Bir sosyal fenomen olarak İslam'da hac olgusu
Pilgrimage in Islam as a social phenomenon
- Tez No: 683422
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET ALİ AYDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 296
Özet
Bu çalışma, İslam'ın bir din olarak bireye ve topluma dair olan görüşünün hac temelinde araştırılmasını öngörmektedir. Dini tecrübe, kimlik, kutsal zaman ve kutsal mekân gibi kavram ve olguların merkezinde sembolik bir dille ifadesini bulan haccın, İslam için sahip olduğu anlam ve değeri, bireyi ve toplumu istenilen bir noktaya doğru dönüştürmesinde yatmaktadır. Haccın inanan için değeri ise her şeyden önce sadece Tanrı'yı razı etme amacına refere edilmesi gerekmektedir. Böylesi bir durum sosyolojinin işlevsel kuramlarınca açıklanması çok mümkün görünmemektedir. Dolayısıyla bu ibadete dair anlam ve yorum ikilisi dahilinde sistematize edilecek bir perspektiften bakmak gerekir. İşte bu çalışma hac ibadetinde karşımıza çıkan pratiklerin yanında haccın eda edildiği kutsal coğrafya üzerinden insan ve toplum tasavvurunu içeren anlamları açığa çıkarmayı hedefler. Çalışmanın birinci bölümünde haccın evrensel bir fenomen olduğu iddiasından hareketle dinlerde hac konusu işlenmiştir. Ayrıca yine evrensel bir fenomen olarak seyahat ve turizm olgusu temelinde hac yolculuğu değerlendirilmeye tabi tutulmuştur. İkinci bölümde haccın yüzyıllardır kesintisiz bicimde icra edilmesi gerçeğinden hareketle bu ibadetin tarihi boyutları ele alınarak süreç içinde toplumlar nezdinde değişime uğrayan uygulamalar psiko-sosyal açıdan analize tabi tutulmuştur. Üçüncü bölümde ise ritüel ve ayin kavramları ele alınarak İslam'da ibadet fenomeninin özgünlüğüne değinilmiştir. Aynı bölümde dönüştürücü gücü bağlamında haccın pratikleri ve ibadet mahalleri üzerinden haccın sembolik dili deşifre edilmeye çalışılmıştır. Sosyolojik perspektifin ön plana çıktığı dördüncü bölümde İslam'ın ortaya çıktığı toplumsal koşulların hac ibadeti temelinde analizi yapılmıştır. Ayrıca haccın en büyük işlevlerinden biri olan toplumsal bütünleşme kavramına değinilmiştir. Yine aynı bölümde hacı kimliğinin sosyal prestijin kaynaklarından biri olmasının anlam ve imkânlarına dair değerlendirmelerde bulunulmuştur. Nihayetinde bireysellikten toplumsallığa geçişte kritik eşiklerden söz edilerek tezin en önemli kavramlarından biri olan“fıtrat”a değinilmiş ve haccın bireyi, toplumu, tarihi, dini ve dünyeviliği bütünsel olarak kuşatan özüne yönelik anlamını açığa çıkaracak analizlere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study envisages the investigation of İslam's view on the individual and society as a religion on the basis of pilgrimage. İt has a symbolic language at the center of concepts and phenomena such as pilgrimage, religious experience, identity, sacred time and sacred space. İts meaning and value for İslam lies in the transformation of the individual and society towards a desired point. The value of the pilgrimage to the believer should first of all be referred to only the purpose of pleasing God. Therefore, such a situation does not seem very possible to be explained by the functional theories of sociology. İn this respect, it is necessary to look at it from a perspective that will be systematized within the meaning and interpretation of this worship. This study aims to reveal the meanings involving the imagination of human and society through the sacred geography where the pilgrimage is performed, as well as the practices that we encounter in pilgrimage. İn the first part of the study, based on the claim that pilgrimage is a universal phenomenon, the subject of pilgrimage in religions is discussed. İn addition, pilgrimage has been evaluated on the basis of travel and tourism as a universal phenomenon. İn the second part, based on the fact that the pilgrimage has been performed continuously for centuries, the historical dimensions of this worship are discussed and the practices that have changed before the societies in the process are subjected to psycho-social analysis. İn the third part, the concepts of ritual and ritual are discussed and the originality of the phenomenon of worship in İslam is mentioned. İn the same chapter, in the context of its transformative power, the practices of the pilgrimage and the symbolic language of the pilgrimage are tried to be deciphered through the places of worship. İn the fourth chapter, in which the sociological perspective predominates, the social conditions in which İslam emerged were analyzed on the basis of pilgrimage. İn addition, the concept of social integration, which is one of the biggest functions of the pilgrimage, was mentioned. İn the same section, the possibilities of pilgrimage to be one of the sources of social prestige were evaluated. Finally, by mentioning the critical thresholds in the transition from individuality to sociality, one of the most important concepts of the thesis,“nature”, was mentioned and analyzes were given to reveal the meaning of the pilgrimage that encompasses the individual, society, history, religion and secularism as a whole.
Benzer Tezler
- Psikolojik ve dini bir fenomen olarak rüya
Dream that psychological and religious phenomenon
NİLÜFER EVGİNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DinSelçuk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDÜLKERİM BAHADIR
- Anadolu'da yaygın dua geleneği (Kastamonu örneği)
The common tradition of praying in anatolia (Kastamonu province sample)
MEHMET SALİH YARIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinKastamonu ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURHAN BALTACI
- Veiling fashion, consumption culture and identity: A qualitative analysis for interpreting the veiled Turkish women's changing clothing practices
Tesettür modası, tüketim kültürü ve kimlik: Tesettürlü Türk kadınlarının değişen giyim pratiklerini yorumlamaya yönelik kalitatif bir araştırma
ELİF DENİZ
- Hz. İsa'nın nüzulü probleminin kelami açıdan değerlendirilmesi
The explaination the problem of the Christ's return as İslamic theology
VEYSİ ÜNVERDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
DinÇukurova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİFE KESKİN
- Haber söyleminde İslamofobinin üretimi Yeni Zelanda örneği
The production of Islamophobia in news discourse: New Zealand example
SEYİDHAN SEVİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halkla İlişkilerMarmara ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERHAT ULAĞLI
