Üniversite öğrencilerinin erken dönem uyumsuz şemaları ile psikolojik dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
An investigation of the relationship between early maladaptive schemas and psychological resilience of university students
- Tez No: 666112
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU TÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: erken dönem uyumsuz şemalar, psikolojik dayanıklılık, travma, early maladaptive schemas, psychological resilience, trauma
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Haliç Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 99
Özet
Bu çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinin erken dönem uyumsuz şemaları ile psikolojik dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu amaçla, Haliç Üniversitesinde öğrenimlerini devam eden 60 kadın ve 60 erkek öğrenci olmak üzere toplamda 120 üniversite öğrencisine Demografik Bilgi Formu, Young Şema Ölçeği ve Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği uygulanmıştır. Çalışmanın temel sorularının yanıtlanması için örneklemin ölçeklerden aldığı puanların normal dağılıma uygunluğuna göre bağımsız örneklem t testi, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis testi ve Spearman korelasyon analizi kullanılmıştır. İstatistiksel analizler sonucunda, erken dönem uyumsuz şemalar ile psikolojik dayanıklılık arasında anlamlı ilişkiler bulunduğu tespit edilmiştir. Erken dönem uyumsuz şemalardan duyguları bastırma ve cezalandırılmanın cinsiyete göre farklılaştığı bulunmuştur. İç içe geçme/bağımlılık, kendini feda ve terk edilme şemaları ile psikolojik dayanıklılığın alt boyutu olan meydan okumanın kardeş sayısına göre farklılaştığı tespit edilmiştir. Duygusal yoksunluk, başarısızlık, karamsarlık, sosyal izolasyon /güvensizlik, iç içe geçme/bağımlılık, cezalandırılma ve kusurluluk şemaları ile psikolojik dayanıklılığın kontrol alt boyutunun aile gelir durumuna göre farklılaştığı bulunmuştur. Tehditler karşısında dayanıksızlık dışındaki tüm şemaların çocukluk çağı travmalarına göre farklılaştığı buna karşın psikolojik dayanıklılık ve alt boyutlarında bir farklılaşma gözlenmediği; yetişkinlik çağı travmalarına göre tüm şemaların ve psikolojik dayanıklılığın kontrol boyutunun farklılaştığı tespit edilmiştir. Duygusal yoksunluk şemasının psikolojik dayanıklılıkla negatif yönde ilişkisi, başarısızlık şemasının psikolojik dayanıklılık ve psikolojik dayanıklılığın meydan okuma ve kendini adama alt boyutları ile negatif yönde ilişkisi, onay arayıcılık şemasının psikolojik dayanıklılık ve psikolojik dayanıklılığın meydan okuma ve kontrol alt boyutları ile pozitif yönde ilişkisi, ayrıcalıklılık/yetersiz öz denetim şemasının psikolojik dayanıklılık ve psikolojik dayanıklılığın meydan okuma ve kontrol alt boyutları ile pozitif yönde ilişkisi, kendini feda şemasının psikolojik dayanıklılık ve psikolojik dayanıklılığın kendini adama ve kontrol boyutları ile pozitif yönde ilişkisi, cezalandırılma şemasının psikolojik dayanıklılığın kontrol boyutu ile pozitif yönde ilişkisi, yüksek standartlar şemasının psikolojik dayanıklılık ve psikolojik dayanıklılığın kendini adama ve kontrol boyutları ile pozitif yönde ilişkisi bulunmuştur. Analizler sonucunda elde edilen bulgular literatür ışığında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to investigate the relationship between early maladaptive schemas and psychological resilience of university students. For this purpose, Demographic Information Form, Young Schema Scale and Psychological Resilience Scale were applied to a total of 120 university students which are consisted of 60 female and 60 male students attending Haliç University. To answer the questions of the study, participants's scale scores are analyzed by independent samples t test, Mann Whitney U test, Kruskal Wallis test and Spearman correlation analysis according to normal distribution calculations. Statistical analysis revealed that there are significant relationships between early maladaptive schemas and psychological resilience, moreover, emotional inhibition and punitiveness schemas are differentiated according to gender. Enmeshment/dependency, self-sacrifice and abandonment, and challenge sub-dimension of psychological resilience are differentiated according to number of siblings. Emotional deprivation, failure and defectiveness, and control sub-dimension of psychological resilience differentiated according to family income. All schemas other than vulnerability to harm are differentiated according to childhood trauma, but psychological resilience scores are not differentiated according to childhood trauma. All schemas and control sub-dimension of psychological resilience are differentiated according to adulthood trauma. Emotional deprivation schemas are negatively correlated with psychological resilience. Failure schemas are negatively correlated with psychological resilience and its sub-dimensions challenge and dedication. Approval-seeking schemas are positively correlated with psychological resilience and its sub-dimensions challenge and control. Entitlement/insufficient self-control schemas are positively correlated with psychological resilience and its sub-dimensions challenge and control. Self-sacrifice schemas are positively correlated with psychological resilience and its sub-dimension dedication and control. Punitiveness schemas are positively correlated with the control sub-dimension of psychological resilience. Unrelenting standards schemas are positively correlated with psychological resilience and its sub-dimensions dedication and control. Findings are discussed according to literature.
Benzer Tezler
- Psikoloji ve psikolojik danışmanlık ve rehberlik bölümü öğrencilerinin erken dönem uyumsuz şemalar ile psikolojik kırılganlık/incinebilirlik düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi
The investigation of the relationship between early maladaptive schemas and psychological vulnerability levels who are the students in the psychology and psychological counseling and guidance departments
GÜLAY ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYLİN SÖZER ÇAPAN
- Algılanan ebeveynlik biçimleri ve obsesif kompulsif belirtiler arasındaki ilişki: Erken dönem uyumsuz şemaların aracı rolü
The mediator role of early maladaptive schemas betweenn perceived parenting styles and obsessive compulsive symptoms
PINAR YAZICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiOkan ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RUKİYE İREM ERDEM ATAK
- Üsküdar Üniversitesi klinik psikoloji yüksek lisans öğrencilerinin erken dönem uyumsuz şemalarına göre psikolojik yardım almaya ilişkin tutumlarının incelenmesi
Investigation of relationshiip between early maladapti̇ve schemas and attitudes toward seeking professional psychological help of clinical psychology master students in üsküdar University
NURİ BEYAZYÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜL ERYILMAZ
- Üniversite öğrencilerinin erken dönem uyumsuz şemalarının ölüm kaygılarını yordaması
Early maladaptive schemas of predicting death anxiety of the universty students
HATİCE KÜBRA KÜÇÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞAHİN KESİCİ
- Erken dönem uyumsuz şemaları ile depresif belirtiler ve öz-duyarlık arasındaki ilişki
The relationship between early maladaptive schemas and depressive symptoms and self-sensitivity
ÇİĞDEM YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiHaliç ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DENİZ ŞARLAK