Yaşam döngüsü sürecinde mekanın geçici kullanım parametreleri
Parameters of temporary use of the space in the life cycle process
- Tez No: 683425
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÖKSENİN İNALHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 173
Özet
Toplumlar ve toplumların günlük pratikleri her geçen gün değişmektedir. Teknolojinin gelişmesi, yeni üretim biçimlerinin doğması, üretim süreçlerine getirilen yeni bakış açıları ile beraber sosyal, kültürel ve ekonomik döngüler farklılaşmıştır. Kentsel rutinler yeni çalışma biçimleri, yeni iletişim yolları ve kurulan farklı sosyal ağlar ile mekanın algısı her geçen gün değişmekte ve bu değişim yanında çarpışma, kesişme ve uyum gibi süreçlerin zorunluluğunu ve gerekliliğini getirmektedir. Kent değişimi ile her gün ve her zaman diliminde mekanlara sorular sorarak onlar sınanmakta ve bu sorular sürekli olarak değişmektedir. Mekanlar fiziksel, işlevsel ve kullanıcıları bazında bu sorular ve sorunlar ile temas edip bunlara karşı çeşitli reaksiyonlar ile cevaplar sunmaktadırlar. Tüm bu değişimin içinde mekanların fonksiyonları çeşitli döngüler içinde varlıklarını devam ettirmekte ya da döngüleri kent tarafından sonlandırılmaktadır. Modern anlayış, mekanlara keskin ve belirli yaşam ömürleri biçme eğilimindedir. Fakat mekanın kullanımı ve işlevi kendi yaşam döngüsünde kent tarafından sürekli olarak sorgulanarak birçok farklı evreden geçmekte ve bunun sonucunda mekan her zaman atıl kalma tehlikesi altında kalmaktadır. Uzun yıllardır mimarlık ve koruma anlayışının bu duruma çözümü yeniden işlevlendirme (adaptive re-use) olmuştur. Fakat yapının adapte olma süreçlerine tek ve keskin müdahalelerle yaklaşan bu anlayışın kent içinde var olan dönüşümün hızına yetişemeyerek yavaş kaldığı ve böylece mekanların uzun süreler boyunca atıl kaldığı, ayrıca tepeden tabana süreçler ile günümüz koşullarının gerektirdiği katılımcılığı yeteri kadar kapsayamadığı gözlenmiştir. Geçici kullanımlar işlev ile mekan ilişkisini değiştiren ve yeniden yorumlayan, mekanı etken olmaktan edilgen olmaya doğru iten, işlevi mekanın sınırları içinde şekillenip var olandan, sınırları değiştirene dönüştüren bir süreç olarak ortaya çıkmaktadır. Geçicilik, deneyselliği ile sayısız farklı olasılığı içinde barındırır. Her şeyin belirli olduğu net bir mimarlık anlayışından çok, açık uçlu bir sürecin odak noktası olarak belirlendiği bu çalışmada mekan statik olandan çok değişken olan olarak tanımlanmış ve bu anlayış üzerinden geçicilik kavramı ele alınmıştır. Bu sebeplerden dolayı bu çalışmada yapının adapte olma halleri sorgulanarak adaptasyonun tek ve kalıcı bir müdahale ile olmaktan çok geçici durumlarına odaklanan geçici kullanım yöntemi sorgulanmıştır. Bu bağlamda geçici kullanımların yeniden işlevlendirmenin süreç içinde kullanabileceği deneysel bir araç mı yoksa ondan bağımsız bir süreç mi olduğu sorusu ortaya çıkmıştır. Yapılan literatür araştırması sonucunda geçici kullanımların itici güçleri, mekan içindeki zamansallıkları, mekan ile kurduğu ilişkiler bağlamında form, işlev ve ölçek parametreleri üzerinden okunması, var oluş taktikleri ve katılımcılık düzeyinde aktörler ve aktörler arası ilişkiler incelenerek bir kavramsal çerçeve oluşturulmuştur. Bu kavramsal çerçeve üzerinden oluşturulan değerlendirme parametreleri ile dünya üzerinde belirlenen farklı ölçeklerdeki geçici kullanım örnekleri değerlendirilmiştir. Tez çalışmasıyla amaçlanan işlev ile mekan arasındaki ilişkinin hem nedensel hem de süreçsel olarak sorgulanması, mekanın adaptasyonunun zamansallığı ve buna bağlı olarak geçiciliği ve bu adaptasyon sürecinin katılımcı ve kapsayıcı bir tezahürünün ortaya konmasıdır. Tezin ikinci kısmında dönüşüm ve dönüşüm süreçleri ele alınarak mekanın kent yaşamı içindeki durumları incelenmiştir. Bina yaşam döngüsü (Building Life Cycle) yaklaşımı farklı bakış açıları üzerinden tartışılarak mekanın kullanımı ve kullanımın sonlandığı ve mekanın terk edildiği, metruklaştığı durumlar ele alınmıştır. Bu duruma karşı geleneksel yaklaşımın çözümleri adaptasyon, adaptasyonun tanımı ve süreci ve yeniden işlevlendirme metotları ile getirmeye çalıştığı çözüm ve anlayış incelenmiştir. Yeniden kullanımın çerçevesi geleneksel koruma anlayışının sınırlarından çıkarılarak kent içinde var olan mekanların hepsinin bu sürece dahil edilmesi ve koruma eyleminden ziyade sürece dahil etme ve varlığını sürdürme eylemleri üzerinde durulmuştur. Tezin üçüncü bölümü kalıcılık ve geçicilik kavramları ve bu kavramların toplumlardaki tezahürleri tarihsel olarak incelenerek kent-yapı-mekan üzerinden kalıcı ve geçici olan tartışılarak kalıcılığın zamansallık içinde geçiciliğe doğru evrildiği tespiti yapılmıştır. Sonrasında geçici kullanım literatürdeki tartışmalar üzerinden tanımlanarak, tarihsel sürecine bakılmıştır. Bu süreci var eden itici güçler ve motivasyonlar incelenerek, geçici kullanımların zamansal, mekânsal, taktiksel ve katılımcı bağlamları incelenmiş ve bunlar üzerinden bir kavramsal çerçeve oluşturulmuştur. Son bölümde oluşturulan kavramsal çerçeve üzerinden tasarlanan değerlendirme parametreleri açıklanarak, belirlenen kriterlere göre seçilen dünya üzerindeki geçici kullanım örnekleri bu parametreler ile değerlendirilmekte ve bu süreçler farklılıkları üzerinden yorumlanarak geçici kullanım süreçlerinin sınırları