Baş boyun kanserli hastalarda radyoterapinin boyun, omuz fonksiyonları ve ağız açıklığı üzerine etkilerinin değerlendirilmesi
Evaluation of the effects of radiotherapy on neck, shoulder functions and mouth opening in patients with head and neck cancer
- Tez No: 703957
- Danışmanlar: PROF. DR. OYA ÖZDEMİR
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon, Physical Medicine and Rehabilitation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Giriş: Baş boyun kanseri tedavisi kompleks bir süreçtir. Tedavisinde cerrahi, radyoterapi (RT) ve kemoterapi yöntemleri tek başına veya kombine olarak kullanılabilmektedir. Baş boyun kanserli hastalarda tedaviye bağlı olarak pek çok komplikasyon gelişebilmektedir. Literatürde RT'nin boyun, omuz fonksiyonu ve ağız açıklığı üzerine etkilerinin birlikte ve prospektif olarak değerlendirildiği çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmada, baş boyun kanseri nedeniyle RT alan hastalarda boyun, omuz fonksiyonlarını ve ağız açıklığını değerlendirmek amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: 22.06.2020 - 15.06.2021 tarihleri arasında Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalına başvurup, baş boyun kanseri tanısı ile RT alması planlanan, 30 hasta çalışmaya dahil edildi. Hastalar RT öncesi, sonrası ve RT'den 3 ay sonra değerlendirildi. Tüm hastaların demografik ve klinik bilgileri kaydedildi. Aktif, pasif boyun ve omuz eklem hareket açıklığı (EHA), ağız açıklığı ölçümleri yapıldı. Boyun, omuz ve orofasiyal ağrı şiddetini değerlendirmek için Vizüel Analog Skala (VAS) kullanıldı. Algometre ile belirli noktalardan basınç ağrı eşiği (BAE) ölçümü yapıldı. Boyun ve omuz disabilitesi sırasıyla Boyun Disabilite İndeksi ve Omuz Ağrı ve Disabilite İndeksi ile değerlendirildi. Bulgular: Analizler üç değerlendirmeyi de tamamlayan 20 hasta üzerinden yapıldı. Hastaların yaş ortalaması 54,6±12,5 yıl (aralık, 35-91) idi. RT'den 3 ay sonra, RT sonrasına göre boynun hem aktif (p=0,008) hem de pasif (p=0,03) fleksiyonu istatiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulundu. RT'den 3 ay sonra, RT öncesine göre sadece sol omuz aktif fleksiyonunun daha az olduğu görüldü (p=0,01). RT öncesine kıyasla, RT sonrası ve 3 ay sonraki kontrolde boyun disabilite (sırasıyla, p=0,009, p=0,02) ve omuz disabilite skorlarının (sırasıyla, p=0,002, p=0,01) ortalama değerleri istatiksel olarak anlamlı şekilde daha yüksekti. RT sonrası yapılan ölçümlerde baş boyun bölgesinde BAE değerlerinin azalmaya başladığı ve 3 ay sonra bu farkın istatiksel olarak anlamlı düzeye ulaştığı saptanmıştır. Sonuç: Bu çalışmada baş boyun kanserli hastalarda RT'den hemen sonra boyun ve omuz fonksiyonlarında, maksimum yardımlı ve yardımsız ağız açma değerlerinde azalma meydana geldiği ve bu durumun RT'den 3 ay sonra da devam ettiği tespit edilmiştir. Bu olumsuz etkileri azaltmak için yüksek riskli hastalara rehabilitasyonun gecikmeden başlanabilmesi oldukça önemlidir. Dolayısıyla baş boyun kanserli hastalarda boyun, omuz disabilitesi ve trismus gelişiminde rol oynayan risk faktörlerinin belirlenmesi amacıyla daha fazla hastanın dahil edildiği ileri çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.
