Yükseköğretimde işyeri ruhsallığının öğretim görevlilerinin görüşlerine göre modellenmesi
Modelling workplace spirituality in higher education according to lecturers' opinions
- Tez No: 685892
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞEN BAKİOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: İşyeri Ruhsallığı, Ruhsal Liderlik, Yükseköğretim, Ruhsal Yüksekokul Ortamı, Ruhsal Yüksekokul Müdürü, Workplace Spirituality, Spiritual Leadership, Higher Education, Spiritual College Environment, Spiritual College Director
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Denetimi ve Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 401
Özet
Bilim dünyasında uzun dönemler boyunca tabu olarak görülen ve işyerlerinde yer almasının uygun olmadığı düşünülen ruhsallık, son zamanlarda hızla artarak iş ve bilim çevrelerinde tartışılmaya ve kabul görmeye başlamıştır. Ancak alanyazında kuramsal çerçevesi henüz herkes tarafından kabul gören, net bir kuramın var olmadığı görülmektedir. Bu çalışmanın temel amacı alanyazında net bir şekilde çizilmemiş olan“işyeri ruhsallığı”ve“ruhsal liderlik”olgularının kapsam ve içeriğini, özelliklerini, değerlerini ve boyutlarını yüksekokul bağlamında belirleyerek bir 'işyeri ruhsallığı' modeli geliştirmektir. Bu bağlamda yükseköğretim kurumlarında görev yapmakta olan öğretim görevlilerinin ruhsal bir yüksekokul ortamına ve bir lider olarak ruhsal bir yüksekokul müdürüne dair görüşleri ortaya koymak hedeflenmiştir. Çalışma temelde insanın bir bütün olarak ele alınması gerektiği, insanın ruhsal durum ve ihtiyaçlarının çalışma ortamında ortadan kalkmadığı düşüncesine dayanmaktadır. Modern dünyada iş hayatının bireyin hayatını giderek daha fazla ele geçirmesi, ruhsallığa olan gereksinimin de artmasına yol açmıştır. Özellikle de insan ile insan üzerinden gerçekleştirilen bir meslek dalında yüksekokul ortamında ruhsal bir yüksekokul ortamı ve yönetim anlayışının ve değerlerinin nasıl olması gerektiğine dair görüşler ve böyle bir anlayışın sağlayacağına inanılan bireysel, kurumsal ve toplumsal katkılar araştırmaya katılan öğretim görevlilerinin algıları doğrultusunda ortaya konmuştur. Çalışmada karma araştırma yöntemi kapsamında keşfedici sıralı karma desen benimsenmiştir. Araştırmanın verileri, nitel ve nicel veri toplama yöntemleri kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmanın nitel kısmında işyeri ruhsallığı olgusuna ilişkin derin bulgular elde etmek amacıyla fenomenoloji deseni kullanılarak, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi ve Marmara Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulu İngilizce birimlerinde görev yapmakta olan ve ölçüt örnekleme yöntemi ile belirlenen kriterleri karşılayan 30 öğretim görevlisi ile araştırmacı tarafından hazırlanan ve pilot çalışması yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen nitel veriler, içerik analizine tabi tutulmuş, kodlanmış ve ortaya çıkan temalar çerçevesinde konu başlıkları düzenlenmiştir. Daha sonra düzenlenen bu temalar, katılımcı ifadeleri ve alanyazındaki çalışmalar doğrultusunda, araştırmacı tarafından 60 maddelik bir 'Ruhsal İşyeri Ortamı ve Ruhsal Liderlik Anketi' formu oluşturulmuştur. Uzman görüşüne başvurulduktan ve anketin pilot çalışması da yapıldıktan sonra anket, son haliyle aynı kurumlarda görev yapan ve ölçüt örnekleme ile belirlenen kriterleri karşılayan öğretim görevlilerine rastgele dağıtılarak 100 öğretim görevlisine uygulanmıştır. Anket çalışmasından elde edilen sonuçlar, betimleyici istatistik analizleri ile detaylı olarak sunulmuştur. Bu bulgular ışığında nitel ve nicel bulgular birleştirilerek sonuçlar tartışılmış ve diğer eğitimci ve araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur. Ayrıca bu çalışmada elde edilen bulgulardan yola çıkılarak işyeri ruhsallığına ilişkin bir model önerisinde bulunulmuştur. Sonuç olarak katılımcı görüşlerinin ruhsal bir işyeri ortamının yaptıkları işi keyifle yapmalarını sağladığı, başkalarına katkı sağladığı, işe severek gitmeye sebep olacağı, ruhsal ve temel ihtiyaçlarını karşıladığı, kendilerini gerçekleştirme ve bütünlük hissettirdiği için anlamlı hale getireceği yönünde olduğu ortaya çıkmıştır. İşyeri ruhsallığının yüksekokul ortamında arkadaşlık ve samimiyetin yaşandığı, aidiyet duygusu hissedilen, öğretim görevlilerinin kendilerini özgürce ifade edebildiği, birbirine destek olduğu ve kabul gördüklerini ve anlaşıldıklarını hissettikleri bir topluluk algısı oluşturduğu görüşü bulgularla desteklenmiştir. Ruhsal bir yüksekokul ortamının son boyutuyla öğretim görevlilerinin yüksekokul değerlerini benimseyecekleri, yüksekokulun amaçlarını