çizilmektedir. Yapılan değerlendirme sonucunda geçici kullanımların kendi parametreleri ile yeniden işlevlendirme sürecinden farklılaştığı ve kendine ait bir süreç tanımı yaptığı görülmüştür. Mekan ile olan etkileşimleri, itici güçleri, zaman döngüleri, katılımcı süreçleri ve aktörlerinin uyguladıkları taktikler geleneksel yeniden işlevlendirme sürecinden oldukça farklılaşmakta ve kendine özgü bir süreç tanımı yapmaktadırlar. Bu değerlendirme sonucunda ayrıca gelecekte var olabilecek geçici kullanımlar için geçici kullanım aktörlerinin yararlanabileceği bir altlık önerisinde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Societies and their daily practices are changing day by day. With the development of technology, the emergence of new forms of production, and new perspectives on production processes, social, cultural and economic cycles have differentiated. With urban routines, new ways of working, new ways of communication and different social networks established, the perception of space is changing day by day, and this change brings the necessity of processes such as collision, intersection and harmony. With the change of the city, it tests the places by asking questions every day and in every time period, and these questions are constantly changing. Spaces come into contact with these questions and problems on the basis of physical, functional and users and offer various reactions and answers to them. In all this change, the functions of the spaces continue their existence in various cycles or their cycles are terminated by the city. Modern understanding tends to foresee sharp and specific life spans on spaces. However, the use and function of the space is constantly questioned by the city in its life cycle and passes through many different phases, and as a result, the space is always in danger of being abandoned. For many years, the solution of architecture and conservation understanding to this situation has been adaptive re-use. However, it has been observed that this approach, which approaches the adaptation processes of the building with single and sharp interventions, remained slow, unable to keep up with the pace of the transformation existing in the city, so that the spaces remained abandoned for long periods of time, and could not sufficiently cover the participation required by today's conditions with its bottom-up processes. Temporary uses emerge as a process that changes and reinterprets the relationship between function and space, pushes the space from being active to being passive, and transforms the function from existing to changing boundaries by shaping within the boundaries of space. It contains countless different possibilities with its temporality experimentalism. In this study, where everything is determined as the focal point of an open-ended process rather than a rigid understanding of architecture, the space is defined as a variable rather than a static one, and the concept of temporality is discussed through this understanding. For these reasons, in this study, the adaptation of the structure was questioned and the temporary use method, which focuses on the temporary situations of adaptation rather than a single and permanent intervention was questioned. In this context, the question arose whether temporary uses are an experimental tool that can be used in the process of adaptive reuse or whether it is an independent process. As a result of the literature research, a conceptual framework was created by examining the driving forces of temporary uses, their temporality in space, their reading through the parameters of form, function and scale in the context of their relations with space, the tactics of existence and the relations between actors and actors at the level of participation. With the evaluation parameters created on this conceptual framework, temporary usage examples in different scales determined around the world were evaluated. The aim of the thesis study is to question the relationship between the function and the space both causally and procedurally, to reveal the temporality of the adaptation of the space and accordingly the temporality and a participatory and inclusive manifestation of this adaptation process. In the second part of the thesis, the transformation and transformation processes are discussed and the situations of the space in urban life are examined. The building life cycle approach is discussed from different perspectives, and the use of the space and the situations where the use is terminated and the place is abandoned and derelict are discussed. Against this situation, the solution and understanding that the traditional approach tries to bring with adaptation, the definition and process of adaptation and re-functioning methods are examined. The framework of re-use was removed from the boundaries of the traditional conservation approach, and the inclusion of all existing spaces in the city in this process and the actions of inclusion and survival rather than the act of protection were emphasized. In the third part of the thesis, the concepts of permanence and transience and the manifestations of these concepts in societies are examined historically, and the permanent and temporary are discussed over the city-structure-space, and it is determined