Geri Dön

Erken Cumhuriyet mimarisini Ernst Egli üzerinden okumak

Reading Early Republican architecture through Ernst Egli

PDF İndir

  1. Tez No: 665992
  2. Yazar: MURAT ERDAL DERE
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. MURAT ORAL
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Selçuk Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 208

Özet

Osmanlı'nın son döneminde devletin eski gücüne tekrar nasıl kavuşturulabileceği sorusuna 'ıslahat', yani kısmi bir modernleşme cevabı verilmiştir. Bu ıslahat hareketleri kurumların kendi olmaktan çıkmadan zamanın fen ve teknik imkânlarına göre yeniden tanzim edilmesi ve Avrupa'dan geri kalınmaması biçiminde yürütülen çözüm arayışları şeklinde tezahür etmiştir. Osmanlı'dan cumhuriyete geçtiğimizde ise devlet nasıl kurtulur sorusu yerini devlet nasıl kurulur sorusuna bırakmış, sorunun cevabı da ıslahat yerine inkılap olmuştur. Bu dönüşümün, yani Avrupa ile entegrasyonun sağlanabilmesi için, yeni bir eğitim-sanat anlayışına ve yeni bir kültüre ihtiyaç duyulmuştur. Bu temeller üzerinden yeni bir nesil yetiştirilinceye dek nihai hedefe ulaşmak için başlangıçta yabancı uzmanlardan istifade edinilmesi düşünülmüştür. İnkılabın kısa sürede neticelerinin görülebilmesi için mimaride de milli mimariden vazgeçilmiş yabancı mimar hocalarla modern mimari düsturunu benimseyen Yeni Mimari'ye adım atılmıştır. Bu atılan adımlarla başkent Ankara'yı kısa bir sürede yeniden modern bir şekilde inşa ederek tüm toplum kesimlerine 'yeni ve modern' gösterilmek istenmiştir. Bahsi geçen modern mekânların müellifi olacak genç münevver Türk mimarlar da Egli'nin hazırladığı müfredat ile eğitimlerini almış ve Anadolu'nun çehresini değiştirmeye başlamışlardır. Egli hem yeni nesil için okul tip projelerini geliştirmiş hem de mimarlık eğitiminde yeniyi ve moderni genç mimarlara öğretmek ve onları yetiştirmek üzere Türkiye'ye özel olarak getirilmiştir. Özetle; kurtarmak (Osmanlı Devleti)-kurmak (Türkiye Cumhuriyeti) kurgusu etrafında şekillenerek gelişen mimari faaliyetler I. Milli Mimari-Yeni (modern) Mimari üsluplarını doğurmuştur. Modern mimariye geçişin ve Erken Cumhuriyet Mimarisinin sembolü olan Egli üzerinden Türk mimarisine katkısını okumak tezimizin kapsamını oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı ise öncelikle Egli öncesi Osmanlı'da başlayan mimaride modernleşme çabalarını değerlendirmek ve Egli'nin gelişiyle başlayan modern mimarinin ister adı Erken Cumhuriyet Mimarisi olsun isterse de Yeni Mimarinin Egli özelinde bugünlere uzanan mimari okumalarından tespitlerde bulunarak değerlendirmektir. Erken Cumhuriyet Mimarisini Egli üzerinden okurken, Egli'nin hayatını bilmek mimari teorisini anlamanın yanında bu teorinin yapıya yansımasını yorumlamakta daha kolaylaşacaktır. Bundan dolayı çalışmamız içinde Egli'nin hayatı araştırılmıştır. Böylelikle Egli'nin hayat öyküsünü okumak, Türkiye'de modern mimarinin gelişiminin anlaşılmasına ne tür katkılar yaptığını ortaya çıkaracaktır. Osmanlı modernleşmesinin mimariye yansıyan I. Milli Mimarinin kamudaki son eseri olan Gazi Eğitim Enstitüsü Binasıdır. Bu eserin müellifi Kemaleddin Bey olmakla birlikte ona verilen görevin nihayete erdirilmesiyle