Marguerite Duras'ın Hiroshima Mon Amour adlı yapıtından hareketle senaryo dilinin göstergebilimsel yaklaşımla incelenmesi
Une etude semiolingustique du langage scenaristique a partir de Hiroshima Mon Amour de Marguerite Duras
- Tez No: 63658
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET YALÇIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Fransız Dili ve Edebiyatı, French Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1997
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Fransız Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 256
Özet
ÖZET Bu çalışmamızda Fransız oyun, senaryo ve roman yazarı, film yönetmeni Marguerite DURAS'ın Hiroshima mon amour adlı senaryosunu bir dil uygulaması olarak incelemeye çalıştık. Senaryoyu bir sözce olarak değerlendirmek onun sözceleme düzeneğini incelemeyi gerekli kılar. Bu nedenle, senaryoyu bir yandan sözce olarak incelerken, bir yandanda hangi sözceleme aşamalarını içerdiğini inceledik. Sözceleme aşamalarını incelemek sözcenin sözceleyeninin (sujet de l'enonciation) nasıl bir sözceleyen olduğunu gösterir. Sözceleyen her metinde varlığını hissettirmeyebilir. Fakat derin yapıda her zaman bir sözceleyen vardır. Sözcelemenin nasıl bir görünüm sunduğunu anlamak ise sözcelerden hareket ederek gerçekleşmektedir. Bu bağlamda, çalışmamızın birinci bölümünde, senaryo kuramını inceledik. Çalışmamızın ikinci bölümünü sinema dilinin incelemesine ayırdık. Bu incelemeyi sinema dilini doğal dille karşılaştırarak yaptık. Doğal dil, diğer diller arasında düzeneği ve dizgesi en oturmuş bir olduğundan, böyle bir karşılaştırmayı gerekli gördük. Bunun bir yandan sinema dili, diğer yandan da senaryo dili terimcesini tanımaya yardımcı olacağını diye düşündük. Sözcelemenin alıcıyla (sujet enonciataire) ilşkisi senaryonun bir söylem biçimi olduğunu göstermektedir. Bu nedenle, üçüncü bölümde senaryonun hangi söylem özelliklerini gösterdiğini incelemeye çalıştık. Senaryo'nun amacı filmin çevrilmesi olduğundan tüm senaryolar bu amaca güdümlenmiştir. Böyle bir amaca ulaşmak için geliştirdikleri bir söylem biçimi vardır. Bu söylem biçimi de edimsel (performatif) sözcelerden oluşmuştur. Senarist kurduğu söylemle, yönetmene filmin sinema dilinde nasılanlatılacağını dile getirmektedir. Hiroshima mon amour' un senaristi bu söylemi gerçekleştirirken edimselliği üstü kapalı bir biçimde yapar. Senaryo doğal dilin araçlarını kullanarak başka bir dili anlatır. Anlattığı bu dil sinema diline özgü teknikleri, anlatım biçimlerini içerir. Bu anlamda senaryo, sinema dilinin bir üstdilidir (metalangage). Öyle olduğuna göre, yazınsal dilden (örneğin, romandan) hareketle yapılan filmlerin senaryoları da bir üstdildir. Çalışmamızın bir bölümünü bu aktarımın (transposition) incelemesine ayırdık. Amacımız, romanı senaryolaştırırken, ya da senaryoyu romanlaştırıken ne gibi işlemler gerektiğini göstermekti. Çalışmamızın son bölümünde, senaryoyu diğer yazınsal dillerle karşılatırıp, onun da okunmak için yazlıp yazılamayacağını sorguladık. Bunu yaparken, senaryoyu yeni romanın önemli örneklerinden biri olan Alain Robbe-Grillet'nin La Jalousie adlı yapıtıyla karşılaştırdık. Hiroshima mon amour ve diğer senaryoların okunabilir yapıtlar olmaları konusunu tartıştık.
