30-70 yaş arası bireylerin birinci basamak sağlık hizmetleri kullanımı ile kanser tarama testleri hakkında bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi
Evaluation of information, attitudes and behaviors about cancer screening tests and use of primary health care of individuals between 30-70 years
- Tez No: 709465
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EDA ÇELİK GÜZEL
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Kanser taramaları, Aile Hekimliği, Ulusal Kanser Tarama Programı, Cancer screenings, Family Medicine, National Cancer Screening Program
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 91
Özet
Giriş ve Amaç: Kanser hem dünyada hem de ülkemizde ikinci en sık ölüm nedeni olup morbidite ve mortalitesi yüksek bir hastalıktır. Ülkemizde ulusal kanser tarama programlarının uygulanmaya başlaması ile birinci basamak sağlık hizmetlerinin kanser taramalarındaki rolü büyük önem kazanmıştır. Çalışmamızın amacı, Aile Hekimliği Polikliniğine başvuran 30-70 yaş arası bireylerin birinci basamak sağlık hizmetlerini kullanım durumu ile ulusal kanser tarama programında mevcut olan rahim ağzı, kolorektal ve meme kanseri hakkındaki bilgilerini, tutumlarını ve tarama kriterlerine uyan kişilerin davranışlarını değerlendirmek ve hastalarımızda kanser taramaları ile ilgili farkındalık oluşturmaktır. Gereç ve Yöntem: Çalışmamıza Haziran-Ekim 2021 tarihleri arasında üniversitemiz Aile Hekimliği Polikliniği'ne herhangi bir sebeple başvuran, 30-70 yaş arasındaki 215 kişi dahil edildi. Katılımcılara sosyodemografik veriler, birinci basamak sağlık hizmetleri kullanım durumu ve kanser tarama testleri hakkında bilgi, tutum ve tarama kriterlerine uyan kişilerin davranışlarını değerlendirmek amacıyla oluşturulmuş anket formu yüz yüze görüşme yöntemiyle uygulandı. Verilerin analizi SPSS (IBM SPSS Statistics 24) adlı paket program kullanılarak yapıldı. İki nitel değişkenin birbiriyle ilişkisinin değerlendirilmesinde“Fisher-Exact”veya“Pearson-χ2”çapraz tablolarından yararlanıldı. p8000 TL gelir düzeyinde olanların ağırlıklı olarak gaitada gizli kan testi bilgisi olduğu, ilköğretim mezunu olanların, mavi yakalı meslek grubunda olanların ve ≤4000 TL gelir düzeyinde olanların ağırlıklı olarak gaitada gizli kan testi bilgisi olmadığı belirlendi. Kolonoskopi bilgisi olanların ağırlıklı olarak beyaz yakalı meslek grubunda ve >8000 TL geliri olduğu belirlendi. Kanser tarama testlerini yaptırmama veya düzensiz yaptırma nedenleri olarak da ilk sırada“herhangi bir şikayetim olmadığı için”, ikinci sırada da“kanser tarama testi yaptırmam önerilmediği için”yer alıyordu. HPV DNA/smear testi, mamografi, gaitada gizli kan testi veya kolonoskopi önerilen kişilerin ağırlıklı olarak önerilen testlerini yaptırdığı görüldü (p>0,05). Sonuç: Çalışmamızda katılımcılardaki kanser tarama programlarının farkındalığının ve kanser tarama testlerini yaptırma oranlarının henüz istenen düzeylerde olmadığını gördük. Kanser taramaları ile ilgili halka eğitim vermede, farkındalık oluşturmada ve kanser tarama testlerini yapma veya yapılması için yönlendirme konusunda birinci basamakta çalışan hekimlere önemli görevler düşmektedir.
Özet (Çeviri)
Introduction and Objective: Cancer is the second most common cause of death both in the world and in our country, and it is a disease with high morbidity and mortality. With the implementation of national cancer screening programs in our country, the role of primary health care services in cancer screening has gained great importance. The aim of our study is to evaluate the use of primary health care services of individuals between the ages of 30-70 who applied to the Family Medicine Outpatient Clinic, their knowledge and attitudes about cervical, colorectal and breast cancer available in the national cancer screening program, the behaviors of people who meet the screening criteria, and is to raise awareness. Materials and Methods: Our study included 215 people between the ages of 30-70 who applied to the Family Medicine Polyclinic of our university for any reason between June and October 2021. A questionnaire form, which was created to evaluate about sociodemographic data, use of primary health care services, the knowledge, attitudes about cancer screening tests and behaviors of people who met the screening criteria, was applied to the participants by face-to-face interview method. Data analysis was performed using a package program called SPSS (IBM SPSS Statistics 24).“Fisher-Exact”or“Pearson-χ2”crosstabs were used to evaluate the relationship between two qualitative variables. Cases with p8000 TL predominantly had knowledge of fecal occult blood test. It was determined that those who graduated from primary school, those who were in the blue-collar occupation group and those with an income level of ≤4000 TL did not have knowledge of fecal occult blood test. It was determined that those with colonoscopy knowledge were predominantly in the white-collar occupation group and had an income of >8000 TL. Among the reasons for not having cancer screening tests or having them done irregularly, the first place was“because I did not have any complaints”, and the second was“because I was not recommended to have a cancer screening test”. It was observed that people who were recommended HPV DNA/smear test, mammography, stool occult blood test or colonoscopy had the recommended tests mostly done (p>0.05). Conclusion: In our study, we saw that the awareness of cancer screening programs and the rate of having cancer screening tests in the participants were not yet at the desired levels. Physicians working in primary care have important duties in educating the public about cancer screenings, raising awareness, and conducting cancer secreening tests or directing to having them.
Benzer Tezler
- Şanlıurfa'da yaşayan Suriyeli mültecilerde kronik hastalık prevalansı ve sağlık hizmetinden yararlanma durumu
Chronic disease prevalence and utilization of health services in Syrian refugees living in Şanlıurfa
YÜKSEL DUYGU ALTIPARMAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Aile HekimliğiMarmara ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET AKMAN
- Öğretmenlerin A vitaminine ilişkin bilgi ve davranışları
Teachers' knowledge and behaviours concerning vitamin A
NERGÜL KURTCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiAile Ekonomisi ve Beslenme Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE ARLI
- Acil servise nöbet ile başvuran hastaların değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
ROZA YAVUZ ALIÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Acil Tıpİstanbul ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN UYSALOL
- 30-70 yaş arası bireylerin kanser taramalarına yönelik bilgi, farkındalık ve tutumları
Knowledge, awareness and attitudes of individuals aged 30-70 towards cancer screening
SEVAL TUNÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiHacettepe ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DUYGU AYHAN BAŞER
- Aile Sağlığı Merkezine başvuran 30-70 yaş arası bireylerin kanser taramaları hakkında bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi
Evaluation of knowledge, attitudes and behaviors of individuals aged 30-70 years registered to Family Health Center about cancer
SEDA BEGÜM DİNÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELMA PEKGÖR