gerçekleştirmek için çaba sarf etmek isteyecekleri ve böyle bir yüksekokul ortamında kendilerini değerli hissedeceklerine dair görüşleri örgütsel değerlerle bütünleşme başlığı altında toplanmıştır. Ruhsal bir yüksekokul ortamında bulunması beklenen değerler saygı, profesyonellik, eşitlik, sorumluluk, nezaket, güven, hakkaniyet, dürüstlük, hoşgörü ve şeffaflık olarak sıralanmıştır. Ayrıca ruhsal olarak tanımlanan bir yüksekokul ortamı ve yönetim anlayışının bireysel, kurumsal ve toplumsal olarak fayda sağlayacağı görüşünün hakim olduğu görülmektedir. Bireysel düzeydeki çıktılar esenlikle bağdaştırılmıştır. Esenlik; mutluluk, huzur, ruhsal sağlık, ruhsal denge ve yaşamdan keyif alma ile ilişkilendirilmiştir. Kurumsal düzeyde ruhsal bir işyeri ortamının performans, kalite, başarı, verimlilik, üretkenlik, özveri, fedakarlık, adanmışlık ve bağlılık üzerinde olumlu katkıları olacağı görüşü ortaya konmuştur. Ruhsal bir işyeri ortamının toplumsal düzeydeki katkıları iyi örnek olma, toplumsal gelişme, insani değer kazandırma, toplumsal esenlik, anlayış ve uyum olarak belirlenmiştir. Ruhsal bir lider olarak yüksekokul müdürlerinin sahip olması beklenen özellikler kişilik özellikleri ve liderlik özellikleri temaları altında incelenmiştir. Ruhsal bir yöneticinin pozitif, değerleri olan, adil, gelişime açık, ileri görüşlü, yetkin ve donanımlı bir kişiliğe sahip olması beklenmektedir. Liderlik özellikleri ise vizyonerlik ve hizmet etme anlayışı temaları altında birleştirilmiştir. Vizyonerlik ruhsal bir yöneticinin hedef gösterme, açık iletişim kurma ve katılımcı karar verme, ileriye taşıma, gelenek oluşturma ve motive etme özelliklerini kapsamaktadır. Ruhsal bir yüksekokul müdürünün hizmet etme anlayışıyla çalışanlara değer vermesi, birlik bütünlük sağlaması, ruhsal bir okul kültürü oluşturma, samimi arkadaşlık ilişkileri geliştirmesi, çözüm odaklı olması, çalışanları desteklemesi ve onlarla empati kurması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
Considered as a taboo in scientific world and considered not to be appropriate to take part in workplaces, spirituality has recently began to be increasingly discussed and accepted in the business world and around the scientific circles. However, it was seen that there has not been a clear theory theoretical framework of which was accepted by everybody in the literature yet. The main purpose of this study was to develop a model of 'workplace spirituality' by determining the content, qualities, values and dimensions of the concepts of“workplace spirituality”and“spiritual leadership”, theoretical framework of which have not been conceptualized clearly in the literature yet. In this context, this study attempted to find out the opinions of lecturers working in higher education institutions on a spiritual college environment and on a spiritual director as a leader. This study was based on the supposition that humans need to be studied holistically and that spiritual states and needs of people do not disappear in the workplace. In the modern world the fact that business life has been overwhelmingly taking over people's life has led to the increase of the demand for spirituality. The individual, organizational and societal outputs of the existence of a spiritual school environment and a spitirual school principal would provide, especially for a profession conducted on people via people, was presented in line with the perceptions of the participant lecturers. In this study, exploratory sequential design was adopted within the scope of mixed-methods design. The data were obtained with qualitative and quantitative research designs in this study. Phenomenology design was adopted in the qualitative phase of this study in order to obtain in-depth data regarding workplace spirituality. The qualitative data were collected from 30 lecturers actively working at Schools of Foreign Languages at Boğaziçi University, İstanbul Technical University and Marmara University and meeting the criteria set by using criterion sampling method through a semi-structured interview form, developed by the researcher and pilot study of which was conducted. First, the content analysis of the qualitative data was completed. Then, the data were coded, organized and presented according to the emerging themes. A questionaire form consisting of 60 items was developed corresponding to the emerging themes and studies in the literature by the researcher. After expert opinions were applied to and the pilot study of the questionaire was completed, the final form of the questionaire was conducted to 100 English lecturers working in the