Dervîş Muhammed Şifâyî, Şerh-i Şebistân-ı Hayâl (İnceleme-metin-sözlük-tıpkıbasım)
Darwish Muhammad Shifayi, Sharh Shabistan Khayal (Analysis-text-glossary-facsimile)
- Tez No: 590515
- Danışmanlar: PROF. DR. BEKİR ÇINAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 610
Özet
Fars şair Fettâhî tarafından kaleme alınan Şebistân-ı Hayâl, zengin içeriği ve ihtiva ettiği ahlakı süsleyen nasihatlerle günümüz okuyucusuna da hitap eder. İçerdiği kelime ve harf oyunlarıyla muammâ tarzında kaleme alınan eserin gizlediği manaların herkesçe anlaşılabilmesi için şerhe ihtiyaç duyulur. Bu nedenle bugün elimizdeki bilgilere göre edebiyatımızda Şebistân-ı Hayâl'e yapılan ilk şerh 16. yüzyılda Surûrî tarafından, ikincisi de 17. yüzyılda Dervîş Muhammed Şifâyî tarafından yapılır. Çalışmamızın konusunu Dervîş Muhammed Şifâyî'nin Şebistân-ı Hayâl'e yaptığı şerh oluşturmaktadır. Şifâyî, gençlik dönemi bitip yaşlılık devri başlayınca bazı şeyhlerin eserlerini incelemeye başlar. Bu esnada Fettâhî'nin Şebistân-ı Hayâl adlı eserinin ahlakı süsleyen sınırsız nasihat ve feyizlerle dolu olduğunu görür. Şifâyî, Şebistân-ı Hayâl'e, Sürûrî Efendi tarafından kendinden daha önce yapılan şerhi bazı yönlerden tenkit eder. Sürûrî'nin yaptığı şerhi ıslahın mümkün olup olmadığını düşünürken rüyasında Fettâhî tarafından eseri şerh etmekle görevlendirilir. Bunun üzerine Şifâyî, bu rüyayı şerhe başlamak için bir işaret sayar ve Şebistân-ı Hayâl'i şerh eder. Çalışmanın birinci bölümünde Fettâhî ve Şifâyî'nin hayatına muhtasar şekilde yer verilmiştir. İkinci bölümde nüsha tanıtımı, eserin yazılma gerekçeleri, şerh metodu ve muhtevası bulunmaktadır. Üçüncü bölümde ise Şerh-i Şebistân-ı Hayâl'in transkrıpsiyon sistemine uyularak Lâtin harflerine aktarılan metni yer almaktadır. Dördüncü bölümde de Şârih Lügati, Özel Adlar Dizini ve Kaynakça başlıkları vardır. Çalışmamızın sonunda neşrini yaptığımız ve incelediğimiz nüshanın tıpkıbasımına yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Shabistan Khayal, written by the Persian poet Fettahi, is a work written in the style of dilemma with the word and letter games it contains. The work, which adorns the rich content and morality it contains, also appeals to today's readers. The first commentary made to Shabistan Khayal was made by Sururi in the 16th century and the second by Darwish Muhammad Shifayi in the 17th century. The subject of our study is the commentary made by Darwish Muhammad Shifayi to Shabistan Khayal. Shifayi begins to examine the works of some sheikhs when his youth ends and the age begins. In the meantime, he sees that the work of Shabistan Khayal of Fettahi is full of unlimited counsel and praise that adorns morality. Shifayi criticizes Shabistan Khayal's commentary made before him by Sururi in some ways. The commentary made by Sururi is commissioned by Fettahi to interpret the work in his dream when he thinks whether correction is possible or not. Then Shifayi counts this dream as a sign to start annotation and announces Shabistan Khayal. In the first part of the study, the life of Fettahi and Shifayi are given in concise manner. In the second part, the introduction of the copy, the reasons for writing the work, the method and content of annotation are given. In the third part, the text of Sharh Shabistan Khayal, which is transcribed to Latin letters in accordance with the transcription system is included. In the fourth section, Sharih dictionary, Names of Special Names and Bibliography. At the end of our study, the facsimile of the copy we made and examined was included.
Benzer Tezler
- Dervîş Muhammed Şifâyî, Eşşerhu'l-Kitabi'l-Mesneviyyi'l-Ma'neviyyi'l-Muhtasar, cilt 2 (inceleme-metin-sözlük)
Dervîş Muhammed Şifâyî, Eş-şerhu'l-Kitabi'l-Mesneviyyi'l-Ma'neviyyi'l-Muhtasar, volume 2 (commentary-text-glossary)
AYŞE CENGİZ
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZİYA AVŞAR
- Dervīş Muḥammed Şifāyī Mevlevī Hediyyetüʾl-Fuḳarā (Esmāüʾl-Hüsnā)
Dervīsh Muḥammed Şifāyī Mevlevī Hediyyetüʾl-Fuḳarā (Esmāüʾl-Hüsnā)
TUBA BAHADIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıKocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GENCAY ZAVOTÇU
- Derviş Muhammed kolunda gelenek, etkileşim, eğitim ve Âşıkî'nin şiir anlayışı
Tradition, interaction, education in Derviş Muhammed branches and understanding poetry of Âşikî
METİN DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET YARDIMCI
- Sadru's-Salâh (metin, inceleme, sözlük ve tıpkıbasım)
Sadru's-Salâh (text, analysis, dictionary and facsimile)
ONUR ALP TURAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
DilbilimAhi Evran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SONGÜL ERDOĞAN