Mersin 19. yüzyıl şehir içi hanları üzerine değerlendirme
Evaluation on 19th century inner city inns of Mersin
- Tez No: 710221
- Danışmanlar: PROF. DR. CANDAN ÜLKÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Değişim,insan hayatının her döneminde var olan ve insanlık tarihinde yer edinen mimari yapılarda;uyarlanabilir, yeniden kullanılabilir vesürdürülebilir bir olgu olarak insan üzerinde her daim etkiye sahip bir unsur olmuştur. İnsan için gerekli olan yaşamsal fonksiyonlar gibi kamusal yapılar da günümüze gelene kadar çeşitli evrelerden geçmiştir.Yüzyıllar boyunca süregelen ihmallerleeski hallerini yitirmiş olsalar daaslında kendi sınırları içerisinde bizi hep aynı noktaya taşıdıkları görülmüştür. Etkileri Türk İslam mimarisinde önemli yeri olan camiler kadarolmasa da, İslam dininin taşımış olduğu misafirperverlik ve hayırseverlik duyguları bazı önemli yapıların geçmişten günümüze kadar gelmesini sağlamıştır. Bu yapılardan bazılarıda“Kervansaraylar”ve“Hanlar”olmuştur. Uzun yollar üzerinde belirli aralıklarla yer alan bu Kervansaraylar ve Hanlar;avlu, oda, ahır ve ambar gibi bölümlerden oluşan kâgir ya da ahşap yapılar olup zamanla yolcuların konaklama, güvenlik ve benzeri ihtiyaçlarınıkarşılamak gibi işlevler de kazanmışlardır. Bu yapılar sadece alışverişin ya da tüketimin gerçekleştiği alanlar olarak değil, geleneksel tarzda üretimin ve zanaatın var olduğu yerler olarakda karşımıza çıkmaktadır. Köken olarak baktığımızda Türk vasfını ortaya koyan ve sosyal hayatı yansıtan bu yapıların, Orta Asya'da doğduğu, İran'da geliştiği, Anadolu Selçuklu dönemine gelindiğinde ise zirvesini yaşadığı görülmektedir. Aynı zamanda Osmanlı döneminde tarım devrimi, şehirleşme hareketi, nüfus artışı ve yeni ekonomi modelleriylebulundukları yörenin ticari hareketliliğini sağlayarak mimari özelliklerinde fonksiyonel bir değişim yaşamasınasebep olmuştur. Böylece sosyo-ekonomik ve kültürel yapı ile farklılaşan, üretim-tüketim gibi ilişkiler, tarihi ticaret merkezlerindedeğişimve dönüşümün sürekliliğinisağlamıştır. Mersin'deçeşitli devirlerde etkisini gösteren bu değişimlerden etkilenerek, geleneksel bir düzene göre örgütlenmişve değişen anlamıyladafarklı kimlikleri beraberinde taşıyanbir kentolarak yeniden biçim kazanmıştır. Özelliklede on dokuzuncu yüzyılda Osmanlı topraklarında yaşanan batılılaşma hareketiyle yeni siluetine ulaşan Mersin, birçok din, dil ve farklı ırktan insanın yerleştiği, yaşadığı bir kent olarak önem kazanmıştır. Bu değişimlerle birlikteartan ihtiyaçlar, bir yandan ticaret eylemini körüklemiş bir yandanda daha düzenli ve organize yapılaşmayı beraberinde getirmiştir. Mersin'in en önemli ticaret merkezi olan Uray Caddesi'nde de ticaret kültürünün gerektirdiği şekilde, birçok han yapısı inşa edilmiştir. Böylece karakteristik olarak bazı bölgelerin, ticaret ve sosyal yaşantı yönünden önemini korumasını ve şehir ticaret çekirdeğinin kesintisiz bir devamlılık göstermesini sağlamıştır.
Özet (Çeviri)
Change has existed in every period of human life as a continuous phenomenon throughout the history, and has particularly been present in architectural structures in terms of sustainability, adaptability and reusability, becoming an element with a strong and persistent impact on people. The reality is that institutional structures, like many vital functions necessary for human beings, have lost their old form due to neglect over the centuries and have brought us to the same point within their capacity, as they have passed through various stages until today. Although some of these structures which have survived to the present day lack the historic impact of mosques, which are important elements of Turkish Islamic architecture, the sense of hospitality and philanthropy carried by the religion of Islam has enabled some of these other important structures to survive from the past to the present. Two of the most important of such structures are“Caravanserais”and“Inns”. These caravanserais and inns are usually located on long roads and at certain intervals, and are built out of stones or wood. They contain sections such as courtyards, rooms, barns and warehouses, and have the function of meeting the accommodation, security, and other needs of the travelers. Still, these places were not just for shopping or dining, but also housed traditional production and craftsmen workshops. Looking at the origin of these structures which reveal and reflect Turkish character and social life, it can be seen they originate from Central Asia, particularly from Iran, before reaching their peak in the Anatolian Seljuk period. At the same time, with the agricultural revolution, urbanization movement, population growth and new economy models in the Ottoman era, these structures provided a commercial mobility to the regions they were located in, resulting in a functional change in their architectural features. The relationships between production and consumption were influenced by the changes in socio-economic and cultural structures, which also ensured continuity in changes and transformations in trade centers. Mersin was also influenced by these changes that have emerged in various times, and was reshaped many times over as a city that was organized with a traditional pattern but now carries a wide range of identities in its essence. Mersin has found its new silhouette with the westernization movement in the Ottoman Empire that was particularly dominantduring the nineteenth century. It has always been a city that preserved its significance as it housed people from many religions, languages, and different races. Due to this, Mersin province fueled the trade action on the one hand, and brought more regular and organized structuring on the other hand. Thus, many inn structures were constructed on Uray Street of Mersin, which is the most important trade center of the city, as required by the trade culture. This situation has characteristically caused some regions to maintain their importance in terms of trade and social life, and the city's trade core to show an uninterrupted continuity.
Benzer Tezler
- Alban Berg'in Lirik Süit (yaylı dörtlüsü) eserinin on iki ton tekniği açısından incelenmesi ve Onur Nasır'ın Evrim (yaylı dörtlüsü) eseri ile karşılaştırılması
An examination of Alban Berg's Lyric Suite (string quartet) in terms of twelve-tone technique and comparison with Onur Nasır's Evolution (string quartet)
ONUR NASIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MüzikMersin ÜniversitesiMüzik Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALE BİRGÜL AKÇAKMAK
- Analysing the factors affecting free zones performance: The case of Turkey
Serbest bölgelerin performansını etkileyen faktörlerin analizi: Türkiye örneği
ÇİĞDEM ÜSTÜN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Ekonomiİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEREM YAVUZ ARSLANLI
- The Latin Catholic Church settlement in Mersin during the late Ottoman Period
Geç Osmanlı döneminde Mersin Latin Katolik Kilisesi yerleşkesi
SELİN ÇORUH
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Sanat TarihiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TOMRİS ELVAN ALTAN
- 19. yüzyıl ikinci yarısında Çukurova bölgesinde zirai üretim
Agricultural production in Chuquorova district in the second half century
HİLMİ DÖNMEZ