Geri Dön

Yazılı iletişim araçlarında Türkçenin kullanımına ilişkin bir saha araştırması

A field researh about the usage of Turkish language on the written media

  1. Tez No: 63021
  2. Yazar: ZÜLAL TABAK
  3. Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. HÜSEYİN AĞCA
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Türk Dili ve Edebiyatı, İletişim Bilimleri, Education and Training, Turkish Language and Literature, Communication Sciences
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1997
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türkçenin Eğitimi ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 223

Özet

i ÖZET Bu çalışma, yazılı iletişim araçlarında Türkçenin kullanımı ile ilgili durum tespiti, meselelerin belirlenmesi ve çözüm önerilerini kapsamaktadır. Bu genel amaca uygun olarak; 1.Yazılı iletişim araçları, Türk dilini doğru, kurallı ve bir üslûp zenginliğiyle kullanma sorumluluğunu yerine getirmekte midirler? 2.Gazetecilerin, meslek? sorumlulukları arasında bulunan;“Türkçeyi doğru, kurallı ve zengin bir üslupla kullanma sorumluluğu”nun, diğer sorumlulukları arasında yeri nedir? 3.Belirlenen yazarlardan hareketle, Türkçenin bilinen ölçeklere göre değerlendirilmesi sonucu ortaya çıkan meselelerin çözümüne ilişkin öneriler (geçerli, güvenilir, uygulanabilir) neler olabilir? sorularına cevap aranmıştır. Bir dilin belirlenmiş, yaygın kurallara göre en doğru yazılması gereken yerlerden biri olan yazılı iletişim araçlarında, Türkçenin kullanım durumunun belirlenmesinin, nasıl olması gerektiği konusundaki çözüm önerilerinin, Türkçe açısından, Türkçeyi konuşanlar ve yazanlar açısından bir kazanç olacağı düşünülmüştür. Bu konuya yönelmeyi sağlayan etkenler; çalışmamızın başlayacağı tarihlerde gazetelerin, düzenledikleri armağan kampanyaları nedeniyle baskı sayılarının bir hayli artması, fakat Türkçenin belirlenen kurallarla kullanım sorumluluğunun ciddîye alınmaması, imlâ birliğinin bulunmaması, her yazarın bu konuda farklı bir tutum sergilediğinin gözlemlenmesidir.ü Bu araştırma, baskı sayısı yüksek üç gazete ile bölgesinde bu niteliğe sahip bir yerel gazetenin üç ay süreyle yayınladığı belirli sayıdaki yazılarının incelenmesini kapsamıştır. Bu gazetelerde yazan, değişik meslek gruplarına mensup üçer yazar seçilmiş ve bunların köşe yazılan, Türkçenin kullanımı açısından incelenip değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler kelime ve cümle temelinde; dil bilgisi, imlâ, noktalama, paragraf hataları ve dilimize giren yabancı kelimeler gruplarında toplanmış, alt gruplar meydana getirilmiştir. Dil bilgisi yanlışları grubunda; yapı ve anlam bozukluğu olan cümleler, kelimenin köküyle eki arasındaki ünsüz uyumsuzlukları (iç-di, simit-ci), ünlü-ünsüz uyumsuzlukları (kontrolü, protokoldan), orta hecedeki ünlünün konuşma dilinde olduğu gibi daraltılması (söyliyecek, ağlıyan) yanlışlarına yer verildi. İmla yanlışları grubunda; ayn ve bitişik yazılması gereken kelimelerin yazmıı (bir kaç, kala kaldık; enaz, birgün), özel adlara getirilen yapım ve çekim eklerinin yazımı (Kahramanmaraş'h: Avrupada), belirli bu- tarih bildirmeyen gün ve ay adlarının büyük harfle başlatılması (Neden Nisan değil?), sayıların bitişik yazılması (yüzkırküç),“de”bağlacının önündeki kelimeye bitişik yazılması (Birde bu çıktı), noktalı virgülden sonra büyük harfle başlanması, satır sonuna sığmayan ke¬ limelerde hece bölünmesi hataları değerlendirilmiştir. Noktalama yanlışları grubunda; bir noktalama işaretini diğerinin yerine kul¬ lanma (örn. tırnak işareti yerine parantez), noktalama işaretinin hiç gerekmediği yerde kullanılması ya da gerektiği yerde kullanılmaması vb. durumlar bu¬ lunmaktadır. Paragraf hataları ise, düşüncenin gereksiz yere paragraflara bölünmesi ya daİÜ gerektiği yerde paragraf yapılmaması şeklinde tespit edilmiştir. Yabancı kelimeler bölümünde de; yazarlarımızın sıkça kullandığı yabancı ke¬ limelere (ingilizce, Arapça, Farsça) yer verilmiştir. Sonuçta, tespit edilen bu yanlışların sıklık oranlarına bakarak, gazetelerde kul¬ lanılan Tûrkçenin doğru, kurallı ve etkili olmadığı sonucuna varılmıştır. Çözüm ise; öğretmeninden ailesine, ders kitabından okula ve eğitim ortamına, eğitim programlarından sisteme, bir dizi iyileştirme çabasına gelip dayanmaktadır. Ancak“ana dili şuuru”nu kazanabilmiş insanlar (yasaklar caydıncı ol¬ mayacağından) Türkçe duyup düşünebilecek, güzel ve etkili ifade edebileceklerdir. Çünkü, dilimizi istila eden yabancı kelimeler, ifade şekilleri ve cümle yapılan, Türkçe düşünemediğimizin, özümüze yabancılaştığımızın bir göstergesidir. Hemen hemen bütün iletişim araçlarında aynı bozulmaya rastlamak mümkündür. Her Türk insanı dilini doğru, güzel ve etkili »kullanabilmeli, onu ko¬ rumalıdır. Ama her gün milyonlara ulaşan gazeteciler ve bu arada radyo ve te¬ levizyon konuşmacıları, programcıları ve senaryo yazarları, Türkçeyi kullanmak so- nusunda daha bir dikkatli ve titiz olmak zorundadırlar. En azından, kendilerini okuyan ve dinleyen milyonlara karşı sorumlu oldukları için.

