Kişilik özelliklerinin içsel ve dışsal whistleblowing niyeti üzerindeki etkisinde X ve Y kuşaklarının düzenleyici etkisi
The moderating effect of generation X and Y on the effect of personality traits on internal and external whistleblowing intention
- Tez No: 684088
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜRKAN HAŞİT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 188
Özet
Örgütlerde ortaya çıkabilecek yasal ya da etik olmayan faaliyetler bütün taraflar için olumsuz sonuçlar doğurabilir. Whistleblowing örgütün karşı karşıya kalabileceği muhtemel sonuçların engellenebilmesi veya daha fazla zarar vermemesi için önemli bir araçtır. Farklı kuşaklardan çalışanların kişilik özelliklerinin içsel ve dışsal whistleblowing niyeti üzerinde etkisi olduğu düşünülmektedir. Bu araştırma, kişilik özelliklerinin içsel ve dışsal bilgi uçurma niyeti üzerindeki etkisi üzerinde kuşakların düzenleyici etkisini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Araştırmada, kişilik envanteri olarak HEXACO-60'ın kullanılmış ve veriler 316 hemşireden çevrimiçi bir anket aracılığı ile toplanmıştır. Verilerin analizinde bağımsız t testi, Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis testleri ile ANOVA, korelasyon analizi, regresyon analizi, Process Macro ve yapısal eşitlik modellemesi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre dürüstlük-alçak gönüllülük ve uyumluluk faktörleri ile dışsal whistleblowing niyeti arasında negatif yönlü ve anlamlı; dışa dönüklük ve sorumluluk faktörleri ile içsel whistleblowing niyeti arasında ise pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki vardır. X ve Y kuşakları arasında dışsal whistleblowing niyeti açısından istatistiki olarak anlamlı bir fark vardır. Yapılan doğrusal regresyon analizleri sonucunda dışadönüklük ile sorumluluk boyutlarının içsel whistleblowing niyeti üzerinde ve dürüstlük-alçak gönüllülük faktörünün ise dışsal whistleblowing üzerindeki negatif yönlü bir etkisi bulunmuştur. X ve Y kuşaklarının yalnızca uyumluluk faktörünün hem içsel hem de dışsal bilgi uçurma niyeti üzerindeki etkisinde düzenleyici bir etkiye sahip olduğu bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
Illegal or unethical activities that may occur in organizations can have negative consequences for all sides. Whistleblowing is an important tool to prevent possible unfavorable consequences or further damage that the organization may face. It is thought that the personality traits of employees from different generations have an effect on internal and external whistleblowing intention. This study aims to reveal the moderating effect of generations on the effect of personality traits on internal and external whistleblowing intention. In the study, HEXACO-60 was used as a personality inventory, and data were collected from 316 nurses through an online questionnaire. In the analysis of the data independent t-test, Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis tests, and ANOVA, correlation analysis, regression analysis, Process Macro and structural equation modeling were used. According to the research findings, there is a negative and significant relationship between honesty-humility and agreeableness factors with external whistleblowing intention, and a positive and significant relationship between extroversion and consciousness factors with internal whistleblowing intention. There is a statistically significant difference between the X and Y generations in terms of external whistleblowing intention. As a result of linear regression analysis, it was found that extraversion and conscientiousness factors had a positive effect on internal whistleblowing intention, and the honesty-humility factor had a negative effect on external whistleblowing intention. It was found that Gen X and Y have a moderating effect on the effect of only agreeableness factor on both internal and external whistleblowing intention.
Benzer Tezler
- Sağlık sektöründe örgütsel etik iklim ve whistleblowing ilişkisinin incelenmesi
The examination of the relation between whistleblowing and organizational ethical climate in health sector
MERVE ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sağlık YönetimiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiDisiplinlerarası Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYTEN DİNÇ
- Kişilik ve motivasyon arasındaki ilişki: Mavi ve beyaz yakalı çalışanlar üzerine bir araştırma
The relation between personality and motivation :A research on blue and white collar employees
FATMA BEKTAŞ DEREKÖYLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriMarmara ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİBEL GÖK
- Karanlık ve aydınlık kişiliğin etik olmayan örgüt yanlısı davranışlar üzerindeki rolü: Bir karma yöntem araştırması
The role of dark and light personality on unethical pro-organizational behaviours: A mixed method research
TUGAY ÜLKÜ
Doktora
Türkçe
2023
İşletmeTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiYönetim ve Organizasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMA POLATCI
- Lise öğrencilerinin ototelik kişilik özellikleri, yaşam amaçları, hayat anlamları ve akış eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
The examination of the relations between autotelic personality characteristics, life goals, meanings of life and flow tendenciens among high school students
NURGÜL ACAR ZORBAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GAYE ZEYNEP ÇENESİZ
- Uzaktan eğitim öğrencilerinin akademik başarılarının bireysel özellikler ile yordanması
Prediction of distance education students' academic achievement with individual traits
EKREM BAHÇEKAPILI
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELÇUK KARAMAN