Eski ve yeni tanılı tip 2 diyabet hastalarında hastalık algısının tedavi uyumuna etkisi
The effect of i̇llness perception on adherence to treatment in previously and new-onset diagnosed TYPE 2 diabetes patients
- Tez No: 713640
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NUSRET YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Hastalık algısı, tedavi uyumu, tip 2 diabetes mellitus, Illness perception, adherence to treatment, type 2 diabetes mellitus
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 93
Özet
Amaç: Bu çalışmada eski ve yeni tanılı tip 2 diabetes mellitus (DM) hastalarında hastalık algısı ve tedavi uyumunu etkileyen faktörler ile hastalık algısının tedavi uyumu üzerine olan etkilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmaya 50 yeni ve 50 eski tanılı olmak üzere toplam 100 tip 2 DM hastası alınmıştır. Hastalık Algısı Ölçeği ve Morisky Tedavi Uyum Ölçeği kullanılarak hastaların hastalık algısı ve tedavi uyumları değerlendirilmiştir. Bulgular: Hastalık algısı ölçeğinin hastalık tipi alt boyutu puanları eski tanılı hastalarda 5,32±2,43, yeni tanılı hastalarda 4,56±1,54 saptandı (p=0,06). Hastalık hakkındaki görüşler alt boyutu puanları eski tanılı hastalarda 10,36±3,67, yeni tanılı hastalarda 2,88±1,30 saptandı(p=0,01). Hastalık nedenleri boyutu puanları ise eski tanılı hastalarda 116,36±6,02, yeni tanılı hastalarda 56,92±4,64 idi (p=0.07). Çalışmamızda hastalık algısı ölçeğinin alt boyutlarına göre hastalık algısının eski ve yeni tanılı hastalarda farklılık gösterdiği saptandı. Alt boyutların bazılarına göre eski tanılı, bazılarına göre ise yeni tanılı hastaların hastalık algısının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Hastalık hakkındaki görüşler alt boyutunun; süre (akut/kronik), tedavi kontrol ve süre (döngüsel) puanlarına göre eski tanılı hastaların hastalık algısı daha yüksekken kişisel kontrol, duygusal temsiller, hastalık sonuçları ve hastalığı anlayabilme puanlarına göre ise yeni tanılı hastaların hastalık algısının daha yüksek olduğu saptandı. Morisky Tedaviye Uyum Ölçeği puanları eski ve yeni tanılı hastalarda sırası ile 2,84±1,54 ve 1,82±1,45 olarak saptanmış olup eski tanılı hastaların tedaviye uyumu daha yüksekti (p=0.01). Eski tanılı hastalarda hastalık algısı ile tedavi uyumu arasında ilişki saptanmamış olmakla beraber, yeni tanılı hastalarda hastalık tipi ve hastalık nedenleri boyutu ile tedavi uyumu arasında ilişki olduğu saptanmıştır. Sonuç: Eski tanılı tip 2 DM hastalarında hastalık algısı ile tedavi uyumu arasında ilişki olmadığı saptanmıştır. Bununla beraber yeni tanılı tip 2 DM hastalarında hastalık tipi ve hastalık nedenleri alt boyutları ile tedavi uyumu arasında ilişki olduğu saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
Objective: This study aimed to investigate the predictors of illness perceptions and adherence to treatment, and the effect of illness perceptions on the adherence to treatment in previously diagnosed and new-onset type 2 diabetes mellitus (DM) patients. Methods: A total of 100 patients were included in this study, whose of the 50 were new-onset and 50 were previously diagnosed with type 2 diabetes mellitus. Illness perceptions and adherence to treatment of patients were evaluated by using the Illness Perception Questionnaire (IPQ) and Morisky Medication Adherence Scale. Results: The illness identity subscale scores of the illness perceptions questionnaire, the opinions about the illness subscale scores, and the dimensional scores of the cause of disease were found as 5,32±2,43 and 4,56±1,54, 10,36±3,67, and 2,88±1,30, and 116,36±6,02 and 56,92±4,64 in previously diagnosed patients, and new-onset diagnosed patients, respectively (p=0,06, p=0,01, and p=0.07, respectively). This study revealed that illness perception according to the subscale of the illness perception questionnaire was different between previously and new-onset diagnosed patients. It was determined that illness perceptions of previously diagnosed patients were higher according to some subscales, and new-onset diagnosed patients were higher according to the other subscales. Opinions about the illness subscale, while the illness perception according to the timeline (acute/chronic, and cyclical), and treatment control scores were higher in previously diagnosed patients; personal control, emotional representations, illness consequences, and illness understanding scores were higher in new-onset type 2 DM patients. Morisky Medication Adherence Scale Scores were found as 2,84±1,54 and 1,82±1,45 in previously and new-onset diagnosed patients, respectively; also the treatment adherence was higher in previously diagnosed patients (p=0.01). While there was no relationship between illness perception and adherence to treatment in previously diagnosed patients, there was a relationship between illness identity and the causes of disease dimension with adherence to treatment in new-onset diagnosed patients. Conclusion: This study revealed that there was no relationship between illness perception and adherence to treatment in previously diagnosed type 2 DM patients. However, there was a relationship between illness identity and disease causes dimension with adherence to treatment in new-onset type 2 DM patients.
Benzer Tezler
- Eskişehir Osmangazi üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Dahiliye Polikliniğine başvuran tip 2 DM hastalarının anksiyete düzeyleri ve uyku kalitelerinin belirlenmesi
Determination of anxiety levels and sleep quality of type 2 diabetes mellitus patients applying to Eskişehir Osmangazi University Medical Faculty General Internal Medicine outpatient clinic
HAZAL BAŞER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Aile HekimliğiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAMİ ÜNLÜOĞLU
- Diyabetik ketoasidoz ile başvuran hastaların klinik, demografik ve etiyolojik verilerinin değerlendirilmesi
Analysis of clinical, demographic and etiological data of patients with diabetic ketoacidosis presentation
MUHAMMET TAHA DEMİRCİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUAMMER BÜYÜKİNAN
- ÇÜTF Çocuk Endokrinoloji Bilim Dalı'nda son 10 yılda diyabetik ketoasidoz tanısıyla izlenen hastaların incelenmesi
The investigation of patients with diabetic ketoacidosis in Çukurova University Faculty of Medicine Pediatric Endocrinology Department in the last 10 years
İLKSEN DEMİR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıÇukurova ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLGİN YÜKSEL
- Çukurova bölgesinde sağlıklı ve tip I diyabetli çocuk ve gençlerin plazma, eritrosit ve idrar krom düzeyleri ve metabolik parametrelerle ilişkisi
Relationship between metabolic parameters and chromium levels of plasma, erythrocyte and urine in type 1 diabetic and healty children and adolescent in Çukurova region
BARBAROS ŞAHİN KARAGÜN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2005
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıÇukurova ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF.DR. GÜLER ÖZER
- Hastalığı kabul ölçeğinin türk toplumundaki diyabetik bireylere uyarlanması ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi
The adaptation of the acceptance of illness scale to the diabetic patients in turkish society and the determination of the affecting factors
DİLEK BÜYÜKKAYA BESEN
Doktora
Türkçe
2009
Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıEge Üniversitesiİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYNUR ESEN