Translation of medical terms in light of Vinay and Darbelnet's translation procedures: A case study on medical thrillers the Apprentice and the Sinner by Tess Gerritsen
Tıbbi terimlerin Vinay ve Darbelnet'nin çeviri yöntemleri ışığında çevrilmesi: Tess Gerritsen'ın Çırak ve Günahkâr adlı tıbbi gerilim romanları üzerine bir örnek olay çalışması
- Tez No: 548618
- Danışmanlar: PROF. DR. ASALET ERTEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Tıbbi Terimler, Tess Gerritsen, Tıp Dili, Tıp Çevirisi, Vinay ve Darbelnet'nin Çeviri Prosedürleri, Medical Terms, Tess Gerritsen, Medical Language, Medical Translation, Vinay and Darbelnet's Translation Procedures
- Yıl: 2019
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık (İngilizce) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 162
Özet
Tıp tarihi antik medeniyetlere kadar uzanır ve tıp, her zaman çok değer verilen bir alan olmuştur. Her medeniyet veya topluluk, çeşitli sağlık sorunlarının üstesinden gelebilmek için kendi yöntemlerini, prosedürlerini veya çarelerini geliştirmiştir. Bu değerli bilgilerin günümüze aktarılmasında ise çevirinin rolü bilhassa önemlidir. Çok eski bir bilimsel çeviri alanı olarak nitelendirilmenin karşılığında tıp çevirisi, çeviri açısından sebep olduğu zorlukları da beraberinde getirir. Tıp dilinin bu dili diğerlerinden ayıran, dikkat çekici özellikleri vardır; bunlar arasında kısaltmaların, eponimlerin ve Latince ve Grekçe köklerin, ön eklerin ve son eklerin yoğun şekilde kullanımı sayılabilir. Ancak, bu özellikler çeviri konusunda sıkıntı yaratabilir ve bunların dikkatle ele alınması gerekir. Bununla birlikte, tıbbi içerik sadece sağlık ile ilgili bilgilendirici metinlerde bulunmaz, aynı zamanda kurgusal eserlerde de bu tür içeriğe sıkça yer verilebilir. Bu çalışmada Tess Gerritsen'ın Çırak ve Günahkâr adlı eserleri yoğun tıbbi içerik kullanımı açısından ele alınmış ve bu içeriğin, hem tıp dilinin kendine has özellikleri hem de eserlerin hedef kitlesi ve ana karakterlerinin meslekleri sebebiyle çevirmenler için bir ikilem oluşturabileceği göz önünde bulundurulmuştur. Bu bağlamda, Vinay ve Darbelnet çevirmenlerin bu tür zorlukların üstesinden gelmesine yardımcı olabilecek bazı çeviri prosedürleri ileri sürmüştür. Tıbbi terimlerin çevirisinde uygulanan prosedürlerin ve tekniklerin tespit edilebilmesi amacıyla söz konusu kitaplar titizlikle okunmuş ve taranmış ve tüm tıbbi terimler Türkçe çevirileri ile birlikte not edilmiştir. Tüm terimler arasından ix rastgele olarak seçilen toplam yüz tıbbi terim Vinay ve Darbelnet'nin prosedürleri ışığında incelenmiş, hangi prosedürlerin en sık tercih edildiği belirlenmiş ve çevirmenlerin, Vinay ve Darbelnet tarafından önerildiği üzere doğrudan çeviri yöntemlerini ne ölçüde kullandıkları tartışılmıştır. Ayrıca çevirmenlere rehberlik etmek ve çeviri sürecinde yapılan hataları en az düzeye indirmek amacıyla ilgili tıbbi terimlerin diğer olası çevirilerine de uygun şekilde yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
The history of medicine dates back to ancient civilisations and the field of medicine has always been valued greatly. Each civilisation or community has developed their own methods, procedures, or remedies to overcome various health problems. Translation have played a significant role in transferring this valuable knowledge up to date. In return for being referred to as a very old field of scientific translation, medical translation has its own challenges to offer to translators. Medical language has distinctive features that draw attention, such as high number of acronyms, eponyms, Latin and Greek roots, prefixes and suffixes. However, these very characteristics also pose difficulties for translators and require special caution. Notwithstanding, medical content is not only included in health-related informative texts, but it may also heavily be found in fictional works. The Apprentice and The Sinner by Tess Gerritsen are reviewed in this thesis regarding the intense use of medical content, considering it may cause a dilemma for translators not only due to the medical language itself but also because of their respective target audience and the professions of main characters. In this sense, Vinay and Darbelnet suggest a number of translation procedures that may help translators to overcome challenges. In order to detect the procedures and techniques applied while translating medical terms, these books are meticulously read and scanned, and all medical terms are noted with their Turkish translations. A total of one hundred randomly selected medical terms are reviewed in light of Vinay and Darbelnet's procedures, the methods that are used the most vii are identified, and it is discussed to what extent translators apply direct translation methods, as prescribed by Vinay and Darbelnet. Furthermore, other possible translations, as applicable, are provided with an aim to guide translators and help them to minimise potential mistakes made during translation process.
Benzer Tezler
- The translation of medical texts: A case study on Arthur C. Guyton and John E. Hall's textbook of medical physiology
Tıp metinlerinin çevirisi: Arthur C. Guyton ve John E. Hall'ın tıbbi fizyoloji kitabına yönelik bir durum çalışması
MEHMET CEM ODACIOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
Mütercim-TercümanlıkHacettepe ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASALET ERTEN
- Eski Anadolu Türkçesi döneminde bilimsel terimlerin çeviri stratejileri üzerinde karşılaştırmalı inceleme - Arapça tıp terimlerinin çevirisi örneği -
Comparative thesis study on translation strategies of scientific terms in Ancient Anatolian Turkish period - Example of Arabic medical terms translation -
MUHAMMAD ALBİLADİ
Doktora
Türkçe
2022
Dilbilimİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UĞUR GÜRSU
- Osmanlı tıbbında ilk bahname örneği; Musa B. Mesud'un bahname tercümesi ve modern üroloji açısından değerlendirilmesi
The first instance of a 'Bāhnāme' in Ottoman medicine: The bāhnāme translation of Musa B. Mesud and its assessment in light of modern urology
MUHAMMET İHSAN KARAMAN
Doktora
Türkçe
2019
Deontoloji ve Tıp Tarihiİstanbul ÜniversitesiTıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN ERTİN
- Mualecat-ı İbn-i Baytar'ın XVII. yüzyıl tercümesi(İnceleme-Metin-Dizin)
Başlık çevirisi yok
ŞEYDA ŞARKIŞLA
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıCumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİN EMİNOĞLU
- İslam Ortaçağı'ndaki bilimsel ve felsefi çalışmaların Batı'ya etkisi: Salerno Tıp Okulu ve Toledo Çevirmenler Okulu örnekleri
The influence of scientific and philosophical studies in Islamic Middle Ages on the West: The examples of the Salernitan Medical School and the Translators School of Toledo
YAĞMUR BAŞKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
FelsefeAkdeniz ÜniversitesiAkdeniz Ortaçağ Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EKİN KAYNAK ILTAR