dönemin idarecilerin isteği doğrultusunda planların revizesi Egli tarafından yapılmıştır. Her ne kadar söz konusu bu yapı Egli'nin eseri olmamasına karşın ufak dokunuşlarıyla yapı maliyetleri bağlamında tasarrufa gidilmesi onun katkısını ortaya koymaktadır. Zira Egli, eserlerinde tasarım ile yapı maliyetleri arasında ciddi bir bağ kurmaktadır. Egli'nin uygulama alanında Anadolu için ilk okul tip projeleri hem yapı maliyetleri hem yöresinde bulanabilecek yapı malzemelerine göre tipolojiler üretmesi hem de cami merkezli köylerin mektep merkezli hale getirilmesinde katkısı olmuştur. Bunun yanında Egli Ankara ağırlıklı eğitim yapılarını konu alan eserler vermesi, bu yapılarında da işleve göre sade cephe tasarlaması ve tasarımında yerel mimari öğelerle birlikte bir kompozisyon yakalaması temel düsturu olmuştur. Egli'nin bu düsturuna somut örnek olarak Musik-i Muallim Mektebi verilebilir. Çünkü medrese geleneği olan dışarıya kapanan ve iç avluya açık olma prensibini bu eserinde uygulayarak, ülkemizin mimari geleneğiyle yeni mimarinin öğretilerini dikkate alan yaklaşımını bu eserinde sergilemiştir. Bu bağlamda Musik-i Muallim Mektebi Egli'nin yerelden kopuk modern mimarlığın uygulanamayacağına dair düşüncesinin mimari esere yansımasına dair önemli bir vurgusu olması noktasında değerlendirebiliriz. Diğer ilginç bir örnek ise; eğitim yapısı olmayan Divan-ı Muhasebe (Sayıştay) yapısıdır. Bu yapı modern mimarinin kübik formunun yansıması olmakla birlikte, geleneğimizde mevcut olan kapalı çıkma yani cumbaya bir öykülenmesi görülmektedir. Bu yapı üzerinden modern mimari üslubuyla geleneğin mimari öğesinin buluşturularak uyuşmasının güzel bir örneğini temsil etmesi bağlamında önemli bir eserdir. Planlamaya dair ise 1930 yılında çıkan Belediye kanunun ile tüm yerleşim birimlerinin imar planlamasının hazırlanmasının kanuni alt yapısı oluşturulmuştur. Egli mimari faaliyetlerin yanında Şehir ve Bölge planları da hazırlayarak o dönemin 'Bahçe Kent' düsturunu İmar Planlarına yansıtarak yaşanabilir bir kent olgusu üzerine durmuştur. Planlamada ayırt edici özelliği ise çağdaşlarına nispetle eski kent dokusunu kormuş ve yeni planlı alanlarla ilişkisini kurarak gelenekle yeni alanları uyumlu hale getirmiştir. Teorik sahada, Sanayi-i Nefise Mektebi'nin mimarlık bölümünde müfredatı çağın ruhuna ve ülkenin şartlarına göre tanzim etmiş, hocalığıyla da genç mimarların yetişmesine ve erken cumhuriyet mimarisindeki modern mimari anlayışın devam etmesine katkıda bulunmuştur. Akademide Milli Mimari seminerlerini vermesinde ana gayesi; yerelden kopuk modern mimarinin yaşayamayacağı, ancak yerel öğelerin çağın gerekleri ile buluştuğunda modern bir mimari anlayışa kavuşacağını öğretmek olmuştur. Akademi öğrencileri kendilerine verilen tarihi eser listeleriyle yapıların rölövesini almış ve bu çalışmalar neticesinde ciddi bir eski eser rölövesi arşivi oluşmuştur. Milli Mimari seminerinde vurgulanan, öğretilen bu kabul ve anlayış 1940'larda II. Milli Mimari'nin temelini oluşturacaktır. Yani modern mimari ve yapı tekniğiyle, yerel tarihi mimari öğelerin uyumunu oluşturan yerli bir mimari üslup olan II. Milli Mimari'nin doğması, Egli'nin dolaylı bir etkisinden kaynaklanmıştır.

