Tarım işkolunda, nitel yaklaşımlarla, güvenlik kültürünü belirleyen değişkenlerin tanımlanması
Variables that define safety culture in agriculture with qualitative approaches
- Tez No: 691841
- Danışmanlar: PROF. DR. ERHAN ESER
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 197
Özet
Amaç: Dünyanın 9. büyük ve önemli tarım üreticisi olan ülkemizde, yaklaşık her beş kişiden biri tarım sektöründe istihdam edilmektedir. Tarım sektörü, yaralanmalar ve işe bağlı sağlık sorunları açısından inşaat ve madencilik sektörleri ile birlikte en tehlikeli üç faaliyet sektöründen biridir. Bu nitel çalışmanın amacı, Türkiye'nin Batı Ege bölgesinde tarım sektöründe yer alan farklı paydaşlarda algılanan iş kazası nedenleri ve güvenlik kültürünü etkileyen faktörleri araştırmaktır. Gereç ve Yöntem: Nitel tipte olan bu araştırma, beş farklı iş ve meslek grubu üzerinde yürütülmüştür. Bu gruplar: kendine yetecek geçimlik tarım yapan küçük çiftçiler (n=8), ticari tarım yapan büyük çiftlik/işletme sahipleri (n=12), mevsimlik tarım işçileri (n=4), tarım profesyonelleri (ör. ziraat mühendisleri, veteriner hekimler, akademisyenler) (n=8), zirai ilaç veya traktör/tarım makineleri satıcılarıdır (n=5). Araştırmaya dahil olan çiftçiler ağırlıklı olarak, bağ, tütün, pamuk, zeytin, sebzecilik ve hayvancılık faaliyetlerinde çalışmaktadır. Veriler, katılımcıların yaşadığı/çalıştığı yerlerde, yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılarak ve üçü odak grup görüşmesi, 24'ü derinlemesine görüşme olmak üzere toplamda 27 mülakat (ikisi online, 25'i yüzyüze olmak üzere) gerçekleştirilerek toplanmıştır. Araştırmaya toplamda 37 kişi dahil olmuştur. Çalışmada şu üç soruya yanıt aranmıştır: 1.Tarım sektöründe algılanan başlıca tehlike ve iş riskleri hangileridir? 2.Tarım sektöründe gerçekleşen iş kazası nedenleri ve iş kazalarını kolaylaştıran etmenler nelerdir? 3.Güvenlik kültürünü belirleyen faktörler nelerdir? Araştırmada veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir ve analizler için Nvivo 10 bilgisayar yazılım programından yararlanılmıştır. Çalışmanın etik kurul izni, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Etik Kurulu'ndan alınmıştır. Bulgular: Katılmcıların yaş ortalaması 43.75 ± 10.32'dir (Min: 21; Maks: 74) ve %83.7'si erkektir. Tarım profesyonelleri ve makine-ilaç satıcılarının tamamı üniversite mezunudur. Tarım işçisi ve çiftçilerin %41.6'sı ilkokul, %16.8'i ortaokul, %25.0'ı lise, %16.6'sı üniversite mezunudur. Acelecilik, tecrübesizlik, iş güvenliği ve mesleki eğitimlerin eksikliği, iş risklerinin bilinmemesi, kişilerin yaptıkları işle ilgili kendine aşırı güven duyması ve gereksiz risk alması, kişisel koruyucu donanım kullanılmaması, tarımın doğası gereği iklim ve zaman