Semhûdî'nin İdâhu'l-Beyân'ı ve âlemin mükemmelliği düşüncesi
Samhûdî's Idâh Al-Bayân and hi̇s thought of the perfection of the world
- Tez No: 605972
- Danışmanlar: PROF. DR. YUSUF ŞEVKİ YAVUZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Kelâm, Gazzâlî, İbnü'l-Müneyyir, Semhûdî, teodise-kötülük problemi, mümkün âlemlerin en mükemmeli, hikmet, adâlet, Kalam, Ghazzâli, İbn al-Munayyir, Samhûdî, theodicy, best of all possible worlds, divine wisdom, divine justice, divine will
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 375
Özet
Gazzâlî'nin,“mevcut evrenden daha mükemmelini yaratmak imkân dâhilinde değildir”şeklinde ifade ettiği âlemin mükemmelliği ile ilgili düşüncesi, kendisi henüz hayattayken büyük tartışmaların ortaya çıkmasına sebep olmuştur. İbnü'l-Müneyyir konu ile ilgili dile getirilen eleştirileri daha da geliştirerek ve sistematik hale getirerek bir eser yazmış ve bu çalışmasından dolayı Gazzâlî muhaliflerinin en etkilisi olmayı başarmıştır. Söz konusu eleştirilere çok etkili ve kapsamlı yanıtlar vermesi hasebiyle en önemli Gazzâlî savunucusu olarak bilinen Semhûdî de Gazzâlî'yi takip ederek, içerisinde belli bir amaca yönelik kötülükler ve iyilikleri aynı anda barındıran bu âlemin, mümkün âlemler içerisinden seçilen en mükemmel âlem olduğu görüşünü savunmaktadır. Ona göre âlemin en mükemmel şekilde yaratılması, Allah'ın hür seçiminin ve mutlak iradesinin bir sonucu olarak ve hikmetinin gerektirdiği en mükemmel oluş şeklinde tezahür eder. Allah'ın hikmeti iradesi ve kudretinin sınırsız olanı sınırlı yapabileceğini söyleyen Semhûdî, Allah için her zaman daha mükemmelini yaratmanın imkân dahilinde olmasına rağmen bir fert için en mükemmellik vasfının seçilmesi, seçilenin o an için en mükemmel olduğu ve onun Allah tarafından sınırlandırıldığı anlamına geldiğini savunur. Bununla beraber en mükemmellik vasfı tüm zamanlar için sabit kalarak değişmez olmamakta, mükemmel olarak var olan her şey, ilâhî hikmet böyle gerektirdiği için kendi zamanına göre en harika olarak yaratılmaktadır. Sonuç olarak içinde bulunduğumuz âlemin imkân dahilinde en mükemmel olması tartışılmaz bir gerçektir.
Özet (Çeviri)
Ghazzâlî's thought about the perfection of the world which we can express it as“it is impossible to create more perfect than the current world”, caused great disputes while he was still alive. Ibn al-Munayyir wrote a work by improving and systematizing the criticisms about the subject and because of this work he managed to become the most influential Ghazzâlî critic. Samhûdî, the most important Ghazzâlî defender because of his very effective and comprehensive answers to these criticisms, shared the same views with Ghazzâlî on this subject. Following him, he defends the thesis that the existing world which contains good and evil for a certain purpose at the same time is the best of all possible. According to him, the most perfect creation of the world is the result of God's wisdom, free choice and absolute will. Samhûdî, who said that God's will, power and the divine wisdom is capable of making the limited unlimited, also defends the view that God's choice of excellence for an individual means that it is perfect for that very moment and it is restricted by God, although it is always possible for God to create more perfect. However, the most excellence characteristic is not constant and unchanging at all times and everything that exists perfectly is created to be the greatest in its own time, as divine wisdom requires it. As a result, it is an indisputable fact that the world we are in is the best of all possible.
Benzer Tezler
- Aşkî Mustafa Efendi'nin Medine tarihine dair eseri metin-muhteva (2. cilt 1-93 numaralı varaklar)
Aşkî Mustafa Efendi's work on history of Medina-content (volume 2, leaflets 1-93)
HASAN BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihRecep Tayyip Erdoğan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ŞAMİL BAŞ
- Reîsülkurra Abdullah Eyyȗbî ve Miftahu Saâdeti'l-Medine'si (Transkripsiyon ve değerlendirme)
The Miftâhu Saâdeti'l-Medîne of Reîsülkurra Abdullah Eyyûbî (Transcription and evaluation)
HATİCE ÇENGELCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinAfyon Kocatepe Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH ÇAKMAK
- Aşkî Mustafa Efendi'nin Medine tarihine dair eseri metin-muhteva (2. cilt 182-279 numaralı varaklar)
Başlık çevirisi yok
AYŞENUR KAVAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihRecep Tayyip Erdoğan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ŞAMİL BAŞ
- Aşkî Mustafa Efendi'nin Medine tarihine dair eseri metin-Muhteva (2. cilt 93-181 numaralı varaklar)
Aşkî Mustafa Efendi's work on history of Medina-Content (Volume 2, leaflets 93-181)
ERVA KARATAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimRecep Tayyip Erdoğan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ŞAMİL BAŞ
- Medine tarihçisi Semhûdî (ö.911/1506) ve Vefâü'l-Vefâ adlı eseri
Sâmhûdî (d.911/1506) The historian of al-Madinah al-Munawwara and his book Wafa al-Wafa
NURİ KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
TarihMarmara ÜniversitesiTürk Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA SABRİ KÜÇÜKAŞCI