Özet (Çeviri)

In the last period of the Ottoman Empire, to the question of how the state can be restored to it's former power was given an answer which is“reformation”, a partial modernization. These reform movements were manifested in the form of searching for solutions carried out in the form of reorganizing institutions in accordance with the scientific and technical capabilities of the time, without cease to be their own, and not retreating from Europe. When we passed from the Ottoman Empire to the Republic, the question of how to save the state was replaced by the question of how to establish the state, and the answer to the question was revolution instead of reformation. In order to achieve this transformation, that is, integration with Europe, a new understanding of education and art and a new culture were needed. Until a new generation was raised on these foundations, to achieve the final goal, it was initially considered to use foreign experts. National architecture was abandoned and the new architecture, which adopted the modern architectural motto with foreign architect teachers, in order to see the results of the revolution in a short time. These steps were taken to rebuild the capital Ankara in a modern way in a short time and to show all segments of society“new and modern”. The young intellectual Turkish architects who will be the project author of the mentioned modern places received their education with the curriculum prepared by Egli and began to change the face of Anatolia. Egli has developed school type projects for the new generation and has been specially brought to Turkey to teach and train new and modern young architects in architectural education. In summary, architectural activities that develop around the fiction of saving (Ottoman State)-establishing (Republic of Turkey) has given birth to I. National Architecture - New (modern) architectural styles. Reading the contribution of the transition to Modern architecture and Turkish architecture through Egli, which is a symbol of early republican architecture, constitutes the scope of our thesis. The aim of this study is to evaluate the modernization efforts in the architecture that started in the pre-Egli Ottoman Empire and to evaluate the modern architecture that started with the arrival of Egli, whether it's name is early republican architecture or new architecture, by making determinations from the architectural readings that extend to today in Egli especially. When reading the architecture of the early Republic through Egli, knowing Egli's life will be easier to understand architectural theory as well as to interpret the reflection of this theory on the structure. Because of this, Egli's life was investigated in our study. Thus, reading Egli's life story will reveal what kind of contributions he has made to understanding the development of modern architecture in Turkey. The last work that Ottoman modernization reflected in I.National Architecture in public is the Gazi Educational Institute building. Although the author of this work is Sir Kemaleddin, when the task assigned to him was completed, the revision of the plans was made by Egli in accordance with the request of the administrators of the period. Although this structure in question is not the work of Egli, the fact that he went to savings in the context of building costs with his small touches reveals his contribution. Since Egli establishes a serious connection between design and construction costs in his works. Egli's first school type projects for Anatolia in the field of application have contributed both to building costs and to producing typologies according to the building materials that can be found in the region, as well as to making mosque-centered villages school-centered. In addition, for Egli it has been the main motto of giving works on mainly educational structures in Ankara, designing simple facades according to the function in these structures and capturing a composition together with local architectural elements in its design. As a concrete example of this motto of Egli, the School of Musik teacher can be given. Because by applying in this work the principle of being closed to the outside and open to the inner courtyard, which is the tradition of the madrasa, he exhibited his approach in this work, which takes into account the teachings of the new architecture with the architectural tradition of our country. In this context, we can evaluate Musik teacher school as Egli's idea that modern architecture detached from the local cannot be applied is an important emphasis on the reflection of the architectural work. Another interesting example is the structure of the Court of accounts (Court of accounts), which is not an educational structure. Although this structure is a reflection of the cubic form of modern architecture, an emulation of the closed cantilever, that is, the bay window, which is present in our tradition. It is an important work in the context that it represents a good example of combining the architectural element of the tradition with the modern architectural style through this structure. As for planning, the Municipal Law issued in 1930 established the legal infrastructure for preparing the zoning planning of all settlements. Egli prepared City and region plans in addition to architectural activities and focused on the phenomenon of a livable city by reflecting the“Garden City”motto of that period in zoning plans. Its distinctive feature in planning is that it retained the Old City texture relative to its contemporaries and harmonized new areas with tradition by establishing its relationship with new planned areas. In the theoretical field, he organized the curriculum in the architecture department of the Industrial Academy of Fine Arts according to the spirit of the era and the conditions of the country, and with his teaching, he contributed to the education of young architects and the continuation of the modern architectural understanding in the architecture of the early republic. His main goal in giving national architectural seminars at the academy was to teach that modern architecture, disconnected from the local, cannot live, but will achieve a modern architectural understanding when local elements meet with the requirements of the era. The students of the Academy took a survey of the buildings with the lists of historical artifacts given to them, and as a result of these studies, a serious archive of ancient artifacts was created. This acceptance and understanding, emphasized and taught at the National Architectural seminar, will form the basis of II National Architecture in the 1940s. In other words, the birth of II. National Architecture, which is an indigenous architectural style that creates the harmony of local historical architectural elements with modern architecture and construction technique, was caused by an indirect effect of Egli.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    820185

    Bruno Taut'un mimarlık öğretisi (Mimarî Bilgisi) eserinde mimarlık ve tarih ilişkisi

    The relationship between architecture and history in Bruno Taut's mimarlik öğretisi (Mimarî Bilgisi)

    DOĞA HAZAL GÜNAYDIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZEYNEP KUBAN TOKGÖZ

  2. Tez No

    774672

    İstanbul'da Erken Cumhuriyet Dönemi ilkokul binaları (1923-1945)

    Early Republican Period primary school buildings in Istanbul (1923-1945)

    BURAK GÜRTEKİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    MimarlıkTrakya Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ARİF MISIRLI

  3. Tez No

    270094

    Mimar Ernst Arnold Egli ve Musiki Muallim Mektebi

    The architect Ernst Arnold Egli and The School of Music Teacher

    HANEFİ UĞUR ÇAKAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Sanat TarihiHacettepe Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUSTAFA SERVET AKPOLAT

  4. Tez No

    140182

    Building for women's education during the early republican period in Turkey İsmet Paşa Girl's Institute in Ankara in the 1930s

    Erken Cumhuriyet Dönemi'nde Türkiye'de kadın eğitimi için inşa etmek: 30 lar Ankara'sında İsmet Paşa Kız Enstitüsü

    PELİN GÜROL

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2003

    Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ELVAN ALTAN ERGUT

  5. Tez No

    631872

    Ankara Kız Lisesi (1923-1977)

    Ankara Girls High School

    GÜLNAZ GEZER ESEN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Eğitim ve ÖğretimAnkara Üniversitesi

    Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MESUT ÇAPA

Geri Dön