baskısı, çiftlik/işyerlerinin eski ve düzensiz olması ve maddi yetersizlikler tüm iş kazası türleri için algılanan ortak iş kazası nedenleridir. Güvenlik kültürünü etkileyen faktörler incelendiğinde dört ana tema üzerinde durulmuştur: (1) Sosyal çevre, kültürel ve psikososyal faktörler: Yaşanılan yer, toplumun yerleşik kültür özellikleri, çiftçiler arası etkileşim ve akran iletişimi, önder çiftçi rolü, olumsuz deneyim/olayların paylaşılması, toplumun sağlığa verdiği önem. (2) Tarım işkolu ve işgücüne özgü özellikler: Tarım toplumunun sosyodemografik yapısı (işgücünün yaşlanması, çocuk ve kadın işgücünün fazlalığı, kadının düşük statüsü, düşük eğitim seviyesi, tarımsal gelirin azalması), geçici işgücü ve kayıt dışı istihdamın yaygın olması, iklim ve zaman baskısı, çiftlik/işletmelerin yerleşim yerlerine uzak olması ve planlı, organize bir yapıda olmaması. (3) İşyeri/işletme, iş ve işveren faktörü: İşletme/arazi büyüklüğü, çalışma biçimi, toprak mülkiyeti durumu, işveren özellikleri (işverenin sosyoekonomik durumu, iş güvenliğine yönelik yaklaşımı, iş baskısı, çalışanların işverene bağımlılığı ve söz haklarının olmaması), çalışma ortamı ve koşulları, iletişim, yapılan iş ve ekip ile uyum, işin yapılış şekli ve iş ilişkili risklerin zamanla değişimi. (4) Devlet politikaları, kamu kurumları ve meslek kuruluşları/örgütlerinin rolü: Sürdürülebilir ve doğru tarım politikaları, işlevsel denetim mekanizmaları ve ceza yaptırımları, ödül/teşvik sistemi, yetersiz iş güvenliği eğitimi ve teknik bilgi düzeyi, meslek kuruluşları ve sivil toplum örgütlerinin etkin rolde olmaması, taşra teşkilatındaki tarım profesyonellerinin sahadan uzak kalmaları ve iş güvenliği yönünden yetersiz bilgi ve kültüre sahip olmaları, makine ve ilaç bayilerinin çiftçilerle etkileşiminin ürün odaklı olması ve iş güvenliğinin geri planda olması. Sonuç: Çalışmamızda, olumlu bir güvenlik kültürünün benimsenmesi önündeki engeller temel olarak dört ana etmen ile ilişkilendirilmiştir. Bunlar, (1) tarım toplumunun hemen tamamının iş sağlığı ve güvenliği bilgisinin yetersiz olması, (2) tarımın getirisi düşük bir işkolu haline gelmesi ve tarımsal üretimin değersizleşmesi, (3) modern yaşamın çekiciliği ve tarımsal gelirin azalması nedeniyle gençlerin kırsaldan kente göçü ve tarım işgücünün yaşlanması, (4) toplumun yerleşik kültürel özelliklerinin güvenlik kültürüne olumsuz etkisidir. Bu sonuçlar doğrultusunda, tarım sektöründeki tüm paydaşların iş birliği halinde olması, iş sağlığı ve güvenliğinin gündeme alınması ve tarım toplumunun bilgi açığının kapatılması gerekmektedir. Ayrıca, tarımın cazip hale getirilmesi ve çiftçilerin sosyoekonomik refahının sağlanması noktasında doğru ve sürdürülebilir devlet politikalarına ihtiyaç vardır.
