Coğrafya öğretiminde kartogramların kullanımı
The use of cartograms in geography teaching
- Tez No: 552135
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SALİH ŞAHİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Eğitim ve Öğretim, Geography, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 175
Özet
Haritalar geçmişten günümüze gerek akademik coğrafya araştırmalarında gerekse coğrafya eğitimi ve öğretiminde en temel görselleştirme araçlardan biri olagelmiştir. Günümüzde farklı alanlarda ve çok büyük miktardaki veri akışı bir mekânsal görselleştirme aracı olarak tematik haritaları ön plana çıkarmıştır. Bir tematik harita çeşidi olan alan kartogramları, özellikle akademik coğrafyada ve coğrafya eğitiminde nicel veriler için önemli bir görselleştirme aracıdır. Alan kartogramları boyut veya mesafenin yeryüzünün boyutu veya uzaklık birimi dışındaki bir değişkene göre ölçeklendirildiği bir tematik harita çeşidi olarak tanımlanabilir. Koroplet, korokromatik, nokta, dereceli sembol ve akış haritaları gibi geleneksel tematik haritalarda, harita üzerindeki birimler yüzölçümlerine göre gösterilirken; alan kartogramlarında bu alanlar gösterilmek istenen verinin büyüklüğü ile orantılı olarak gösterilmektedirler. Böylece yüzölçümü büyüklüğünün, gösterilen mekânsal verinin dağılışına bakılmaksızın haritayı perdelemesinin ve harita okuyucusunun görsel algısını etkilemesinin önüne geçilmektedir. Bu durum alan kartogramlarını diğer tematik haritalardan ayıran en önemli özelliktir. Alan kartogramlarının bir diğer önemli özelliği ise altlık harita üzerindeki her bir birimin kartogram üzerinde, seçili veri setinin gerçek değeriyle gösterilmesidir. Bu sayede kartogram haritalama tekniğinde diğer tematik haritalama tekniklerinde olduğu üzere veri sınıflandırması olmadığı için kayıp veri sorunu da oluşmamaktadır. 19.yüzyılın sonlarından itibaren gazete, dergi ve ders kitaplarında bir görselleştirme aracı olarak kullanılmaya başlayan alan kartogramlarının, akademik coğrafya çalışmalarında kullanımı 20.yüzyılın ikinci yarısından sonra olmuştur. Alan kartogramlarının daha ziyade beşerî coğrafya çalışmalarında ve beşeri coğrafya öğretiminde etkin olarak kullanılabileceği görülmektedir. Bu durumun nedeni alan kartogramı haritalama tekniğinin kullanılabilmesi için alansal bir veriye ihtiyaç duyulmasıdır. Bir başka ifadeyle alan kartogramları alan özellikli mekânsal nicel verilerin görselleştirilmesinde etkin olarak kullanılabilir. Bu araştırmada bir tematik haritalama tekniği olan alan kartogramlarının tematik haritalama teknikleri içerisindeki yerinin ne olduğu ve coğrafya eğitiminde nasıl kullanılacağı amaçlanmıştır. Araştırma yöntemi olarak karma yöntem modeli kullanılmıştır. Araştırma konusuyla ilgili olarak alanyazın taraması ve doküman analizi yoluyla araştırma amacı doğrultusunda nitel veriler toplanmıştır. Araştırmanın bir diğer veri kaynağı ise nicel verilerdir Araştırmada yer alan kartogramı çizimleri için kullanılan nicel veri setleri çeşitli resmi kurumların veri tabanlarından elde edilmiştir. Homojen dağılım gösteren ya da negatif değer içeren veriler alan kartogramı çizimine uygun değildir. Bu nedenle araştırma sorularının yanıtlanmasında alan kartogramı çizimi için kullanılacak nicel veri setleri homojen dağılım gösterip göstermediklerine ve negatif değer içerip içermediklerine göre sınıflandırıldıktan sonra homojen dağılım göstermeyen ve negatif değer içermeyen veri setleri seçilmiştir. Araştırma sonucunda, alan kartogramlarının beşerî coğrafyada hemen hemen her araştırma alanında kullanılmakla beraber en yaygın olarak kullanıldığı araştırma alanlarının nüfus ve seçim coğrafyası olduğu belirlenmiştir. Ortaöğretim coğrafya derslerinde ise coğrafya dersi öğretim programı içerisinde nicel mekânsal verilerin yaygın olarak yer aldığı, Beşerî Sistemler ve Küresel Ortam: Ülkeler ve Bölgeler ünitelerinde yer alan kazanımların büyük kısmının alan kartogramı kullanımına uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
