Yöneticilerin işyerinde dini ve batıl inançlarının karar alma tarzlarına etkilerinin örgütsel adalet algılarının düzenleyici rolü altında yerel yönetimlerde araştırılması
Investigation of the effects of managers' religious beliefs and superstitions at work on the decision-making styles under the moderating role of organizational justice perceptions in local governments
- Tez No: 722134
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FAHRİYE OBEN ÜRÜ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kamu Yönetimi, İşletme, Public Administration, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Arel Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 202
Özet
Var oluştan buyana, insan yaşamının her dönemi ve her boyutunda, insanların tutum ve davranışlarını etkileyerek yaşamının şekillenmesini sağlayan birçok içsel ve dışsal faktör bulunmaktadır. Bu faktörlerin en önemlisi ise çeşitli emir ve yasaklar içeren inanç sistemleridir. Günümüzde ise bu inanç sistemleri içerisinde yer alan dini ve batıl inançların insan yaşamında çok fazla etkili olduğu görülmektedir. Zira din psikolojisi, davranış bilimleri ve örgütlerin yönetimi alanında yerel ve uluslararası yazında çeşitli araştırmalar yapılmıştır. Ancak insanların kıt kaynaklarla mal veya hizmet üreterek hem kendisinin hem de toplumun yaşamını sürdürmesini sağladığı işyerindeki dini ve inançlarına yönelik çok fazla çalışma yapılmadığı görülmüştür. Yerel yazında ise işyerinde dini ve batıl inançlara yönelik çalışmaya rastlanılmamıştır. Özellikle aldıkları kararlar silsilesi ile örgütlerin ve çalışanların geleceğini tayin eden yöneticilerin işyerinde dini ve batıl inançlarının karar alma tarzları üzerinde etkili olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı; yöneticilerin işyerinde dini ve batıl inançlarının karar alma tarzları üzerindeki etkisinde örgütsel adalet algısının düzenleyici rolü altında yerel yönetimlerde araştırılmasıdır. Bu araştırmanın anakütlesini, İstanbul il sınırları içerisinde yer alan 39 ilçe belediyelerinde görev yapan alt, orta ve üst düzey yöneticiler oluşturmaktadır. Araştırmada tam sayım yapılarak yöneticilere ulaşılmaya çalışılmıştır. Bu çalışma kesitsel bir araştırmadır. Araştırma öncesinde İstanbul İli Avrupa yakasında bulunun 4 ilçe belediyesinde görev yapan 313 kişiye yapılandırılmış anket uygulanarak pilot çalışma yapılmıştır. Ana çalışmamızda ise İstanbul İlinin tüm 39 ilçe belediyesinde yönetici olarak görev yapan 450 kişiye yapılandırılmış anket uygulaması ile ulaşılmıştır. Analizler ise Smart-PLS ve SPSS istatistiki paket programları aracılığıyla yapılmıştır. Araştırma bulgularına incelendiğinde yöneticilerin işyerinde dini ve batıl inançlarının karar alma tarzları üzerinde pozitif yönlü ve anlamlı bir etkisinin olduğu belirlenmiştir. Ayrıca yöneticinin işyerinde dini ve batıl inançlarının karar alma tarzlarının alt boyutları olan sezgisel karar alma, bağımlı karar alma, kendiliğindenanlık karar alma ve kaçınmacı karar alma tarzlarının üzerinde pozitif yönlü ve anlamlı bir etkisi olduğu görülmektedir. Yöneticilerin işyerinde dini ve batıl inançlarının ise karar alma tarzlarının diğer bir alt boyutu olan rasyonel karar alma üzerinde negatif yönlü ve anlamlı bir etkisi olduğu görülmüştür. Yöneticinin işyerinde dini inanç ve örgütsel adalet algısı etkileşim teriminin karar alma tarzları üzerindeki etkisinin pozitif yönde ve anlamlı olduğu belirlenmiştir. Yöneticinin işyerinde batıl inanç ve örgütsel adalet algısı etkileşim teriminin karar alma tarzları üzerindeki etkisinin negatif yönde ve anlamlı olduğu belirlenmiştir. Çalışmanın kuramsal katkıları; David Miller'ın Entegrasyon Profili (Tıp) İnanç ve İş Entegrasyon ölçeği Türkçeye çevrilerek yerel yazına katkı sağlanmış ve aynı zamanda işyerinde batıl inanç ölçeği geliştirilerek de hem yerel hemde uluslararası yazına katkı sağlanmıştır. Ayrıca yazında ilk defa çoğunluğunu Müslümanların oluşturduğu bir toplumda işyerinde dini ve batıl inançlara yönelik bir çalışma yapılmıştır. Anket çalışması sonuçları ise örgütlerin yönetimi, davranış bilimleri ve din psikolojisi yazınına katkı sağlamıştır. Diğer bir katkısı ise kurumsal ve kurumsal olmayan tüm inançları kapsayan bir işyerinde inanç modeli ortaya konulmasıdır. Örgütsel uygulamalar da ise ''örgütlerde dini ve batıl inançlara ilişkin farkındalığın ve duyarlılığın artması; dini inançlardan kaynaklanan özel günlere saygı gösterilmesi ve kutlanması; sevgi, saygı, empati ve hoşgörü kültürünün kurum içerisinde yaygınlaştırılıp, farklılıkların artı bir değer olduğu bilincine sahip örgüt kültürünün oluşturulması ve kalıcı hale getirilmesi; örgütsel aidiyet duygusu ve örgütsel bağlılığın oluşturulması ve bu farklılıkların etkin yönetilerek örgüt üyelerinin mevcut bilgi, birikim ve yeteneklerini ortaya koymalarını sağlaması; oluşacak motivasyonla örgütün amaçlarına ulaşması ve rekabet etme kabiliyetini artırmak'' gibi bir çok konuda örgütlere katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