that permanence evolves into temporality in temporality. Afterwards, temporary use was defined through the discussions in the literature and its historical process was examined. By examining the driving forces and motivations that created this process, the temporal, spatial, tactical and participatory contexts of temporary uses were examined and a conceptual framework was formed over these. In the last section, the evaluation parameters designed through the conceptual framework created are explained, temporary usage examples selected from different scales are evaluated with these parameters, and the boundaries of temporary usage processes are drawn by interpreting these processes through their differences. As a result of this evaluation, a base proposal was made for temporary uses that may exist in the future, which can be used by temporary use actors. In the last section, the evaluation parameters designed through the conceptual framework created are explained, and the temporary usage examples on the world selected according to the determined criteria are evaluated with these parameters, and the boundaries of the temporary usage processes are drawn by interpreting these processes through their differences. As a result of the evaluation, it was seen that temporary uses differ from the adaptive reuse process with their own parameters and make a process definition of their own. The interactions with the space, the driving forces, the time cycles, the participatory processes and the tactics applied by the actors are quite different from the traditional adaptive reuse process and define a unique process. While adaptive reuse is a process with clear rules and a sharp process with its long-standing existence and becoming a rooted method, temporary uses describe an experimental and borderless process because they are a relatively new form of use. While each temporary usage example points to quite different processes from each other, temporary uses have become quite differentiated even within their own processes and have constantly undergone different adaptations. This demonstrates the experimentalism and permeability of temporary uses. Every difference is related to the unique handling of the space and the creativity brought by the participation of the actors. While adaptive reuse emphasizes permanence and solidity, temporary use emphasizes an open-ended and light spatialization. For these reasons, both methods bring different answers to different situations. Temporary uses fill the gaps and contribute to the existing process in the life cycle of the space in cases where adaptive reuse is delayed or difficult to respond, by using temporal factors in favor, it can set up processes that are more compatible with the transformation rate of the city by choosing shorter time periods than permanent space uses. Temporary uses are one of the answers developed by the society for the adaptation possibilities of the space in the rapidly changing life practices of the city. The functional change of the space should be evaluated with different temporary use possibilities besides the adaptive reuse method, temporary uses should be seen as a separate process, not as a sub-branch of adaptive reuse. The interactions with the space, the driving forces, the time cycles, the participatory processes and the tactics applied by the actors are quite different from the traditional adaptive reuse process and define a unique process. As a result of this evaluation, a base proposal was made for temporary uses that may exist in the future, which can be used by temporary use actors. Temporary uses appear as an ideal approach to initiate a participatory process with short-term and economic models for all traumas experienced by cities and spaces. Abandoned spaces can be re-evaluated with temporary uses, which is an inclusive process, and while the traces of exclusionary architecture are fading, the urban can be drawn to participatory levels in the viewer position. While spaces shape people, people will also be able to shape spaces and functions that exist in spaces.
Benzer Tezler
- BIM'e geçiş sürecinin organizasyonel ve operasyonel çerçevesi
Organizational and operational frameworks of BIM transition
SANİYE ÖKTEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESİN ERGEN PEHLEVAN
- Novel cochlear electrode array development using microfabrication techniques
Mikrofabrikasyon teknikleri kullanılarak yenilikçi koklear elektrot dizini geliştirilmesi
GÜLÇİN ŞEFİYE AŞKIN
Doktora
İngilizce
2024
Makine MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiNanoteknoloji ve Nanotıp Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİLSAY SÜMER
- Yaşam döngüsüne bağlı olarak konut tasarımını etkileyen faktörler
The factors effecting house design according to human life-cycle
RABİA ALGA
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF.DR. YURDANUR DÜLGEROĞLU
- Bina yapım evresinde inşaat atıklarının azaltılmasına yönelik tasarım kurgusunun 'Alçı panel levhalar' üzerinden belirlenmesi
Determining the design schedule for reducing construction waste during the building construction phase through 'Gypsum panel sheets'
NESİBE NUR YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkKarabük ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MERVE TUNA KAYILI