From past to present, maps have been one of the most fundamental visualization tools, not only in academic geography researches, but also in geography education and training. Today, data flow in different areas and in vast amounts brings thematic maps to the forefront as a tool of visualization. As a type of thematic map, area cartograms are significant tools of visualization particularly for quantitative data in the fields of academic geography and geography education. Area cartograms can be defined as a type of thematic map in which dimension or distance is scaled according to a variable other than the dimension or distance of the earth's surface. Units are displayed in proportion to their surface areas in traditional thematic maps like choropleth, chorochromatic, dot, proportional symbol and flow maps, whereas the same areas are shown in proportion to the size of the data intended to be displayed in area cartograms. In this way, size of the surface area is prevented from dominating the map regardless of the distribution of the depicted spatial data and also from distorting the visual perception of the map-reader. This is the most important feature separating cartograms from other thematic maps. Another important feature of cartograms is that each unit represented on the base map is indicated with the real value of the selected data set on the cartogram. Since there is no data classification in the cartogram mapping technique as in other thematic mapping techniques, there is also no lost data problem. Area cartograms, which were started to be used as a tool of visualization in the newspapers, magazines and textbooks as of the late 19th century, started to be used in academic geography studies following the second half of the 20th century. It is seen that area cartograms can be effectively used rather in human geography studies and human geography teaching. The reason behind that is spatial data is needed to use the cartogram mapping technique. In other words, area cartograms can be effectively utilized in the illustration of area-specific spatial data. The purpose of this study is to describe where area cartograms, as a thematic mapping technique, stand among the thematic mapping techniques and how they will be used in geography education. Mixed method model has been used as a research method. Qualitative data were collected in parallel with the purpose of the research, through literature review and document analysis in relation to the subject of the research. Quantitative data are also another source of data for the research. The quantitative data sets used for drawing area cartograms included in the research have been obtained from the databases of various government agencies. Homogeneously distributed data or data with negative value are not suitable for drawing area cartograms. In answering the research questions, after quantitative data sets to be used for drawing area cartograms have been classified depending on whether they are homogeneously distributed and contain negative value, the data sets that are not homogeneously distributed and that do not contain negative values are preferred. As a result of the research, population and electoral geography have proven to be the research areas where area cartograms are most widely used, in addition to almost every research area within human geography. With regards to school geography, it has been concluded that quantitative spatial data are widely included in the geography curriculum and that majority of the outcomes from Human Systems and Global Environment: Countries and Regions units are convenient for the use of area cartography.
Benzer Tezler
- Coğrafya öğretiminde artırılmış gerçeklik uygulamaları: Bir eylem araştırması
Augmented reality practices in geography teaching: An action research
TAHİR TUNCER
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN PINAR
PROF. DR. ADEM SEZER
- Coğrafya öğretiminde disiplinlerarası ders işlenişinin başarıya etkisinin değerlendirilmesi
Assessing the impact of the lesson process interdisciplinary teaching success of geography
CEMİL DOĞAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
CoğrafyaGazi ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERVET KARABAĞ
- Coğrafya öğretiminde kavramsal değişim yaklaşımının akademik başarıya etkisi
The effect of academic achievement in geography teaching conceptual change approach
ÖMER TÜRKSEVER
Doktora
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERVET KARABAĞ
- Coğrafya öğretiminde belgesel filmlerin kullanılmasının öğrencilerin başarısına ve kavram kalıcılığına etkisi
The effect of using documentary films in geography teaching to student achievement and concept retention
AHMET ŞAKİR ATÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEKİR NECATİ ALTIN
- Coğrafya öğretiminde kum masaları kullanımının nitel açıdan incelenmesi
Investigating the usage of sand tables qualitatively to teach geography
VOLKAN AYDOĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜLKÜ ESER ÜNALDI