Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanılı çocuklarda sosyal uyum becerilerinin ve saldırganlığın serum kortizol, DHEA-s, oksitosin ve vazopressin ile ilişkisi
The relationship of social adaptation skills and aggression with serum cortisol, dhea-s, oxytocin and vasopressin in children with attention deficit hyperactivity disorder
- Tez No: 604479
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE ARMAN
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Psychiatry, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: DEHB, sosyal uyum, saldırganlık, kortizol, DHEA-S, oksitosin, vazopressin, ADHD, social adaptation, aggression, cortisol, DHEA-S, oxytocin, vasopressin
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Amaç: Bu çalışmanın amacı Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) tanılı çocukların sosyal uyumlarını, saldırganlık durumlarını, serum kortizol, dehidroepiandosteronsülfat (DHEA-S), oksitosin ve vazopressin düzeylerini aynı yaş grubundaki sağlıklı çocuklarla karşılaştırmak ve DEHB tanılı çocuklarda sosyal uyumun ve saldırganlık durumunun serum kortizol, DHEA-S, oksitosin ve vazopressin ile ilişkisini araştırmaktır. Gereç ve Yöntem: Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Polikliniği'nde ilk kez DEHB tanısı alan ve DEHB tanısı olup en az son 1 aydır ilaç tedavisi almayan 7-11 yaş arası 30 olgu ile Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Hastalıkları Polikliniği'ne başvuran psikiyatrik şikayeti ve tanısı bulunmayan 25 olgu çalışmamıza dahil edildi. Olgular Okul Çağı Çocukları için Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi- Şimdi ve Yaşam Boyu Versiyonu- Türkçe Uyarlaması (ÇDŞG-ŞY-T) ve WISC-R dört alt testi ile değerlendirildi. Araştırma kapsamındaki çocukların ebeveynlerinden araştırmacı tarafından oluşturulan sosyodemografik form, Conners Aile Değerlendirme Ölçeği (CADÖ), SNAP-IV DEHB Tarama Listesi, Sosyal Uyum ve Beceri Ölçeği (SUBÖ), Sosyal Cevaplılık Ölçeği (SCÖ) ve Olumsuz Yaşam Olayları Ölçeği (OYOL) doldurmaları istendi. Ayrıca katılımcı çocuklara Buss-Perry Saldırganlık Ölçeği ve Sözel Olmayan İfadelerin Tanısal Analizi (SİFTA) uygulandı. Hasta ve kontrol gruplarından saat 08.00'de aç karnına kortizol, DHEA-S, oksitosin ve vazopressin serum düzeyi ölçümü için 10 cc kan örneği alındı. Kan örnekleri santrifüje edilerek, serumları ayrıldıktan sonra analiz edilinceye kadar –80 ͦ C'de saklandı. Serum kortizol ve DHEA-S düzeyleri elektrokemiluminesans immunoassay (ECLIA); serum oksitosin ve vazopressin düzeyleri ise enzyme-liked immune-sorbent assay (ELISA) yöntemiyle çalışıldı. Elde edilen veriler uygun istatistiki yöntemlerle değerlendirildi. Bulgular: DEHB grubunda SCÖ alt ölçek puanları ve toplam puan kontrol grubuna göre anlamlı olarak yüksek saptandı. SUBÖ'ye göre gruplar kıyaslandığında DEHB grubunda kontrol grubuna göre sosyal uyum problemleri anlamlı olarak yüksek saptandı. Katılımcıların saldırganlık düzeyi puanları benzer bulundu. SIFTA alt test ve toplam puanları incelendiğinde iki grup arasında üzgün ifade tanıma hata puanları DEHB grubunda anlamlı olarak yüksek bulundu. OYOL sonuçları arasında fark saptanmadı. DEHB grubunda SUBÖ puanlarının SNAP-IV puanları ile korelasyonu incelendiğinde SUBÖ Sosyal İlişkiler alt ölçek puanı SNAPIV Dikkat Eksikliği, Hiperaktivite ve toplam puanları ile pozitif yönde orta derecede anlamlı olarak korele saptandı. SUBÖ toplam puanı ise SNAP-IV Hiperaktivite ve toplam puanları ile pozitif yönde orta derecede koreleydi. SCÖ toplam puanı ile CADÖ toplam puanı pozitif yönde orta derecede korele bulundu. Her iki grup serum kortizol düzeyi açısından karşılaştırıldığında DEHB grubunda serum kontrol grubuna göre anlamlı olarak düşük saptandı. Serum DHEA-S ve oksitosin düzeyleri arasında fark saptanmadı. Serum vazopressin düzeylerine bakıldığında ise DEHB grubunda serum vazopressin düzeyleri kontrol grubuna kıyasla daha düşüktü. Serum vazopressin düzeyleri tüm gruplarda SNAP-IV Hiperaktivite, CADÖ Davranım Bozukluğu, KOKGB, Hiperaktivite alt ölçek puanları ve CADÖ toplam puanı ile negatif yönde orta derecede anlamlı olarak korelasyon göstermekteydi. Sonuç: DEHB tanılı bireylerde bilişsel ve yürütücü işlevlerdeki zorlukların yanında sosyal alanda yaşanılan zorluklar da önemlidir. Serum vazopressin düzeylerinin DEHB klinik şiddeti ile negatif korelasyonunun saptanması, DEHB etiyolojisinde vazopressinin rolü olabileceğini ve tedavisinde yeni bir seçenek olarak değerlendirilebileceğini akla getirmektedir. Bu alanda geniş örneklemli daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
Özet (Çeviri)