Özet (Çeviri)

SUMMART This work includes the making firrn on using Turklsh language on ^çitten communucation systems, finding out the professions, the solutions and the suggestlons. in accordance with this maln target; 1.Do the turkish press take the respon bility for using the language true, regular, harmoniou staf wlth rich form an style? 2.Does journalists's öne of the main responsibilty“Using of the language, true, regular, harmonlously wlth rich form and style”get in the accordance with their other responsibilities? 3.What are the suggested solutions (current, trustful, applicabüity § feasibility) on the result of summing up the situatlon to the known neasuretment according to the pointed out writers. On this work, it is thought that if the press, should use the Turkish language in the best usages, use true language ör not, and this is again how to be the usages problems are in the press world. The main drive to think of this subject is fits the time of the press's promoüon campaign and rising of their selling rate, but it doesn't take çare of the Turkish language ör rot, and this is again how to be the usages problems are in the press world. This work includes the three newspapers which their selling rate is very high § national newspapers and a local newspaper and examining of its writings in everyV three months. The three writers who belongs to different profession groups, wree choosen and examined their colums according were chosen and eşamined their colums according to usages of turklsh language. Thls work is formed groups according to the words and the sentences into the grammar, orthography, punctiation, paragraph faults and words which came from foreign languages then it is composed under group and titles. in the gramar mistakes group, there are sentence structure mistakes, consonan disaccordance between the sentence suffix and prefbc (like iç-di. simit-ci); vowel consonant disaccordances (like kontrolü, protokoldan); norrowing the words like in daily speech (like söylüyecek, ağhyan). in the orthography mistakes group, there are the faulty writings of the words which should be written separate ör adacent (like bir kaç, kala kaldık: enaz, birgün); the suffbces to the special names, constructional suffixes (like Kahramanmaraş'lı; Avrupada); not a defitine time adverbials and its wrong letter usages in front of the words (like Neden Nisan değil?); adjancent usages of the numbers (yüzkırküç);“de”faulty usages of the conjunctions (birde bu çıkü); after a semi-colon using a large letter; wrong spelling out by syllables. in the punctation mistakes grop, there are the usages of a wrong punctiation there are the usages of a rong punctiation mark into a correct öne, (such as quoteution mark replacing paranthessis); usages of when it isn't needed ör not using in needed places. Faulty paragraph designings, wrong usages of paragraph in not needed ör need places are another our pointing out of wrong usages. The writers uses many foreign words from English, Arabie and Persian languages. this is another faulty language usages.vi Finally, we get a conclusion on the language usages of the press is not efficrent, true, perfect and wlth a good çare. The solution is that we should use a series of education programmes on the teachers, the famllles, the lesson books, the education conditions. When a Turkish man gains“the understanding of the native language”(the prohitiosnscan not be profitable), they can hear the real voice of Turkish language and express their language in true ways, Because, the foreign words in our language, the structures and explanation shapes, ^e (foreign) sentence structures are indicator of that we can not think by Turkish language and that we forget our native sources. it is possible that we face a large cultural spoils in ali other communucation systems. Every Turkish persons are their language in true, perfect, effective way. However, the joumalists should get attention to usages of our native language more than the ordinary man, not only the joumalists but also the speakers of the radios and televisions. They always think that they are responsible for the millions who and read listen them.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    670839

    Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde dilbilimsel artıklık ve uzatıma ilişkin öğrenicilerin farkındalık düzeyleri

    Learners' awareness levels of linguistic redundancy and pleonasm in teaching Turkish as a foreign language

    SEDA DEMİR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve ÖğretimSakarya Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALPASLAN OKUR

  2. Tez No

    889334

    Лингво-стилистические особенности ложныхдрузей переводчика

    Tuzak kelimelerin çevirisinde dilbilimsel ve üslupbilimselözellikler

    ŞUHEDA RENGİN ÖZTÜRK

    Yüksek Lisans

    Rusça

    Rusça

    2024

    Mütercim-TercümanlıkKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

    Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SALTANAT MAMBAYEVA

  3. Tez No

    92988

    Massenmedienforschung am beispiel der politischen rede: Turkisch-Deutscher sprachvergleich

    Başlık çevirisi yok

    ALİ CAN

    Doktora

    Almanca

    Almanca

    2000

    Alman Dili ve EdebiyatıGazi Üniversitesi

    Alman Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İBRAHİM İLKHAN

  4. Tez No

    145090

    İnternet ortamındaki yazışmalarda Türkçenin kullanımı

    The usage of Turkish in the writtings at internet seetings

    HÜLYA DENİZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    DilbilimGazi Üniversitesi

    Türkçe Eğitimi Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. GIYASETTİN AYTAŞ

  5. Tez No

    464588

    Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kalıp sözlerin kullanımına yönelik etkinlik örneklerinin başarı üzerindeki etkileri

    The effects of formulaic expression activities on the success of Turkish as a foreign language learners

    YASEMİN ERTÜRK ŞENDEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Eğitim ve ÖğretimGaziosmanpaşa Üniversitesi

    Sosyal Bilgiler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FATİH YILMAZ

Geri Dön