same institutions and meeting the criteria set. The descriptive statistics of the data generated with the questionaire were presented in detail. In light of these data, the results of the study were discussed and some suggestions were made for practitioners and researchers. Furthermore, based on the findings of this study a 'workplace spirituality' model was suggested. As a result, participants' opinions revealed that a spiritual work environment would make their work meaningful as it would enable them to do their job with joy, contribute to others, lead them to go to work fondly, meet their spiritual and basic needs, enable self-actualization, and make them feel whole. It was supported with the findings of the study that workplace spitituality formed a sense of community as friendship and sincerity would be experienced, a sense of belonging would be felt, lecturers could freely express themselves, they would support each other, and feel accepted and understood in a spiritual higher education environment. The views of lecturers for the last dimension of a spiritual college environment that they would align with the college's values, that they would be willing to put effort to realize its goals and that they would feel precious were collected under the title of alignment of values. The values that were expected to be present at a spiritual college environment were lined as respect, professionalism, equality, responsibility, kindness, trust, righteousness, honesty, tolerance and transparency. Moreover, it was seen that the opinion that a spiritual college environment and a spiritual administrative approach were to bring about individual, organizational and societal benefits was prevalent. Outcomes at a personal level was associated with well-being. Well-being was associated with happiness, tranquility, spiritual health, spiritual balance and joy in life. At an organizational level, the view that a spiritual workplace environment would contribute to performance, quality, success, efficiency, productivity, altruism, devotion and commitment was revealed. The contribution of a spiritual workplace environment at a societal level was determined as setting a good role model, societal development, fostering humane values, societal well-being, and tolerance and harmony. The expected characteristics of spiritual college directors as a spiritual leader were examined under the themes of personal characteristics and leadership characreristics. A spiritual director was expected to be positive, values driven, fair, open to change, farsighted, competent and equipped. Leadership qualities was put together under the themes of vision and ideal to serve. Vision entailed the qualities of a spiritual director as setting goals, open communication and participative decision-making, fostering growth, establishing school traditions and motivating. A spiritual college director was expected to value staff, to create unity and solidarity, to establish a spiritual college culture, to form sincere friendship, to be solution oriented, to support staff and show emphaty towards them with an ideal of service.
Benzer Tezler
- An investigation into the views of efl teachers and students on co-teaching at tertiary level
Yükseköğretimde yabancı dil olarak ingilizce öğretilen sınıflardaki öğretmen ve öğrencilerin eş öğretim hakkındaki görüşleri üzerine bir araştırma
AYŞE EBRU AYDIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Eğitim ve ÖğretimÇukurova Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RANA YILDIRIM
- Kamu hizmetlerinin pazarlanması: Fırat Üniversitesi örneği
Public service marketing: Firat University
İFAKAT SENANUR GÜLEN AŞAN
- Yükseköğretimde hizmet kalitesi ölçümü: Öğrenci işleri daire başkanlığı örneği
Service quality measurement in higher education: The case of registrar's office
AHMET ARAKAYA
- Yükseköğretimde öğretimsel liderlik: Bölüm başkanlarına yönelik nitel bir çalışma
Instructional leadership in higher education: A qualitative study on the heads of departments
AYŞENUR KARAASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimGaziosmanpaşa ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. UĞUR AKIN
- Eğitim fakültesi yöneticilerinin stratejik düşünme becerileri ve yükseköğretimde yenileşmeye ilişkin yönetici ve öğretim üyesi görüşleri
The opinions of administrators and lecturers on the strategic thinking skills of administrators of education faculties and the innovation in higher education
SONGÜL DEMİRKAN
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Politikası Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İNAYET AYDIN