Yozgat ilinde ekin saparısı [Cephus pygmeus L. (Hymenoptera: Cephidae)]'nın yaygınlığı, yoğunluğu ve bazı buğday çeşitlerindeki zararının belirlenmesi
Determination of distribution and population density of [Cephus pygmeus L. (Hymenoptera: Cephidae)] in the province of Yozgat, and its damage on some wheat crop varieties
- Tez No: 689254
- Danışmanlar: PROF. DR. RAMAZAN CANHİLAL, DOÇ. DR. ÇETİN MUTLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 68
Özet
Bu çalışma, Yozgat ili ve bağlı ilçelerinde hububat alanlarında ekin saparısı türleri, yaygınlık ve yoğunlukları, doğadaki yaşam döngüsü, larva bulaşıklık oranları ve bazı buğday çeşitlerinde neden oldukları ürün kayıplarını belirlemek amacıyla 2020 yılında yürütülmüştür. Çalışmada ekin saparısı türlerinin belirlememek amacıyla tesadüfi olarak seçilen buğday alanlarında zararlıların ergin uçuş dönemi boyunca 100'er atrap sallanmıştır. Yaşam döngüsü çalışmaları ise doğada yürütülmüş ve ergin öncesi dönemleri belirlenmiştir. Larva bulaşıklığı için buğdayın hasadından önce rastgele seçilen toplam 36 buğday tarlasından 1/4 m²'lik çerçeve ile 2 m²'lik alan içinde buğday sapları kesilerek bulaşıklık oranları belirlenmiştir. Çalışmada toplam üç tür, Cephus pygmeus (Linnaeus, 1767), Trachelus tabidus (Fabricius, 1775), Calameuta idolon (Rossi, 1794) belirlenmiş ve en yaygın türün ise C.pygmeus olduğu belirlenmiştir. Doğadaki ilk saparısı erginleri, nisan ayı sonunda Yozgat ili Boğazlıyan ilçesi buğday alanlarında, zararlıların larvaları mayıs ayı sonunda ve diyapoza girmiş olgun larva ise temmuz ayı ortasında tespit edilmiştir. Larva bulaşıklık oranları ilçelere göre değişmekle beraber, en yüksek bulaşıklık %15 ile Saraykent ilçesinde, en düşük ise Şefaatli ilçesinde %1.2 olarak belirlenmiştir. Çeşitlerde ise bu oran, en yüksek Ekiz çeşidinde (ekmeklik) %25.6, en düşük ise Rumeli (ekmeklik) çeşidinde %1.3 olarak belirlenmiştir. Larva zararından kaynaklanan ürün kayıpları en fazla Ekiz (ekmeklik) çeşidinde %5.9, en düşük Esperia (ekmeklik) çeşidinde % 0.2 olarak tespit edilmiştir. Sonuç olarak, ekin saparılarının (C. pygmeus, T. tabidus) buğdaylarda zararlı oldukları ve ürün kayıplarına sebep oldukları belirlenmiştir. Çiftçilerce bölgede yaygın olarak bilinçsiz ve tavsiye dışı yapılan kimyasal ilaç uygulamalarının, ekin saparılarının doğal düşmanlarını baskılayarak bu zararlıların yoğunluğunu artıran önemli bir etken olduğu ve bu uygulamaların sona erdirilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
In 2020, the presence study aimed to reveal species life cycle, densities and distribution, larvae infestation ratios of wheat stem sawflies and yield losses caused by wheat stem sawflies on some wheat cultivars in cereal fields in Yozgat province and its districts. In the study, 100 sweep net sample were taken during the full adult flight period of the pests in randomly selected wheat fields in order not to determine the wheat stem sawfly species. Life cycle studies were also done in nature and immature stages of sawfly were determined. Deterrmining for infestation ratios, total 36 wheat fields were randomly selected and wheat stem samples were taken from each field of 2 m2 by using 1/4 m2 frame at the harvest period. In the study, total 3 species of wheat stem sawflies, Cephus pygmeus (Linnaeus, 1767) and Trachelus tabidus (Fabricius, 1775), Calameuta idolon (Rossi, 1794), were found and the most common species was recorded as C.pygmeus. The first adults emerged at in the wheat fields in Boğazlıyan district of Yozgat province at the end of April. A newly emerged first stage larvae appeared at the end of May, and larvae in diapause were found at the middle of July. The infestation ratios were changed according to district and the highest level of infestation was found in Şefaatli district with a mean 14.90%, while minimum infestation was determined in Şefaaatli district with a mean 1.19%. The highest yield losses caused larvae damage was determined on Ekiz (bread) (25.59%), while the lowest yield loss was recorded Rumeli (bread) (1.27) variety. As a result, it was concluded that wheat stem sawflies (C. pygmeus and T. tabidus) damage and cause yield loss on wheat in the region. As unconscious and unrecommended common control method applied by farmers negatively on wheat stem sawflies parazitoids, this is the important factor that increases the infestation of these pests. Therefore, this control method should be avoided as soon as possible in the region.
Benzer Tezler
- Yozgat ilinde biçerdöver işletmeciliğinin ekonomik analizi
Economic analysis of combine harvester management in Yozgat province
NİZAMETTİN ERBAŞ
Doktora
Türkçe
1999
ZiraatAnkara ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAHATTİN ERAKTAN
- Yozgat ilinde farklı yaş gruplarında adenovirus seroprevalansının araştırılması
Determination of adenovirus prevalence in yozgat province
ÜMMÜGÜLSÜM ALİYE GEÇİT
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıBozok ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA İNCİ ARIKAN
- Yozgat ilinde bulunan kentsel-endüstriyel atıksu arıtma tesisleri ve yapay sulak alanların durumlarının incelenmesi, yaşanan problemlerin tespiti ve çözüm önerileri
Situations of urban-industrial wastewater treatment plants and artificial wetlands in Yozgat, problems and solutions
AHMET FİDAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Çevre MühendisliğiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEHRA ŞAPCI AYAS
- Yozgat ilinde yetiştirilen üzüm çeşitlerinin klasik ve moleküler yöntemlerle tanımlanması
Identification by classical and molecular methods of grape varieties grown in Yozgat province
SELDA DALER
Doktora
Türkçe
2021
ZiraatTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. RÜSTEM CANGİ
- Yozgat ilinde su ürünleri yetiştiriciliği işletmelerinin yapısal ve biyo-teknik analizi
Structural and bio-technical analysis of aquaculture farms in Yozgat
SEYFALİ AĞDEPE
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Su ÜrünleriTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiZootekni Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİHAT YEŞİLAYER