Eski Türk Yazıtları söz varlığının Çağdaş Kuzeybatı (Kıpçak) Türk lehçeleri söz varlığı ile karşılaştırılması
Comparison of the vocabulary of Old Turkish Inscriptions with the vocabulary of Modern Northwest (Kipchak) Turkic dialects
- Tez No: 695174
- Danışmanlar: PROF. DR. ERHAN AYDIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 508
Özet
Bu çalışma, Eski Türk Yazıtları söz varlığı ile çağdaş Kuzeybatı (Kıpçak) Türk lehçeleri söz varlığını karşılaştırmak ve varlığını sürdüren, sürdürmeyen sözcükleri tespit etmek amacıyla hazırlanmıştır. Çalışma giriş, inceleme ve sonuç olmak üzere üç ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde; çalışmanın hazırlanış yöntemi, sınırlılıkları, incelenen runik harfli Eski Türk yazıtları metinlerinin listesi, Eski Türk Yazıtları ve çağdaş Kuzeybatı Türk lehçeleri hakkında genel bilgi bulunmaktadır. Ayrıca giriş bölümünde Eski Türk Yazıtları söz varlığının çağdaş Türk lehçeleri söz varlığı ile karşılaştırıldığı çalışmaların listesi de verilmiştir. İnceleme bölümünde; bulunduğu yazıt ve satır numaralarıyla birlikte verilen Eski Türkçe sözcükleri çağdaş Kuzeybatı Türk lehçeleri sözlüklerinde aramak suretiyle günümüzde varlığını sürdüren veya sürdürmeyen sözcükler tespit edilmiştir. Varlığını sürdüren sözcüklerin lehçelerdeki mevcut biçimleri ve taşıdığı anlamlar belirtilmiştir. Eskicil bir sözcüğün devamı olup olmama noktasında şüpheli olan sözcüklerde Türkologların görüşlerine yer verilmiştir. Ayrıca gerekli görülen bazı sözcüklerde çeşitli etimolojik, morfolojik, semantik açıklamalar yapılmış ve öneriler sunulmuştur. Sonuç bölümünde, karşılaştırılan sözcükler üzerine istatistikî bilgiler ve değerlendirmeler; anlam daralması, genişlemesi ve değişimine uğrayan sözcükler; en az bir lehçede olmak üzere varlığını sürdüren Eski Türkçe sözcüklerin lehçelerdeki biçimleriyle birlikte toplu halde gösterildiği tablo bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study has been prepared in order to compare the vocabulary of the Old Turkish Inscriptions and the modern Northwest (Kipchak) Turkish dialects and to identify the words that continue to exist and those that do not. The study consists of three main parts: introduction, review and conclusion. The introduction section includes the method of the study preparation, it's limitations, the list of the examined texts of the Old Turkish inscriptions with runic letters and general information about the Old Turkish incriptions and modern Nortwest Turkish dialects. In addition, in the introduction, the list of studies in which the vocabulary of Old Turkish Inscriptions are compared with the vocabulary of modern Turkish dialects is given. In the review section; By searching the Old Turkish words, which are given with the inscription and line numbers in which they are placed, in the dictionaries of modern Northwest Turkish dialects words that survive or do not exist today have been determined. The available forms and meanings of the surviving words in dialects have been demonstrated. The opinions of Turcologists have been asked for the words that are uncertain whether they are a continuation of an archaic word or not. Furthermore, various etymological, morphological and semantic explanations have been made in some words that thought essential necessary and suggestions have been presented. The conclusion part includes the statistical information and evaluations on the words compared; the words that undergone semantic contraction, expansion and change. Besides, there is a table in which the Old Turkish words which exist in at least one dialect, have been shown together with their forms in the dialects.
Benzer Tezler
- Buddhist çevre eski Uygur Türkçesi metinlerinde asli söz varlığı incelemesi
The Buddhist environment of the old Uighur Turkish texts of the original promise of the presence of the review
DİDEM YÜNCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DilbilimMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. CEVDET ERALP ALIŞIK
- Eski Türkçede avcılık terimleri
Hunting terms in old Turkic
RİZA TUNCEL
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE YILMAZ
- Çuvaş yazar Hvetĩr Uyar'ın 'Işta es tinĭs' adlı eseri üzerinde dil incelemesi (Metin-transkripsiyon –aktarma-dil incelemesi-sözlük)
Language analyzis on 'Işta es ti̇nĭs' written by chuvash author Hvetĩr Uyar (Text transcription-translation and language analysis)
ÖZGÜR YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimGazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FEYZİ ERSOY
- Karahanlı Türkçesi metinlerinde giyim kuşam adları
Clothing names in the texts of Karahanlı Turkish
KUDRET CERAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Dilbilimİstanbul Arel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT ELMALI
- Tanzimat'tan Cumhuriyet'e İstanbul'da Latin Katolik yapıları
Latin Catholic buildings in Istanbul (From Tanzimat to Republican era)
SEZİM SEZER SEVİNÇ
Doktora
Türkçe
1997
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA GERMANER