Okul öncesi eğitim kurumlarında öğrenim gören çocukların dil gelişimi özelliklerinin değerlendirilmesi
Evaluation of the language development characteristics of children educated in pre-school education institutions
- Tez No: 717493
- Danışmanlar: PROF. DR. İLHAMİ BULUT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Dil, dil gelişimi, okul öncesi dönem çocuklarında dil gelişimi, dil gelişim özellikleri, Language, language development, language development in preschool children, language development features
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sınıf Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
Dil gelişimi yaşamın her alanını etkilediği gibi okul öncesi dönem çocuğu için de oldukça önemlidir. Bu araştırmanın amacı, okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitim kurumlarında öğrenim gören 36-69 aylık çocukların dil gelişimi özelliklerine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesine yöneliktir. Araştırma, tarama (betimsel-survey) modeli niteliğindedir. Araştırmanın evrenini, 2020-2021 Eğitim Öğretim Yılı Bahar Yarıyılı Diyarbakır İli merkeze bağlı okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan 848 okul öncesi öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini, 2020-2021 Eğitim-Öğretim yılında Diyarbakır İli Merkeze bağlı 38 okul öncesi eğitim kurumunda görev yapan 282 okul öncesi öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada araştırmacı tarafından geliştirilen ve 4 bölümden oluşan 60 maddelik 36-69 Aylık Çocuklarda Dil Gelişim Özellikleri Ölçeği kullanılmıştır. Veri toplama aracı formunun birinci bölümünde, okul öncesi öğretmenlerinin cinsiyet, kıdem ve sınıf mevcudu değişkenlerine ilişkin kişisel ve mesleki çalışmaları ile ilgili ifadeler yer almaktadır. Veri toplama aracı formunun ikinci bölümünde 36-48, üçüncü bölümde 48-60 ve dördüncü bölümde ise 60-69 aylık çocuklarda dil gelişim özellikleri ile ilgili ifadeler yer almaktadır. Araştırmada elde edilen bulgular şöyle özetlenebilir: Okul öncesi öğretmenlerinin 36-48 aylık öğrencilerin sesin geldiği yönü söyleyebildikleri, 3-4 sözcüklü cümleleri kurdukları,“neden, nasıl, kim”gibi soruları sordukları, konuşmalarında çoğul eklerini kullandıkları, sohbete katıldıkları, duygularını sözel olarak ifade ettikleri ve nesnelerin işlevlerini anladıklarını ifade ettikleri tespit edilmiştir. Okul öncesi öğretmenleri, 36-48 aylık öğrencilerin geçmiş zaman ifadelerini, isimleri, fiilleri, kişi zamirlerini, sıfatları kullandıklarını belirtmişlerdir. Öğretmenler ayrıca öğrencilerin ifadelerinin çoğunun anlaşılır olduğunu, art arda verilen iki veya üç yönergeyi (bir işin nasıl yapılması gerektiğini belirtme) yerine getirdiklerini, kendi kendilerine şarkı ve tekerleme söylediklerini, yaptıkları günlük işlerle ilgili olarak sorulan sorulara cevap verdiklerini ve iki olayı oluş sırasına göre anlattıklarını ifade ettikleri tespit edilmiştir. Okul öncesi öğretmenlerinin ODGÖ (36-48 aylık)'ye ilişkin yeterlik algıları“cinsiyet”ve“kıdem”değişkeni açısından anlamlı bir farklılık göstermezken,“sınıf mevcudu”değişkeni açısından anlamlı bir şekilde fark olduğu tespit edilmiştir. Okul öncesi öğretmenlerinin 48-60 aylık öğrencilerin kısa, basit öykülerle ilgili soruları yanıtlayabildikleri, sesin özelliğinin (sesin ince-kalın, yüksek-alçak, uzun-kısa olma gibi) ve sesin kaynağının ne olduğunu söyleyebildikleri ve 4-5 sözcüklü cümleleri“her zaman”düzeyinde kurdukları tespit edilmiştir. Okul öncesi öğretmenlerinin ODGÖ (48-60 aylık)'ye ilişkin yeterlik algıları“kıdem”ve“sınıf mevcudu”açısından anlamlı bir farklılık göstermezken,“cinsiyet”değişkeni açısından anlamlı bir şekilde fark olduğu tespit edilmiştir. Okul öncesi öğretmenlerinin 60-69 aylık öğrencilerin konuşmalarında mizahı kullandıkları, sıralı ve bileşik cümle kurdukları, cümlelerinde özneye uygun fiil kullandıkları, 6 ve daha fazla sözcükten oluşan cümleler kurabildikleri, geçmiş zaman, şimdiki zaman ve gelecek zamanlı cümle kurdukları görülmüştür. Ayrıca öğrencilerin, kurdukları cümlelerinde“çünkü, şimdi, daha sonra”gibi kelimeler kullandıkları, işaret zamirleri ve kişi zamirleri ile zaman zarflarını kullandıkları, dilbilgisi kurallarını çoğunlukla doğru kullandıkları, bazı sözcüklerin zıt ve eş anlamlarını, eş seslilerini söyleyebildikleri,“resim, nesne veya olaylar arasında ilişki kurarak anlamlı öyküler anlattıkları, çevrelerindeki yazılı materyalleri tanıdıkları, yazının bir anlam ifade ettiğini bildikleri, okumanın günlük yaşamdaki yeriyle ilgili konuşmalara katıldıkları ve kitaptaki resimlere bakarak okuyormuş gibi yaptıklarını belirttikleri tespit edilmiştir. Ayrıca araştırmada, okul öncesi öğretmenlerinin ODGÖ (60-69 aylık)'ye ilişkin yeterlik algıları ”cinsiyet“, ”kıdem“ ve ”sınıf mevcudu" açısından anlamlı bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Okul öncesi öğrencilerine yönelik olarak öğrenme sürecinde drama ve oyun yoluyla öğretim etkinliklerine daha fazla yer verilebilir. Aynı şekilde şarkı, şiir, masal, tekerleme gibi etkinliklerine de ağırlık verilmesi okul öncesi öğrencilerinin dil gelişimi bakımından yararlı olacaktır.
