Geri Dön

J.R.R. Tolkien'in Orta Dünya Mitolojisi kapsamında Yüzüklerin Efendisi adlı eserinin Türkçe çevirisine metinlerarası odaklı bir bakış

An intertextual focus on the Turkish translation of J.R.R. Tolkien's The Lord of the Rings in the scope of his Middle Earth Mythology

PDF İndir

  1. Tez No: 630800
  2. Yazar: MERVE ÖZENÇ KASIMOĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. FÜSUN BİLİR ATASEVEN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, Western Linguistics and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Yüzüklerin Efendisi, Fantastik Edebiyat, Orta Dünya Mitolojisi, Metinlerarasılık, Metinlerarasılığın Çevirisi, Yabancılaştırma, Yerlileştirme, Örnek Okur, The Lord of The Rings, Fantastic Literature, Middle Earth Mythology, Intertextuality, Translation of Intertextuality, Foreignization, Domestication, Model Reader
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Diller ve Kültürlerarası Çeviribilim Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 206

Özet

Bu tez çalışmasının amacı, metinlerarasılığın çevirisi kapsamında fantastik edebiyat alanındaki en önemli eserlerden biri olan Yüzüklerin Efendisi'nin Türkçe çevirisini yabancılaştırma ve yerlileştirme stratejileri bağlamında incelemektir. Metinlerarasılığın çevirisi söz konusu olduğu için öncelikle kaynak metnin barındırdığı metinlerarası ilişkilere değinilmiştir. Bu noktada, Tolkien'in İngiltere'ye ithafen kurguladığı Orta Dünya Mitolojisinin, ardında bu kurguya esin kaynağı olan mitler ve öncül metinlerle olan ilişkisi ele alınmıştır. Kaynak metnin, öncül metinlerle olan ilişkisinin ön plâna çıkması dolayısıyla metinlerarasılık kavramına ve metinde hâkim olan metinlerarasılık tekniklerine yer verilmiştir. Metinlerarası ilişkiler bakımından zengin olan Tolkien'in Orta Dünya mitolojisi ve bu mitolojinin roman biçimindeki ürünü olan Yüzüklerin Efendisi adlı eserini ve Türkçe çevirisini, 'palempsest' kavramı çerçevesinde okumak açısından Gerard Genette'le, bir 'örnek okur' olan çevirmenin, var olan metinlerarasılıkların izini sürmesi ve okuru kaynak dil ve kültür üzerinde düşünmeye davet etmesi açısından Umberto Eco'yla, yabancılıkları ve kültürel farklılıkları ortaya çıkarması ve birtakım noktalarda kendi yaratıcılığını ön plâna çıkararak erek kültüre özgü öğeler kullanması açısından Venuti'nin 'yabancılaştırma' ve 'yerlileştirme' kavramlarının yanı sıra, çeviride ortaya konan 'yabancı' ve 'öteki' unsurları açısından da Antoine Berman'ın 'L'Epreuve de l'Etranger' [Yabancının Sınanması] adlı çalışmasıyla ilişkilendirilerek incelenmiştir. Tezin kuramsal yöntemi ele alındıktan sonra bu aktarım sürecinde bir 'örnek okur' olarak ele alınan çevirmenin, çeviri sürecinde aldığı kararlara ve sonuçlarına değinilmiştir. Ardından son bölümdeyse, kaynak metinde yer alan metinlerarası ilişkiler bakımından zengin öğelerin çeviri metne yabancılaştırma ve yerlileştirme bağlamında nasıl aktarıldığı örneklerle incelenmiştir.

Özet (Çeviri)

The aim of this thesis is to examine the Turkish translation of one of the most important works in the field of fantastic literature, The Lord of The Rings, in terms of foreignization and domestication strategies. Since the translation of intertextuality is in question, at first the intertextuality of the source text was mentioned. At this point, the relationship of Middle Earth Mythology, which Tolkien dedicated to England, with the myths and the pretexts that have a great impact on this fiction, is discussed. Since the relationship between the source text and the pretexts comes into prominence, the concept of intertextuality and the intertextual techniques prevailing in the text are discussed. The Middle Earth Mythology which is rich in intertextual relations, and its product in novel form, The Lord of The Rings, and its Turkish translation are studied in association with Gerard Genette's concept of 'palimpsest', Umberto Eco's concept of 'the model reader' since the translator both traces the intertextual relations in the source text and provides the target reader think over the source language and culture, Lawrence Venuti's concepts of 'foreignization' and 'domestication' since the translator both reveals some foreign elements and implements domestication by using elements that are specific to target culture, and Antoine Berman's concept of 'foreign'. After discussing the theoretical frame of the thesis, the decisions taken by the translator who is considered as a 'model reader' and the results in this translation process, are handled. Then, in the last chapter of the thesis, the ways how the elements that have rich intertextual relations in the source text have been translated into the target language in terms of 'foreignization' and 'domestication' are examined with examples.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    699495

    From logos to 'middle-earth': The musical theory in Tolkiens Silmarillion

    Logolardan 'Orta Dünya'ya: Tolkiens Silmarillion'da müzik teorisi

    SARA HILAL SEDEEQ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    İngiliz Dili ve Edebiyatıİstanbul Aydın Üniversitesi

    İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. TİMUÇİN BUĞRA EDMAN

  2. Tez No

    469837

    The innovative characterization of mythological beasts in J. R. R. Tolkien's The Hobbit and The Lord of The Rings

    J. R. R. Tolkien'ın Hobbit ve Yüzüklerin Efendisi romanlarındaki mitolojik yaratıkların yenilikçi karakterizasyonu

    HASSAN QANOOD JABIR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Batı Dilleri ve EdebiyatıSüleyman Demirel Üniversitesi

    Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ŞULE OKUROĞLU ÖZÜN

  3. Tez No

    890273

    The fall narrative: An Ecocritical and theological approach to J.R.R. Tolkien's middle-earth cosmology

    Çöküş hikayesi: J.R.R. Tolkien'in orta-dünya kozmolojisine ekoeleştirel ve dinbilimsel bir yaklaşım

    EKREM UDMİR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    İngiliz Dili ve EdebiyatıSelçuk Üniversitesi

    İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATMA KALPAKLI YEĞİN

  4. Tez No

    832987

    Transmedyal dünyaların inşası: Orta Dünyada kurgusal mimarî temsiller

    Worldbuilding of transmedial worlds: Architectural representations in Middle Earth

    ABDURRAHİM BERK ÇAM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    MimarlıkBahçeşehir Üniversitesi

    İletişim Tasarımı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ERTUĞRUL SÜNGÜ

  5. Tez No

    407114

    Power in jeopardy: A poststructuralist reading of the Arthurian Legend from Malory's Le Morte d'Arthur and Tennyson's Idylls of the King to Tolkien's The Lord of the Rings

    Riskli Güç: Arthur Efsanesini Malory'nin Arthur'un Ölümü ve Tennyson'ın Kral'ın İdilleri'nden Tolkien'in Yüzüklerin Efendisi'ne post - yapısalcı yorumu

    TİMUÇİN BUĞRA EDMAN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2015

    Batı Dilleri ve EdebiyatıFatih Üniversitesi

    Karşılaştırmalı Edebiyat Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. VASSIL HRISTOV ANASTASSOV

Geri Dön