Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarının bilimsel okuryazarlık bakımından incelenmesi
An investigation of middle school science textbooks in terms of scientific literacy
- Tez No: 563282
- Danışmanlar: PROF. DR. OSMAN SERHAT İREZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Biyoloji Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Bu araştırmada, ortaokul 5, 6, 7 ve 8. sınıf fen bilimleri ders kitaplarında bilimsel okuryazarlık temaları açısından incelenerek, bu temaların ders kitaplarında hangi oranda yer tuttuğunu belirlemek amaçlanmıştır. Nitel araştırma yaklaşımının benimsendiği bu çalışmada içerik analizi metodu kullanılmıştır. Araştırma örneklemi 2018-2019 eğitim-öğretim yılında resmi okullarda kullanılan ders kitapları ile sınırlıdır. Chiappetta, Sethna ve Fillman'ın (1991; 1993; 2004) geliştirdiği bilimsel okuryazarlık temaları kullanılarak ders kitapları ayrı ayrı analiz edilmiş üniteler ve sınıflar bazında temaların bulunma oranları karşılaştırılmıştır. Araştırma sonucunda fen bilimleri ders kitaplarının sınıflar bazında bilimsel okuryazarlık temalarını bulundurma yüzdeleri kıyaslandığında Bilgi birikimi olarak bilim teması tüm sınıf düzeylerinde ve ünitelerde %67,85 oranıyla en fazla yer tutan tema olduğu görülmüştür. Ders kitaplarında bilimsel okuryazarlığın diğer alt temalarına bakıldığında Araştırma- sorgulama teması %24,35, Bilim-Teknoloji-Toplam teması % 4,96 ve Bilimin Doğası teması %2,84 oranında yer verildiği görülmektedir. Elde edilen veriler, kitaplarda bazı temaların daha fazla yer tutarken bazılarının yetersiz kaldığını göstermektedir. Çalışmada elde edilen veriler ışığında, ders kitaplarında bilimsel okuryazarlık temalarına yeterince yer verilmemesinin olası sonuçları tartışılmış, kitap seçme komisyonları, araştırmacılar ve yazarlara çeşitli öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this study was to find out if Turkish 5th, 6th, 7th and 8th grade science textbooks provide a balance of scientific literacy themes. The study adopted a qualitative approach and content analysis was chosen as the research design. For the purpose of the study, science textbooks there were being used by science teachers and students in public schools in the academic year 2018-2019 were examined. The textbooks were analyzed using the framework developed by Chiappetta, Sethna and Fillman (1991; 1993; 2004). The results revealed that the science textbooks at all grades provided an unbalanced distribution of scientific literacy themes. It was found that the textbooks devoted most of their content (67,85 %) to the theme Science as a Body of Knowledge. The other three scientific literacy themes shared the remaining text; Science as a way of Investigating occupied 24,35% of all books, Science as a way of Thinking occupied 2,84 % and, interaction of Science, Technology and Society occupied 4,96 %. Furthermore, some units in the textbooks devoted practically no text to interaction of Science, Technology and Society and Science as a way of Thinking. The implications of these findings for promoting scientific literacy in society are discussed and, various suggestions for textbook writers, policy makers and researchers were presented.
Benzer Tezler
- Ortaokul sosyal bilgiler dersinde astronomi okuryazarlığı becerisinin geliştirilmesinin çok boyutlu değerlendirilmesi ve öğrencilerde astronomi okuryazarlık becerisinin geliştirilmesi: Karma yöntem araştırması
Multimensional evaluation of the development of astronomy literacy skills in secondary school social studies course and developing astronomy literacy skills in students: A mixed method research
MELTEM ELİF ÇELİK
Doktora
Türkçe
2024
Astronomi ve Uzay BilimleriBursa Uludağ ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELMA GÜLEÇ
- Fen bilimleri ders kitaplarının bilimsel sorgulama becerileri açısından incelenmesi
Examination of science textbooks in terms of scientific inquiry skills
SİNAN OBA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAlanya Alaaddin Keykubat ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜCAHİT KÖSE
- Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarında bilim ve mühendislik uygulamalarının temsil edilmesinin incelenmesi
Examination of the representation of science and engineering practices in middle school science textbooks
MELTEM GÖKDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİHAL DOĞAN
DR. ÖĞR. ÜYESİ EDA ERDAŞ KARTAL
- Analysis of geometrical objects tasks in middle school mathematics textbooks with PISA 2018 mathematics literacy framework
Ortaokul matematik ders kitaplarında geometrik cisimler görevlerinin PISA 2018 matematik okuryazarlığı çerçevesinde analizi
ZEHRA BETÜL TOPUZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMatematik Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEHİYE UBUZ
- 2005 ve sonrası ortaokul fen bilimleri ders kitaplarında kullanılan bilimsel terminoloji
Scientific terminology used in middle school science textbooks in 2005 and after
EMEL GÜRSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUALLA BOLAT