Yabancı fenomenolojisi ve çeviribilimde yabancılaştırma sorunsalı
Alien phenomenology and difficulties of method of alienation in translation studies
- Tez No: 569424
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AYSEL NURSEN DURDAĞI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çeviribilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 221
Özet
Çeviride her ne kadar yöntemsel olarak yabancılaştırma yöntemi ile yabancının yeri ve konumu aktarılmış olsa bile çeviride yabancının ne olduğuna veya yabancılığa dair bir ayrım yapılmamıştır. Xenoloji yabancılığın ne olduğundan öte yabancılık sorunun nasıl ortaya çıktığını göstermektedir. Çeviribilimde de xenolojik çalışma ile yabancılık sorunun tespiti mümkün olmaktadır. Çeviribilimde yabancının varlığı çeviri tanımlarında örtük bir şekilde yer almaktadır; xenoloji ile çeviri tanımlarının barındırdığı örtük yabancılık ortaya konulmuştur. Xenoloji yabancı sorununu ortaya çıkarırken yabancı fenomenolojisi ise yabancı sorununa çözüm yolları sunmaktadır. Çevirmen yabancıyı anlamadan veya yabancıyı deneyimlemeden kaynak dilden erek dile aktarım yapması mümkün değildir. Yabancı fenomenolojisi de yabancıyı anlama ve yabancı deneyiminden ortaya çıkmıştır. Ne yabancının ne de çevirinin genel geçer tek bir tanımı vardır. Yabancı fenomenolojisinin kurucusu Bernhard Waldenfels de yabancıya cevap verme ve yabancı tanımının çeşitliliğini sınırlamak adına yabancılığı üç türe ayırarak yabancılığın kendi içindeki sınırlarını da belirlemiştir. Waldenfels'in geliştirmiş olduğu yabancılık türleri çeviriye uyarlandığında sıradan yabancılık, metin türlerinde, çevirmenlerin başvuru kaynaklarında, çeviriye dair notlarda (önsöz ve dipnot gibi) görülmektedir. Metin içerisinde geçen dilsel ve kültürel farklılıklar yapısal/kültürel yabancılık olarak nitelendirilirken, çevirmenin zamansal, mekânsal, kültürel ve dilsel uzaklıktan dolayı yorumlayarak gerçekleştirdiği çeviriler ise radikal yabancılık içermektedirler. Çeviride yabancılığı temsil eden fenomenlerin başında mecazlar, dilsel varyasyonlar, kültürel semboller, başlık çevirileri, kelime ve dil oyunları yer alır. Çalışmada yabancılık sadece yabancılaştırma yönteminde değil, çeviribilimin genelinde var olduğunu gösterilmiş ve çeviribilimde xenoloji ile yabancı fenomenolojisi çalışmalarından da yararlanılarak yabancının yeri ve konumunun belirlenmesinde yeni bir bakış açısı sunmuştur.
Özet (Çeviri)
In translation studies, despite the fact that various facets of the concept of 'alien' and the 'method of alienation' had been previously defined, a clear-cut definition was not provided for its distinctive features. Xenology concerns itself more with discovering how the question of 'alienation' had emerged than with seeking to reveal what it really is. While the question of 'alienation' can be studied with xenological investigations in translation studies, an implicit definition is suggested for the existence of the 'alien'. Thus, xenology only offers to define an 'implicit alienness' through the lens of translation theory. Whereas xenology raises questions over the concept of 'alien', 'alien phenomenology' introduces a number of solutions as to how to deal with this question. Translators can not be expected to perform the act of translation from the source language into the target language, without raising their awareness regarding 'alien experience'. Alien phenomenology can, in a sense, be assumed to have developed from alien experience. Attempts to come up with a refined definition of 'alien' and 'translation' will be futile. Bernard Waldenfels, the founder of the 'phenomenology of alien', introduced a three part classification for 'alienness' in order to define its limits. When Waldenfels's 'alienness degrees' are incorporated into translation studies, 'everyday alienness' reveals itself in text types, resources that translators resort to, as well as their notes for the translation performance. While the textually defined linguistic and cultural differences are cited as structural/cultural alienness, radical alienness is referred to as a variety of challenges facing the translators due to temporal, spacial, cultural ve linguistic distance. Among the phenomena that represent alienation in translation task are metaphors, linguistic variations, cultural symbols, and puns. This study seeks to highlight that 'alienness' not only exists in the method of alienation, but also in translation studies as a whole and that the place and role of the concept of 'alien' can be valued by making use of the studies of alien phenomenology and xenology in translation studies.
Benzer Tezler
- Güncel sektör ihtiyaçları doğrultusunda bir çevirmen edinci model önerisi
A recommendation for translator competence model in accordance with current industry needs
BUĞRA KAŞ
Doktora
Türkçe
2022
Mütercim-TercümanlıkSakarya ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLYAS ÖZTÜRK
- Mekanın içinde dışında olmanın fenomenolojisi
Phenomenology of being inside outside of the place
BANU ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBina Bilgisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA YÜREKLİ
- Türkiye-Afrika ilişkilerinde Türkiye'nin yumuşak güç unsurları açısından yükseköğretim kurumlarının değerlendirilmesi
Evaluation of higher education institutions in terms of Türkiye's soft power elements in Türkiye-Africa relations
ERKAN YÜCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Uluslararası İlişkilerNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN GÜLLÜ
- Levinas'ta fenomenoloji ve başkalık
Phenomenology and alterity in levinas
HATİCE TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Felsefeİstanbul 29 Mayıs ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SELAMİ VARLIK
- Diasporanın sembolik sermayesi: Atina'da yaşayan İstanbullu Rumların aile fotoğrafları
The symbolic capital of the diaspora: Family photographs of the Rum Istanbulites of Athens
CEREN ACUN
Doktora
Türkçe
2021
AntropolojiGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ Ö. MURAD ÖZDEMİR