Türkiye Türkçesi tiyatro metinlerinde nezaket dili
Politeness in Turkish theatrical plays
- Tez No: 567791
- Danışmanlar: PROF. DR. MUNA YÜCEOL ÖZEZEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: edimbilim, Türkiye Türkçesi, yakınlayıcı nezaket, uzaklayıcı nezaket, itiba, pragmatics, Turkish, positive politeness, negative politeness, face
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 271
Özet
Bu çalışmada Brown ve Levinson'un Nezaket Kuramı temel alınmış ve Türkiye Türkçesi açısından değerlendirilmiştir. Bu amaçla Cumhuriyet Dönemi Türk tiyatrosundan beş eser seçilmiş ve çalışmanın veri tabanındaki örnekler bu eserler taranarak oluşturulmuştur. Bu nedenle bu çalışmanın veri tabanı, yazılı hale getirilmiş kurgusal sözlü dil kullanımlarından oluşmaktadır. Çalışmada taranan metinler Oğuz ATAY'ın Oyunlarla Yaşayanlar, Cevat Fehmi BAŞKUT'un Paydos, Memet BAYDUR'un Yangın Yerinde Orkideler, Tuncer CÜCENOĞLU'nun Boyacı ve Güngör DİLMEN'in Hakimiyet-i Milliye Aşevi adlı tiyatro eserleridir. Çalışmamızda incelediğimiz metinlerden elde edilen verilerin, Türkiye Türkçesinde nezaket söylemini incelemek için yeterli nitelikleri barındırdığı ve çalışmanın amacına ulaşmasını sağlayacak kapsamda olduğu düşünülmüştür. Giriş bölümünde çalışmanın konusu, amacı, önemi, sayıltıları ve sınırlılıkları ile çalışmada kullanılan bazı terimler ile ilgili bilgiler verildikten sonra, ikinci bölümde kuramsal açıklamalar yapılmıştır. Üçüncü bölümde ise araştırmanın yöntemi, araştırma evreni ile örneklemi ve veri toplamada kullanılan araçlar ile ilgiler bilgiler yer almaktadır. Dördüncü bölümde, yakınlayıcı ve uzaklayıcı nezaket stratejileri Türkiye Türkçesi temel alınarak sınıflandırılmıştır. Çalışma kapsamında incelenen tiyatro metinlerinden elde edilen veriler bu sınıflandırma kapsamında incelenmiş ve açıklanmıştır. Çalışma, bulguların yorumlanması ve elde edilen sonuçların paylaşılması ile tamamlanmıştır.
Özet (Çeviri)
This study is based on Brown and Levinson's Politeness Theory and this theory is evaluated in terms of Turkish. For this purpose, five dramas from the Republican Period of Turkish theater were selected and the samples in the database were compiled by scanning these dramas. Therefore, the examples in the database of this study consist of written fictional verbal language usage. The texts scanned in the study are Oğuz ATAY's Oyunlarla Yaşayanlar, Cevat Fehmi BAŞKUT's Paydos, Memet BAYDUR's Yangın Yerinde Orkideler, Tuncer CÜCENOĞLU's Boyacı and Güngör DİLMEN's Hakimiyet-i Milliye Aşevi. The data obtained from the texts of our study is thought to be hosting the properties of politeness theory in Turkish that can be examined and to be in the context that would achieve the objectives of the study. In the introductory part, after giving information about the subject, aim, importance, assumptions and limitations of the study and some terms used in the study, theoretical explanations are made in the second part. In the third part, the method of the research, the sample of the research universe and the tools used in data collection are given. In the fourth part, negative and positive politeness are classified on the basis of Turkish. The data obtained from the theater texts were examined and explained within the scope of this classification. The study was completed by interpreting the findings and sharing the results.
Benzer Tezler
- Tölen Abdik'in 'Biz Üç Kişiydik' ve 'Ardager' isimli piyesleri (Transkripsiyon-aktarma-inceleme)
Tölen Abdik's plays 'We Were Three' and 'Ardager' (Transcription-translation-review)
İLKER MÜLAYİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıArdahan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYABEK BAINIYAZOV
- Türkiye Türkçesinde anlatım kalıpları
Expressi̇on forms in Turkish of Turkey
MEHMET ALTINÖZ
Doktora
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖZMEN
- Türkiye Türkçesinde anlamca kaynaşmış deyimleşmiş birleşik fiiller (2 cilt)
Başlık çevirisi yok
DENİZ ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LEYLA KARAHAN
- Kıbrıs ağzı ve Türkiye Türkçesi dil özelliklerinin karşılaştırılması
Cyprus dialect and the Turkish language spoken by the mainland Turkey
BERNA ÖZKÖK
- Azerbaycan şairi Semed Vurğun'un Vaġif adlı tiyatro eserinin dil incelemesi
Language review of Azerbaijan poet Semed Vurğun's theatre work Vaġif
BAYRAM HAZAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıAdıyaman ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEHRABANI ALLAHVERDİYEVA