Evli bireylerde çocukluk dönemi örselenme yaşantıları ile ilişkisel yılmazlık ve evlilikte öz yetkinlik arasındaki ilişkide bağlanma stillerinin aracı rolü
The mediating role of attachment styles in the relationship between childhood trauma experiences, relational resilience and marital self-efficacy among married individuals
- Tez No: 547831
- Danışmanlar: PROF. DR. FULYA ŞAHİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 237
Özet
Bu araştırmada, iki temel problem sorusuna cevap aranmıştır. Araştırmanın birinci temel probleminde, evli bireylerin ilişkisel yılmazlık ve evlilikte öz yetkinlik düzeyleri, demografik değişkenlere göre incelenmiştir. Araştırmanın ikinci temel probleminde ise evli bireylerde çocukluk dönemi örselenme yaşantılarının ilişkisel yılmazlık ve evlilikte öz yetkinlik arasındaki ilişkide, bağlanma stillerinin aracı rolü incelenmiştir. Araştırmaya, 531 evli birey katılmıştır. Araştırmada,“Çocukluk Örselenme Yaşantıları Ölçeği”,“Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri II”,“İlişkisel Yılmazlık Ölçeği”,“Evlilikte Yetkinlik Ölçeği”ile“Kişisel Bilgi Formu”kullanılmıştır. Verilerin analizinde, birinci basamakta Bağımsız Gruplarda t Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi, Mann Whitney U ve Kruskal Wallis; ikinci basamakta, Pearson Momentler Çarpım Korelasyon Katsayısı ve Yapısal Eşitlik Analizi kullanılmıştır. Araştırmanın birinci temel probleminin incelenmesi sonucunda elde edilen bulgular şöyledir: Çocuğu olmayan katılımcıların evlilik yetkinliği sıra ortalamaları en yüksek çıkmıştır. Ancak, evli bireylerin cinsiyet, yaş, evlilik süresi, evlilik şekli, meslek, eğitim düzeyi ve gelir düzeylerine göre ilişkisel yılmazlık ve evlilik yetkinliği puan/sıra ortalamaları arasında; çocuk sayısına göre evli bireylerin ilişkisel yılmazlık sıra ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Araştırmanın ikinci temel probleminin incelenmesi sonucunda elde edilen bulgular şöyledir: Çocukluk dönemi örselenme yaşantılarının, kaygılı ve kaçınmacı bağlanmayı pozitif yönde yordadığı;kaygılı bağlanma stilinin ise ilişkisel yılmazlığı yordamadığı bulunmuştur. Kaçınmacı bağlanma stilinin ve çocukluk dönemi örselenme yaşantılarının, ilişkisel yılmazlığı negatif yönde yordadığı bulunmuştur. Bu durumda kaygılı bağlanma stili, çocukluk dönemi örselenme yaşantıları ile ilişkisel yılmazlık arasında aracılık etkisi göstermemekte; kaçınmacı bağlanma stilinin, çocukluk dönemi örselenme yaşantıları ve ilişkisel yılmazlık arasında kısmi aracı rolü gösterdiği bulunmuştur. Ayrıca araştırmanın sonucunda, kaygılı ve kaçınmacı bağlanma ile çocukluk dönemi örselenme yaşantılarının, evlilikte öz yetkinliği negatif yönde yordadığı bulunmuştur. Bu durumda, kaygılı ve kaçınmacı bağlanma stillerinin, çocukluk dönemi örselenme yaşantıları ile evlilikte öz yetkinlik arasında kısmi aracılık etkisi gösterdiği bulunmuştur. Araştırmanın bulguları, ilgili alanyazın ışığında tartışılmış ve öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study aims to find answers to two main problem questions. The first, examines the levels of relational resilience and marital self-efficacy according to certain demographic variables. The second, examines the mediating role of attachment styles in the relationship between childhood trauma experiences, relational resilience and marital self-efficacy among married individuals. 531 married individuals took part in the research. The“Childhood Trauma Questionnaire”,“Experiences in Close Relationships Scale-Revised version”,“Relational Resilience Scale”,“Marital Self-Efficacy Scale”, and“Personal Information Form”were employed. On the first step t-Test for Independent Groups, One-way Variance Analysis, Mann-Whitney U and Kruskal-Wallis were performed. On the second step, Pearson Product-Moment Correlation Coefficient and Structural Equation Analysis was performed. The findings of the first problem of the study are as follows: The mean ranking of marital self-efficacy scores with no children was found to be the highest. The relational resilience and marital self-efficacy scores were found not to significantly differ according to gender, age, their marriage duration, the form of marriage, occupation, their education levels and their income levels. No significant difference was observed for relational resilience according to the number of children they have. The findings of the second problem of the study are as follows: Childhood trauma experiences were found to positively affect anxiety and avoidance of attachment styles. Anxiety of attachment didn't have a direct effect on relational resilience. Avoidance of attachment and childhood trauma experiences had a negative direct effect on relational resilience. In this case, anxiety of attachment style weren't found to act as a mediating between childhood trauma experiences and relational resilience; avoidance of attachment style were found to act as a partial mediating between childhood trauma experiences and relational resilience. The study results also showed that avoidance and anxiety of attachment styles and childhood trauma experiences negatively effect marital self-efficacy. Anxiety and avoidance attachment styles were found to act as a partial mediating between childhood trauma experiences and marital self-efficacy. The results of the research are discussed in the light of relevant literature and some suggestions are presented.
Benzer Tezler
- Romantik ilişki yaşayan bireylerin çocukluk dönemi örselenme yaşantıları ilişki doyumu ve evlilik beklentisi arasındaki ilişkinin incelenmesi
Analysis on the childhood traumatic experiences of the individuals in a romantic relationship and the connection between the relationship satisfaction and marital expectations
SİNEM AKŞEMSETTİNOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP HAMAMCI
- Yetişkinlik dönemindeki kadınlarda çocukluk çağı travmaları ile erken dönem uyum bozucu şemalar ve somatizasyon arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between childhood traumas and early adjustment disorder, somatization in adulthood women
BERİVAN KUTLUTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YASİN GENÇ
- The relationship between parental acceptance-rejection and intimate partner acceptance-rejection among married individuals: Mediating role of early maladaptive schemas
Evli bireylerde ebeveyn kabul-reddi ve eş kabul-reddi arasındaki ilişkide erken dönem uyumsuz şemaların aracı rolü
BEGÜM BABUŞCU
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜROL FIŞILOĞLU
- Kurum bakımı deneyimi olan bireylerin evlilik uyumları
Marital adjustment of individuals who experienced institutional care
TUBA YÜCEER
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
SosyolojiHacettepe ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN TOMANBAY
- Yetişkinlerin öz şefkat, bağlanma stilleri ve psikolojik iyi oluş özelliklerinin incelenmesi
Analyzing of adults' self-compassion, attachment styles and psychological well-being features
MELTEM KÜÇÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ARZU SOMAY