Yahya Kemal: Hayatı, sanatı, eserleri.
Yahya Kemal's biography, his literary art and works.
- Tez No: 718979
- Danışmanlar: PROF. DR. NURULLAH ÇETİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 709
Özet
Yahya Kemal Beyatlı (d. Üsküp, 1884- ö. İstanbul, 1958), Türk kültür, sanat ve edebiyat tarihinde fikirleri, konferans, sohbet ve mülâkatları, nesir ve şiirleriyle fikrî ve edebî planda önemli bir yere sahiptir. Eserleri bakımından, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı'nda özellikle şiiri ile ön planda olan Beyatlı, 19. yy.'ın son çeyreğinden 20. yy.'ın üçüncü çeyreğine uzanan; Türk tarihinde köklü dönüşümlerin yaşandığı bir çağda yaşamış ve eser vermiş; fikrî ve edebî dünyamıza çok yönlü biçimde katkı sunmuştur. 1903-1912 yılları arasında bulunduğu; o dönemde Avrupa'nın kültür, sanat, edebiyat merkezi konumunda olan Paris'te Osmanlı toplumunun siyasî, fikrî ve edebî durumunu dışardan bir bakışla gözlemlemiş; Fransız şiiri odağında Batı şiirini tahlil etmiş; yeni Türk şiirinin yapılandırılış yöntemi üzerinde durmuştur. Anadolu'da köklenen Türk medeniyetinin kendi tarih, kültür ve estetiğine dönmesi gerektiği kanaatine varan Beyatlı, düz yazılarında bu bakış açısını çeşitli biçimlerde yansıtmış, yeni Türk şiirinin özgün ve kurucu şairlerinden biri olarak hem Batı edebiyatından hem de Türk edebiyatının klasiği olarak gördüğü Divan şiiri geleneğinden çok yönlü olarak yararlanmıştır. Edebiyatımıza kültürel kaynakları bakımından çok katmanlı şiirler kazandıran Beyatlı, nesirlerinde olduğu gibi şiirlerinde de İstanbul ağzının belirlediği zengin ve canlı Türkçe'yi benimsemiştir. Edebî ve fikrî şahsiyetini yansıtan nesir, şiir, konuşma ve mülâkatları XX. yüzyılın başından itibaren gazete ve dergilerde yer almış; eserleri ölümünden sonra şiirlerini ve nesirlerini derleyen kitaplar hâlinde yayınlanmıştır. Bu çalışmada, Yahya Kemal Beyatlı, dönemi, sosyal ve psikolojik dünyası; sanat hayatı, kültür-sanat, edebiyat görüşleri dairesinde bütünsel olarak incelenmiş; eserleri onun edebî kimliğini belirleyen şiirleri odağında ele alınmıştır. Şiirlerin okunmasında eklektik inceleme yöntemi kullanılmış; Beyatlı'nın eser verdiği dönem, biyografisi, şahsî özellikleri ve sanat görüşleri göz önünde tutulmuş; fakat bunlardan doğan yargıların metne dayatılmasından kaçınmak üzere şiirler metin merkezli olarak irdelenmiştir. Beyatlı'nın nesirleri çok yönlü bir okumaya tabi tutularak onun sanatını, edebî şahsiyetini aydınlatan yönleriyle incelenmiştir. Bu çalışmamız, 'giriş' ve 'sonuç' bölümleri hariç olmak üzere dokuz bölümden oluşmaktadır. 'Giriş'te, Yahya Kemal'in eser verdiği tarihsel sürecin çerçevesini oluşturan 1908-1958 arası dönemde Türkiye'nin yakın tarihi, sosyal, siyasal, toplumsal boyutlarıyla ele alınmıştır. Birinci bölümde Beyatlı'nın hayatı, kişiliği, sosyal ve psikolojik dünyası incelenmiş, ikinci bölümde 'sanat hayatı ve eserleri' ele alınmıştır. Üçüncü bölümde şairin 'modernleşme, kültür-sanat ve medeniyet görüşleri' irdelenmiş; Dördüncü bölümde 'edebiyat ve dil görüşleri' açıklanmıştır. Beşinci bölümde Beyatlı'nın şiirleri 'biçim ve içerik' bakımından incelenmiş; altıncı bölümde şiirlerinin beslendiği 'kültürel kaynaklar' ele alınmıştır. Yedinci bölüm şiirlerinin 'dil ve üslûp' özelliklerini ortaya koymaktadır. Sekizinci bölüm şiirlerinin prozodik yapısına ışık tutmakta, dokuzuncu bölümde şiirlerindeki 'edebî sanatlar' incelenmektedir. 'Sonuç'ta, gerçekleştirilen inceleme değerlendirilmiş ve varılan neticelere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Yahya Kemal Beyatlı (Skopje, 1884- Istanbul, 1958) is an important writer, poet and intellectual in the history of Turkish culture, art and literature. He has a remarkable and effective place in the field of New Turkish Literature with both his poems and his poetic views. He lived in Paris, the cultural and literary center of Europe, between 1903 and 1912, in his youth. He interested in western poetry and developed views on new Turkish poetry and identified the importance of the literary tradition and its place in modern poetry. He developed a view of poetry that was original, not literally included in any poetry movement, and different from the modern poetic views of his time. His writings and poems were published in newspapers and magazines since the beginning of the XX. century. His works were published in separate books after his death. In this study, Yahya Kemal Beyatlı's biography, art, language and literature views and works are discussed. The poems were examined based on the text and the possibilities of the eclectic method were used in the analysis of the poems. During the review, Beyatlı's biography and personality was considered. This study consists of nine chapters, excluding the“introduction”and“conclusion”parts. In the introduction, the period between 1908-1958 in Turkey is discussed from a social, political and social perspective. In the first chapter, Beyatlı's life, personality, social and psychological world were examined. In the second chapter,“art life and works”were examined. The third chapter deals with the poet's“views of modernization, culture-art and civilization”. In the fourth chapter,“views on literature and language”are explained. In the fifth chapter, Beyatlı's poems are analyzed in terms of 'form and content'. In the sixth chapter, 'cultural resources' are discussed. In the seventh chapter,“language and discourse”is examined. In the eighth chapter, the structure of the prosody examined. In the ninth chapter,“literary arts”are examined. In 'Result' The conclusions reached as a result of the examination were discussed.
Benzer Tezler
- Yahya Kemal Beyatlı'nın mensur eserlerinde birleşik fiiller
Compound verbs in the prosaic works of Yahya Kemal Beyatlı
İHSAN AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimAbant İzzet Baysal ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL ÖZTÜRK
- Yahya Kemal Beyatlı'nın şiirlerinin söz varlığı ve söz dizimi
Yahya Kemal Beyatli's presence and syntax i̇n poems
SELİM SELİMİ
Doktora
Türkçe
2019
DilbilimSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET MEHDİ ERGÜZEL
- Yahya Kemal Beyatlı'nın 'Kendi Gök Kubbemiz' adlı şiir kitabının söz dizimi
Başlık çevirisi yok
YUSUF DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve Edebiyatıİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. ÖZLEM DEMİREL DÖNMEZ
- Hâmit Macit Selekler'in hayatı-sanatı-eserleri
Hâmit Macit Selekler's his life,art and works
FATİH KÜÇÜKYAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
BiyografiDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDULLAH ACEHAN
- Taşlıcalı Yahya Bey Dîvânı'nda Bezm u Rezm
Bezm u Rezm in the Divan (Classical Ottoman poetry) of Taşlıcalı Yahya Bey
ŞAHİN SAĞIROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN KAPLAN