Özet (Çeviri)
Objective: Turkey is the 9th largest and most important agricultural producer in the world, approximately one out of every five people is employed in the agricultural sector. The agricultural sector is one of the three most dangerous sectors of activity in terms of injuries and work-related health problems, along with the construction and mining sectors. The aim of this qualitative study is to investigate the perceived causes of occupational accidents and the factors affecting safety culture in different groups working in the agricultural sector in Turkey. Methods: This qualitative research was conducted on five different groups. These occupational groups are: subsistence farmers (n=8), intensive farmers (n=12), seasonal agricultural workers (n=4), agronomists (eg, agricultural engineers, veterinarians, academics) (n=8), tractor/ agricultural machinery or pesticide dealers (n=5). The farmers participating in the research mainly carry out viticulture, tobacco, cotton, olive, horticulture and animal husbandry activities. Data were collected through 27 interviews, three of which were focus group interviews and 24 semi-structured in-depth interviews. The interviews were conducted face-to-face (n=25) in the places where the participants lived/worked and through online interviews (n=2). A total of 37 people were interviewed in the study. Results: The mean age of the participants was 43.75 ± 10.32 (Min: 21; Max: 74) and 83.8% were male. All of the agricultural professionals and tractor/agricultural machinery or pesticide dealers are university graduates. 41.6% of agricultural workers and farmers are primary school graduates, 16.8% secondary school, 25.0% high school and 16.6% university graduates. The causes of work accidents were determined as follows: Production pressure, insufficient work experience, lack of occupational safety training, ignoring known business risks, unreasonable self-confidence of people, taking unnecessary risks, not using personal protective equipment, climate and time pressure due to the nature of agriculture, irregular agricultural organizations and financial inadequacies are common accident causes for all types of occupational accidents. When the factors affecting the safety culture are examined, four main themes are emphasized: (1) Social environment, cultural and psychosocial factors: place of residence, common cultural characteristics of the society, communication and interaction between farmers, the role of the leading farmer, sharing of negative experiences/events, the importance that society attaches to health. (2) Characteristics specific to the agricultural sector and farm workforce: Sociodemographic structure of the agricultural community (such as aging of the workforce, increased participation of children and women in the agricultural workforce, low status of women, low education level of the farming community and decreasing trend in agricultural income), temporary/seasonal workers, informal employment, climate and time pressure, distance of fields from settlements and unplanned and unorganized farm structure. (3) Farms/workplace, work and employer factor: The size of the farm/land, working style, land ownership status, employer characteristics (employer socioeconomic status, approaches to work safety, work pressure, employee dependency on employer), working environment and conditions, communication, adaptability to work and team, change of work-related risks over time. (4) Role of the, a) government's macro policies of agriculture, b) provincial organization of Ministry of Agriculture, c) Professional agricultural associations / NGOs / unions Conclusion: In our study, barriers to a positive safety culture were mainly associated with four main factors: (1) The lack of occupational health and safety information in almost all of the agricultural community, (2) the aging of the workforce in agriculture, due to the attractiveness of the modern urban life and economic devaluation of agricultural production, (3) the decrease in agricultural income and (4) negative pressure of the common culture in the agricultural community. In line with these results, it is necessary to cooperate with all stakeholders in the agricultural sector, to put occupational health and safety on the agenda and to close the knowledge gap of the agricultural society. In addition, sound and sustainable government policies are needed to make agriculture attractive and to ensure the socioeconomic well-being of farmers.
Benzer Tezler
- Ceza infaz kurumlarında yürütülen tarımsal faaliyetlerde istihdam edilen hükümlülerin ekonomik ve sosyal yaşamlarının değerlendirilmesi
Evaluation of the economic and social life of convictsemployed in agricultural activities carried out in prisons
YUNUS ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ZiraatBursa Uludağ ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞULE TURHAN
- Tarım makinesi işkolunda Ar-Ge ve yeniliğe verilen önem ile tarım makinesi ihracatı ilişkisi, Konya'da ilgili işkoluna yönelik ampirik bir çalışma
The relationship between the importance given to R&D and innovation in the agricultural machinery sector and agricultural machinery exports, an empirical study on the relevant business line in Konya
SEYFİ SUNA
- Dokuma işkolunda ücretlerin yapısal analizi
Structure analysis of wages in textile industry
OSMAN ERYİĞİT
Doktora
Türkçe
1999
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriDokuz Eylül ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN GÜLERMAN
- Turizm işletmelerinde sendikaların hizmet kalitesine etkisi (otel işletmelerinde örnek bir uygulama)
Unions' effect onto service quality in tourism enterprises
ŞİMAL YAKUT AYMANKUY
Doktora
Türkçe
2005
TurizmBalıkesir ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. CEVDET AVCIKURT
- Şanlıurfa İl Merkezine bağlı köylerde tarım iş kolunda akut yaralanma sıklığı ve kişi / ortam faktörleri
Frequency of acute injury and personal/environmental factors in agriculture in villages of Şanliurfa city centre
SAMİ AKPİRİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Halk SağlığıHarran ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP ŞİMŞEK