Jest kullanımının görme yetersizliğinden etkilenmiş ve gören yetişkinlerin leksikal ulaşım sürecine etkisinin karşılaştırılması
The comparison of the effects of gesture use on the lexical access of adults with visual impairments and sighted adults
- Tez No: 538324
- Danışmanlar: PROF. DR. SELDA ÖZDEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Görme Engellilerin Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
Jestler iletişim süreci ve bilişsel süreçler boyunca kullanılan el ve kol hareketleridir. Jestler dinleyicinin konuşmayı anlamasını kolaylaştırdığı gibi, konuşmacının da bilgiyi toparlama ve leksikal ulaşım gibi bilişsel süreçlerini kolaylaştırmaktadır. Bu bakımdan jestlerin, zihin ve dil arasında kuvvetli bağları oluşturduğu düşünülmektedir. Bu araştırmanın temel amacı, jest kullanmanın görme yetersizliğinden etkilenmiş ve gören yetişkinlerin leksikal ulaşım sürecine etkisinin karşılaştırılmasıdır. Bu kapsamda araştırmanın üç amacı bulunmaktadır. Araştırmanın birinci amacı gören ve görme yetersizliği olan yetişkinlerin, jestler serbest koşulunda leksikal ulaşım ve dilimin ucunda durumlarında kullandıkları sembolik, vurgulayıcı ve kendini düzenleme jestlerinin kullanım sıklıklarının ve her üç jestin toplam kullanım sıklıklarının gruplar arasında ve grup içinde karşılaştırılmasıdır. Araştırmanın ikinci amacı görme yetersizliği olan ve gören yetişkinlerin jestler serbest ve jestler engellenmiş koşulunda dilimin ucunda yaşama sıklıklarının gruplar arası ve grup içi karşılaştırılmasıdır. Üçüncü ve son amaç ise görme yetersizliği olan ve gören yetişkinlerin jestler engellenmiş ve jestler serbest koşulunda leksikal ulaşım ve dilimin ucunda durumu sonunda doğru yanıt verme sıklıklarının gruplar arası ve grup içi incelenerek karşılaştırılmasıdır. Araştırmaya eğitim, yaş ve cinsiyet bakımından benzer özellikler gösteren gören 20 görme yetersizliği olan yetişkin ve 20 gören yetişkin katılmıştır. Katılımcıların sözel performansları Sözel Akıcılık Testi kullanılarak eşitlenmiştir. Leksikal ulaşım ve dilimin ucunda durumunda jest kullanmanın etkisini belirlemek amacı ile katılımcılara, uygulamacı tarafından geliştirilen 30' ar kelimeden oluşan, iki farklı hedef kelime grubunun sözlük anlamları okunmuş ve katılımcıların kelimeleri tahmin etmeleri istenmiştir. Hedef kelime grupları, jestler engellenmiş ve jestler serbest koşulu olmak üzere iki farklı koşulda katılımcılara sunulmuştur. Araştırma sonunda görme yetersizliği olan ve gören katılımcıların eller serbest koşulunda leksikal ulaşım sürecinde kullandıkları sembolik işlevli ve kendini düzenleme işlevli jestlerin kullanım sıklığında anlamlı bir farklılık olmadığı, yanlızca vurgulayıcı işlevdeki jestlerin kullanım sıklığında anlamlı farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Gören katılımcılar ile görme yetersizliği olan katılımcıların jestler engellenmiş koşulunda doğru yanıt verme sıklıkları arasında anlamlı farklılık olduğu görülmüştür, ancak bu anlamlı farklılığın dilimin ucunda durumunda ortaya çıkmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmadan elde edilen bu bulgular alan yazın ışığında tartışılarak, ileri araştırmalara yönelik önerilere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Gestures are hand and arm movements that are used in the communication and cognitive processes. Gestures facilitate speech understanding in listeners, and the speaker's cognitive processes including information processing, and lexical access. In this regard, it has been known that there are strong connections between gestures, mind, and language. The main purpose of this study was to compare the effects of gesture use on the lexical access of the adults with visual impairments and sighted adults. Thus, this study had three main purposes. The first purpose was to compare the use of representational gestures, beat gestures, self-adaptors, and total gesture frequencies during the lexical access and Tip of the Tongue State (TOTs) in the gestures free condition in both groups. The second purpose was to compare the inter-group and between group frequency differences of correct answers given at the end of the lexical access and TOTs in adults with visual impairments and sighted adults under gesture free vs. gestures prohibited conditions. The third and the last purpose was to compare the frequencies of experiencing TOTs during the gestures free vs gesture prohibited conditions. This study included 20 sighted adults and 20 adults with visual impairments, with similar characteristics in regard to their educational level, age, and gender. Verbal performances of the participants were matched to each other using the verbal fluency test. In order to determine the effects of the gesture use during the lexical access and TOTs, the researcher read the dictionary meanings of two different target word groups developed by the researcher that were compromised of 30 words in each group, to the participants and asked the participants to guess the each target word. Target word groups were presented to the participants under two conditions, gestures free and gesture prohibited conditions. Study results showed that there was no significant difference in the frequency of the use of representational gestures and self-adaptors used by adults with visual impairments and sighted adults in the gesture free condition during the lexical access. Findings also indicated that a significant difference was found in the frequency of beat gestures during the lexical access between the groups. In addition study results showed that there was a significant difference between the sighted participants and participants with visual impairments in the correct response frequency during the gestures prohibited condition, however this significant difference was not evident during the TOTs.
Benzer Tezler
- Foreign language effect on personal narratives and the role of gesture production
Kişisel anlatılar üzerinde yabancı dil etkisi ve jest üretmenin rolü
İBRAHİM AKKAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
PsikolojiKoç ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TİLBE GÖKSUN YÖRÜK
- Understanding gesture-speech interaction through the lens of gestures' self-oriented functions: Gesture production and speech disfluency
Jest-konuşma etkileşimine jestlerin kişiye dönük fonksiyonları üzerinden bakış: Jest üretimi ve konuşma akışındaki bozulmalar
BURCU ARSLAN
- The influence of event type and frequency on episodic details and gesture production
Olay türleri ve sıklıklarının epizodik detaylara ve jest üretimine etkisi
NEVİN GAMZE ŞİLİT
- Development of multimodal expressions of space in speech and gesture: The case of sagittal and topological spatial relations
Konuşma ve jestlerde uzay ifadelerinin gelişimi: Sagital ve topolojik uzamsal ilişkiler örneği
MUKADDES KEVSER KIRBAŞOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
DilbilimÖzyeğin ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERCENUR ÜNAL
- Otizmli, down sendromlu ve normal gelişim gösteren çocukların dil öncesi dönemdeki jest kullanım becerilerinin incelenmesi
Gestures in prelinguistic children with autism, down syndrome and typically developing children
GÖKHAN TÖRET
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FUNDA ACARLAR