Özet (Çeviri)
Language development is very important for preschool children as it affects all areas of life. The aim of this research is to evaluate the opinions of preschool teachers about the language development characteristics of 36-69 months old children studying in pre-school education institutions. The research is in the nature of a descriptive survey model. The universe of the research consists of 848 pre-school teachers working in the pre-school education institutions of Diyarbakır Province in the Spring Semester of the 2020-2021 Academic Year. The sample of the research consists of 282 pre-school teachers working in 38 pre-school education institutions affiliated to Diyarbakır City Center in the 2020-2021 academic year. In the research, the Language Development Characteristics Questionnaire for 36-69 Months-old Children, consisting of 60 items and consisting of 4 parts, was used. In the first part of the questionnaire, there are statements about the personal and professional work of preschool teachers regarding the variables of gender, seniority and class size. In the second part of the questionnaire, there are statements about language development in 36-48, 48-60-month-old children in the third part and 60-69 month-old children in the fourth part. The findings of the research can be summarized as follows: Preschool teachers stated that 36–48-month-old students can tell the direction of the sound, form sentences with 3-4 words, ask questions such as“why, how, who”, use plural suffixes in their speech, participate in conversation, verbally express their feelings and understand the functions of objects. detected. Preschool teachers stated that 36-48 month old students use past tense expressions, nouns, verbs, personal pronouns and adjectives. Teachers also stated that most of the students' statements were understandable, they followed two or three consecutive instructions (specifying how to do a job), they sang songs and nursery rhymes to themselves, answered questions about their daily work, and told two events in the order in which they occurred. they have been detected. While the efficacy perceptions of pre-school teachers regarding ODGÖ (36-48 months old) did not show a significant difference in terms of“gender”and“seniority”variable, it was determined that they differed significantly in terms of“class size”variable. Preschool teachers were able to answer questions about short, simple stories of 48-60 month-old students, say the characteristics of the voice (such as the sound being thin-high, high-low, long-short) and the source of the voice, and they could say“always”sentences with 4-5 words. level have been found. While the efficacy perceptions of preschool teachers regarding ODGÖ (48-60 months old) did not show a significant difference in terms of“seniority”and“class size”, it was determined that they differed significantly in terms of“gender”variable. It has been observed that preschool teachers use humor in the speech of 60-69 month old students, form sequential and compound sentences, use verbs suitable for the subject in their sentences, make sentences of 6 or more words, and form sentences in the past tense, present tense and future tense. In addition, students use words such as“because, now, later”in their sentences, use demonstrative and personal pronouns and adverbs of time, use grammatical rules mostly correctly, say the antonyms and synonyms of some words, homophones,“picture, object or events”. It was determined that they told meaningful stories by establishing a relationship between them, they knew the written materials around them, they knew that writing means something, they participated in conversations about the place of reading in daily life, and they pretended to read by looking at the pictures in the book. In addition, in the study, it was determined that the efficacy perceptions of preschool teachers regarding CFQ (60-69 months) did not show a significant difference in terms of“gender”,“seniority”and“class size”. Teaching activities through drama and games can be given more place in the learning process for pre-school students. Likewise, focusing on activities such as songs, poems, fairy tales and nursery rhymes will be beneficial for the language development of pre-school students.
Benzer Tezler
- Erken çocukluk dönemi liderlik ölçeğinin geliştirilmesi ve çocukların liderlik özellikleri ile dil becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Development of early childhood leadership scale and the investigation of the relationship between leadership qalities of children and language skills
AYŞENUR DURAN
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RENGİN ZEMBAT
- Türkçe'nin anadili ve yabancı dil olarak öğretimi üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
SAMİ BALCI
- Okul öncesi eğitim kurumlarında çocukların katılımının ve etkileyen durumların incelenmesi
Investigation of children's the participation and situations affecting the participation ın preschool education institutions
SONGÜL ZORBAY VAROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESLİHAN AVCI
- Türkiye ve Azerbaycan Cumhuriyetlerinde okul öncesi eğitim sisteminin karşılaştırmalı olarak incelenmesi
Comparative examination of preschool education system of Azerbaijan and Turkey
HATIRA KIRCAALİLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURCAN KOÇAK
- Okul öncesi eğitime devam eden 4-6 yaş arasındaki çocukların ifade edici dil düzeylerinin incelenmesi (Konya ili örneği)
The Expressive language level study of 4 yo 6 year old children who attend to pre-schol education (Konya sample)
ESRA DERELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Ev Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURCAK KOÇAK