Aim: The aim of this study is to compare the social adaptation, aggression status, serum cortisol, dehydroepiandosterone-sulphate (DHEA-S), oxytocin, and vasopressin levels of children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) with healthy children in the same age group and to investigate the relationship between social adaptation and agression with serum cortisol, DHEA-S, oxytocin and vasopressin. Materials and methods: 30 children between ages 7-11 with ADHD who applied to the Marmara University Pendik Education and Research Hospital Child Psychiatry Outpatient Clinic and who have not received medication in the past or in the last 1 month due to ADHD and 25 patients who were admitted to the Pediatric Outpatient Clinic of Marmara university Pendik Education and Research Hospital, without psychiatric complaints and diagnosed, were included in our study. Cases were evaluated with the Kiddie Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia Present and Lifetime Version-Turkish Version and WISC-R four subtests. The parents of the children included in the study were asked to complete the sociodemographic form, Conners' Parent Rating Scale (CPRS), SNAP-IV ADHD Screening List, Social Adaptation Skills Scale (SASS), Social Responsiveness Scale (SRS) and Negative Life Events Checklist (NLEC). In addition, Buss-Perry Aggression Scale and Diagnostic Analysis of Nonverbal Accuracy -2 (DANVA-2) were applied to the participating children. 10 cc blood samples were taken from the patient and control groups at 08.00am for the measurement of serum levels of cortisol, DHEA-S, oxytocin and vasopressin on an empty stomach. Blood samples were centrifuged and stored at –80 ° C until their analysis. Serum cortisol and DHEAS levels were measured by electrochemiluminescence immunoassays (ECLIA); serum oxytocin and vasopressin levels were measured by Enzyme-liked immune-sorbent assay (ELISA). The data obtained were evaluated by appropriate statistical methods. Results: SRS subscale scores and total scores were significantly higher in the ADHD group than the control group. When the groups were compared according to SASS, social adjustment problems were significantly higher in ADHD group. Aggression level scores of the participants were similar. When SIFTA subtest and total scores were examined, sad expression recognition error scores were significantly higher in ADHD group. There was no difference between NLEC results. When the correlation between SASS scores and SNAP-IV scores in the ADHD group was examined, the SASS Social Relations subscale score was positively moderately correlated with SNAP-IV Attention Deficit, Hyperactivity, and total scores. SRS total score was positively correlated with SNAP-IV Hyperactivity and total scores. The SRS total score and the CPRS total score were positively moderately correlated. When both groups were compared in terms of serum cortisol levels, the ADHD group was significantly lower than the control group. There was no difference between serum DHEA-S and oxytocin levels. Serum vasopressin levels were significantly lower in the ADHD group. Serum vasopressin levels were negatively correlated with SNAP-IV Hyperactivity, CPRS Conduct Disorder, Oppositional Defient Disorder, Hyperactivity subscale scores and CPRS total scores in all groups. Conclusion: In addition to the difficulties in cognitive and executive functions, difficulties experienced in the social field are also important in individuals with ADHD. The negative correlation between serum vasopressin levels and ADHD clinical severity suggests that vasopressin may play a role in the etiology of ADHD and may be considered as a new treatment option. Further studies with large samples are needed in this area.
Benzer Tezler
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı olan çocuklarda yavaş bilişsel tempo belirtilerinin motor beceriler açısından incelenmesi
Examination of slow cognitive tempo symptoms in terms of motor skills in children diagnosed with attention deficit hyperactivity disorder
ASLIHAN TAŞPINAR ALPSOY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KORAY KARA
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocukların sosyal becerilerinin, zihin kuramı ve yürütücü işlevler bağlamında değerlendirilmesi
Evaluation of social skills of children with attention deficit hyperactivity disorder in the context of theory of mind and executive functions
AYŞE MERVE GÜNGÖR YÜKSEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESRA YÜRÜMEZ
- Yavaş Bilişsel Temponun eşlik ettiği Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu tanılı 8-12 yaş arasındaki çocuklarda klinik ve nörobilişsel özelliklerin belirlenmesi ve DEHB ve DEHB+KOKGB tanılı çocuklarla karşılaştırılması
Determination of clinical and neurocognitive characteristics in children between 8-12 years diagnosed with Attention Deficit Hyperactivity Disorder with Sluggish Cognitive Tempo and comparison to children with ADHD and with ADHD+ODD
SEVİM BERRİN İNCİ İZMİR
Doktora
Türkçe
2023
PsikolojiIşık ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEKERİYA DENİZ AKTAN
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı alan çocuklarda dissosiyatif ve diğer belirtilerin ilişkisi
The association of dissociative symptoms and others among children with attention deficiency and hiperactivity disorder
BETÜL GÜL ALIÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA AYLA AYSEV
- Okul öncesi çocuklarda psikolojik sağlamlık ve mizacın otizm spektrum bozukluğu ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanılarındaki hastalık şiddeti ve yaşam kalitesine etkisinin incelenmesi
An investigation of the impact of psycological resiliance and temperament on the severity and quality of life in preschool children with attention deficit hyperactivity disorder and autism spectrum disorder
SEDA ERBAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriEge ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZLI BURCU ÖZBARAN