Özet (Çeviri)
ÖZET Bu çalışmamızda Fransız oyun, senaryo ve roman yazarı, film yönetmeni Marguerite DURAS'ın Hiroshima mon amour adlı senaryosunu bir dil uygulaması olarak incelemeye çalıştık. Senaryoyu bir sözce olarak değerlendirmek onun sözceleme düzeneğini incelemeyi gerekli kılar. Bu nedenle, senaryoyu bir yandan sözce olarak incelerken, bir yandanda hangi sözceleme aşamalarını içerdiğini inceledik. Sözceleme aşamalarını incelemek sözcenin sözceleyeninin (sujet de l'enonciation) nasıl bir sözceleyen olduğunu gösterir. Sözceleyen her metinde varlığını hissettirmeyebilir. Fakat derin yapıda her zaman bir sözceleyen vardır. Sözcelemenin nasıl bir görünüm sunduğunu anlamak ise sözcelerden hareket ederek gerçekleşmektedir. Bu bağlamda, çalışmamızın birinci bölümünde, senaryo kuramını inceledik. Çalışmamızın ikinci bölümünü sinema dilinin incelemesine ayırdık. Bu incelemeyi sinema dilini doğal dille karşılaştırarak yaptık. Doğal dil, diğer diller arasında düzeneği ve dizgesi en oturmuş bir olduğundan, böyle bir karşılaştırmayı gerekli gördük. Bunun bir yandan sinema dili, diğer yandan da senaryo dili terimcesini tanımaya yardımcı olacağını diye düşündük. Sözcelemenin alıcıyla (sujet enonciataire) ilşkisi senaryonun bir söylem biçimi olduğunu göstermektedir. Bu nedenle, üçüncü bölümde senaryonun hangi söylem özelliklerini gösterdiğini incelemeye çalıştık. Senaryo'nun amacı filmin çevrilmesi olduğundan tüm senaryolar bu amaca güdümlenmiştir. Böyle bir amaca ulaşmak için geliştirdikleri bir söylem biçimi vardır. Bu söylem biçimi de edimsel (performatif) sözcelerden oluşmuştur. Senarist kurduğu söylemle, yönetmene filmin sinema dilinde nasılanlatılacağını dile getirmektedir. Hiroshima mon amour' un senaristi bu söylemi gerçekleştirirken edimselliği üstü kapalı bir biçimde yapar. Senaryo doğal dilin araçlarını kullanarak başka bir dili anlatır. Anlattığı bu dil sinema diline özgü teknikleri, anlatım biçimlerini içerir. Bu anlamda senaryo, sinema dilinin bir üstdilidir (metalangage). Öyle olduğuna göre, yazınsal dilden (örneğin, romandan) hareketle yapılan filmlerin senaryoları da bir üstdildir. Çalışmamızın bir bölümünü bu aktarımın (transposition) incelemesine ayırdık. Amacımız, romanı senaryolaştırırken, ya da senaryoyu romanlaştırıken ne gibi işlemler gerektiğini göstermekti. Çalışmamızın son bölümünde, senaryoyu diğer yazınsal dillerle karşılatırıp, onun da okunmak için yazlıp yazılamayacağını sorguladık. Bunu yaparken, senaryoyu yeni romanın önemli örneklerinden biri olan Alain Robbe-Grillet'nin La Jalousie adlı yapıtıyla karşılaştırdık. Hiroshima mon amour ve diğer senaryoların okunabilir yapıtlar olmaları konusunu tartıştık.
Benzer Tezler
- The analysis of Marguerite Duras's the malady of death: Sexual difference and homonegative fantasies
Marguerite Duras'ın Ölüm Hastalığı eserinin analizi: Cinsiyet farklılığı ve homonegatif fantaziler
KAREL BENSUSAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Fransız Dili ve Edebiyatıİstanbul Bilgi ÜniversitesiKültürel İncelemeler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇİĞDEM YAZICI
- Le probleme identitaire et la representation de l'autrui dans les romans de Marguerite Duras
Marguerite Duras'ın romanlarında kimlik sorunu ve ötekinin temsili
LALE ERDEM
Yüksek Lisans
Fransızca
2024
Fransız Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET GÖGERCİN
- La Technique cinematographique dans les romans de Marguerite Duras
Marguerite Duras'ın romanlarında sinema tekniği
AHMET GÖGERCİN
Doktora
Fransızca
2000
Fransız Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHARREM ŞEN
- Enjeux sociologiques de récits autobiographiques: Analyse comparative entre L'Amant de Marguerite Duras et Le Jeune Homme d'Annie Ernaux
Otobiyografik anlatıların sosyolojik meseleleri: Marguerite Duras'ın Sevgili'si ile Annie Ernaux'nun Genç Adam isimli eserinin karşılaştırmalı analizi
ŞAHİKA CEREN YİĞİT
Yüksek Lisans
Fransızca
2024
Fransız Dili ve EdebiyatıGalatasaray ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
DOÇ. DR. MARIE HELENE ANDREE SAUNER LEROY