Özet (Çeviri)
Introduction: Treatment of head and neck cancer is a complex process. Patients are treated with surgery, radiotherapy (RT) and/or chemotherapy. Several complications may occur as a consequence of treatment in patients with head and neck cancer. To the best of our knowledge, there has been no prospectively designed study investigating the effect of RT on both neck, shoulder function and mouth opening. The aim of this study was to evaluate neck, shoulder functions and mouth opening in patients receiving RT for head and neck cancer. Materials and Methods: Thirty patients with a diagnosis of head and neck cancer, who were admitted to the department of Radiation Oncology between 22.06.2020 and 15.06.2021 for RT, were included in the study. The patients were evaluated before, immediately after and 3 months after RT. The demographic and clinical characteristics of all patients were recorded. Active and passive neck and shoulder range of motion (ROM) and mouth opening measurements were performed. Visual Analogue Scale (VAS) was used to assess the severity of neck, shoulder and orofacial pain. Pain pressure threshold (PPT) was measured from certain points using an algometer. Neck and shoulder disability was evaluated with the Neck Disability Index and the Shoulder Pain and Disability Index, respectively. Results: Analyzes were performed on 20 patients who had completed all three assessments. The mean age of the patients was 54.6±12.5 years (range, 35-91). Three months after RT, both active (p=0.008) and passive (p=0.03) flexion of the neck were found to be significantly higher than the values of immediately after RT. In comparison with before RT, only active flexion of the left shoulder was lower after 3 months of RT (p=0.013). The mean values of neck disability (p=0.009, p=0.02, respectively) and shoulder disability scores (p=0.002, p=0.01, respectively) immediately and 3 months after RT were significantly higher than before RT. It has been determined that PPT of the head and neck tended to decrease after RT and these difference reached statistically significance after three months. Conclusion: In this study it has been found that neck and shoulder functions, and the values of maximum assisted and unassisted mouth opening were decreased immediately after RT in patients with head and neck cancer, and this deterioration persisted 3 months after RT. In order to reduce these negative effects, early initiation of rehabilitation in the high-risk patients is crucial. Thus, further studies with larger number of patients are warranted to determine the risk factors for the development of neck, shoulder disability and trismus in patients with head and neck cancer.
Benzer Tezler
- Baş boyun kanserli hastalarda radyoterapinin yutma fonksiyonuna etkisinin incelenmesi
Determining the effect of radiotherapy on the swallowing function of the patients with head and neck cancer
SELEN SEREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Fiziksel Tıp ve RehabilitasyonHacettepe ÜniversitesiFizik Tedavi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAVUZ YAKUT
- Baş-boyun kanserli hastalarda radyoterapinin neden olduğu oral mukozitin önlenmesinde çinko sülfat'ın (ZnSO4) etkisi ve oksidan-antioksidan enzim aktivitelerinin değerlendirilmesi
Effectiveness of zinc sulfate in prevention of oral mucositis induced by the radiotherapy in patients with head and neck cancer, and evaluation of oxidant-antioxidant enzymes activities
M. VECDİ ERTEKİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2002
OnkolojiAtatürk ÜniversitesiRadyasyon Onkolojisi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MEHMET KOÇ
- Baş ve boyun kanserli hastalarda radyoterapinin tükürük ve kan parametreleri üzerindeki etkilerinin incelenmesi
The Effects of radiotherapy on saliva and blood parameters in patients with head and neck cancer
S. ÇİĞDEM KEKLİK (GÜRKÖK)
Doktora
Türkçe
1998
Diş Hekimliğiİstanbul ÜniversitesiDiş Hastalıkları ve Tedavisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜNDÜZ BAYIRLI
- Baş ve boyun kanseri nedeniyle radyoterapi alan hastalarda östaki tüpü ve işitme fonksiyonlarının değerlendirilmesi
Evaluation of eustachian tube and hearing functions in patients receiving radiotherapy for head and neck cancer
FİKRET ÖZDİL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Kulak Burun ve BoğazSivas Cumhuriyet ÜniversitesiKulak Burun Boğaz ve Baş-Boyun Cerrahisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM BORA
- Radyoterapi uygulanan baş-boyun kanserli hastalarda maksimum ağız açıklığında oluşan değişikliklerin prospektif olarak değerlendirilmesi
The evaluation of maximal mouth opening changes in head and neck cancer patients receiving radiotherapy; A prospective study
FERAH ONAY KARAKAŞ
Doktora
Türkçe
2020
Diş HekimliğiGazi ÜniversitesiAğız Diş ve Çene Cerrahisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CANSU ALPASLAN