorfizmlerine göre değişmediği saptanmıştır. Bu çalışma erişkinlerde 10R alleli taşımamanın çocukluk çağı DEHB semptomatolojisiyle ve erişkinlikte ise hiperaktivite ile ilişkili olabileceğine işaret etmektedir. Bunun yanı sıra genel toplumda BDNF polimorfizmiyle dürtüsellik arasında bir ilişki olabileceğini gösteren ilk çalışma olması açısından değerlidir. Karmaşık bir patofizyolojiye sahip olan DEHB'de tüm semptomların iki gen ile açıklanması beklenemez. Bu konuda daha çok gen ile daha geniş örneklemli çalışmalara ihtiyaç vardır.
Özet (Çeviri)
A Research on Relationship Between Adult Attention Deficit Hyperactivity Disorder Symptoms and Genotypic Variations The aim of this thesis study is to investigate differences of ADHD diagnose, scale scores, neurocognitive test performance and drug response according to DAT1 (rs28363170) and BDNF (rs6265) polymorphisms in adult population. Hypothesis of this study are (i) ADHD and control subjects differ in ADHD scales and continuous performance test scores (ii)CPT scores normalize after methylphenidate use (iii) DAT1 (rs28363170) and BDNF (rs6265) genetic polymorphisms determine study group (iv) DAT1(rs28363170) and BDNF(rs6265) genetic polymorphisms are associated with ADHD symptoms in case and control groups (v) DAT1 (rs28363170) and BDNF(rs6265) genetic polymorphisms have different effects on cognitive functions evaluated by continuous performance test in case and control groups (vi) Methylphenidate response differs by DAT1 (rs28363170) and BDNF (rs6265) polymorphisms in ADHD group. DIVA 2.0 is used to determine ADHD and ADHD subtypes. The Adult Self Report Scale (ASRS), Adult ADD/ADHD DSM-IV Based Diagnostic Screening and Rating Scale(Atilla Turgay Scale=ATS) and Wender Utah Rating Scale(WURS) were applied to 54 case and 54 controls in ages between 18-44. Also p-CPT is applied and reapplied after methylphenidate use in cases. In this study, DAT1 and BDNF polymorphisms are analyzed. Cases had more ADHD rating scale acores than controls. Also ADHD group had more omission and commission rates and shorter correct reaction time means. DAT1 and BDNF polymorphisms did not differ by being case or control. For DAT1 polymorphism, 10 rp non-carriers had more WURS score than 10 rp homozygous or heterozygous in ADHD group. Also 10 rp non-carriers had more score than 10 rp homozygous or heterozygous in ATS second section hyperactivity score. For BDNF polymorphism, BDNF variance predicts 13% of ATS second section impulsivity score in control group. BDNF polymorphism wild type provides increase in impulsivity score. In DAT1 and BDNF polymorphism groups, drug response were similar. This study indicates the possibility of non-carrying 10 rp allel is related with childhood ADHD symptomatology and adulthood hyperactivity. In addition to this, this is the first study denoting BDNF polymorphism may be relevant to impulsivity in general population. ADHD has a complex pathophysiology, so all the symptomatology can not be explained by two genes. More studies should be done in this topic including more genes.
Benzer Tezler
- Bipolar bozukluk tanılı hastalarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu eş tanısının klinik seyire yansımaları ve işlevselliğe etkisi
Reflections of attention deficit and hiperactivity disorder comorbidity on clinical course and its effect on functioning in patients with bipolar disorder
AYLİN ÇOMUT
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
PsikiyatriTrakya ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. CENGİZ TUĞLU
- Erişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu'nda sigara bağımlılığı ve dikkat eksikliği hiperaktivite belirtileri ilişkisi
Smoking addiction in attention deficit hyperactivity disorder and relationship with attention deficit hyperactivity symptoms
BÜLENT BİLGİ
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunda duygu düzenleme güçlüğünün yeme tutumları ve yeme bozukluğu ile ilişkisi
The relationship between emotion regulation difficulty and eating attitudes and eating disorder in attention deficit hyperactivity disorder
TUĞBA YENİÇERİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER AKİL ÖZER
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanılı erişkinlerde yavaş bilişsel tempo semptomlarının depresif belirtiler ve duygu düzenleme güçlüğü ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship of sluggish cognitive tempo symptoms with depressive symptoms and emotion regulation difficulties in adults diagnosed with attention deficit and hyperactivity disorder
CENGİZ GÖKCE
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENGİN EMREM BEŞTEPE
- Yakın ilişki şiddeti mağduru kadınların psikolojik sağlığı üzerinde çocukluk çağı olumsuz deneyimleri, dehb semptomları ve failliğin etkileri
The effects of adverse childhood experiences, adhd symptoms, and violence perpetration on the psychological health of women victims of intimate partner violence
ÜMMÜ NUR İSTANBUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NERMİN TAŞKALE