There are many internal and external factors that have shaped the life of humans by affecting their attitudes and behaviors in every era and aspect of human life since the beginning of existence. The most important of these factors is the belief systems that involve various dictates and forbiddances. Today, it is seen that religious beliefs and superstitions within these belief systems are quite influential in human life. Accordingly, much research have been conducted in national and international literatures of religious psychology, behavioral sciences and organizational management branches. However, it can be also noted that there are not many studies concerning the place of religious beliefs in workplaces, where people try to produce goods or services using scarce resources, contributing to maintaining both their own lives and the society. With regard to the national literature, no study related to religious beliefs and superstitions could be found. Religious beliefs and superstitions of executives in particular who determine the future of organizations and employees with their chain of decisions are thought to have an effect on their styles of decision-making. The purpose of this study is to research the regulatory role of organizational justice perception over the effect of executives' religious beliefs and superstitions on their decision-making styles in workplaces. The sample of this research consists of lowmiddle- and high-level executives working in the district municipalities within provincial borders of İstanbul. Total population method is used to reach the executives. This research is cross-sectional. A pilot study was carried out before the research by conducting a configured survey on 313 people working in 4 district municipalities in the European side of İstanbul province. For the main study, 450 executives working in 39 district municipalities have been reached within a configured survey. Analyses have been carried out with Smart-PLS and SPSS statistical package programs. Research findings show that religious beliefs and superstitions have a positive and meaningful effect on the decision-making styles of executives in workplaces. In addition, religious beliefs and superstitions of executives have been found to have a positive and meaningful effect on their intuitive decision-making, dependent decisionmaking, automatic/instantaneous decision-making, and evasive decision making which are the subtypes decision-making styles in workplace. Religious beliefs and superstitions of the executives in workplace have been shown to have a negative and meaningful effect on rational decision-making which is another sub-type of decisionmaking. The effect of executives' religious beliefs and organizational justice perception interaction term on their decision-making styles has been found to be positive and meaningful. The effect of executives' superstitions and organizational justice perception interaction term on their decision-making styles has been found to be positive and meaningful. As per the theoretical contributions of the study; David Miller's The Integration Profile (TIP) Belief and Work Integration Scale has been translated to Turkish contributing to the national literature and a scale of superstitions in workplace has been developed contributing both to the national and international literature. In addition, a study of religious beliefs and superstitions has been conducted in a society consists mostly of Muslim as a first in the literature. The results of the survey also contribute to literatures of organizational management, behavioral sciences and religious psychology branches. Another contribution of the study is that it puts forth a model of belief in workplace that covers all beliefs whether institutional or not. As per the organizational practices, the study is thought to have many contributions such as increasing the sensitivity and awareness towards religious beliefs and superstitions in organizations; respecting and celebrating special days based on religious beliefs; creating and making permanent an organizational culture where love, respect, empathy and tolerance are spread within the organization and differences are accepted as added values; creating an organizational belongingness and commitment, effectively managing the differences in the organization to ensure that members of the organization can demonstrate their knowledge and skills; helping the organization reach its goals and increase its competitiveness thanks to the created motivation.
Benzer Tezler
- La Vie artistique litteraire culturelle et sociale l'Izmir en langue Française (du XVII'eme siecle a nos jours)
Fransızca'da İzmir'in sanatsal edebi kültürel ve toplumsal yaşamı (XVII'inci yüzyıldan günümüze)
HASAN ZORLUSOY
Doktora
Fransızca
1993
Fransız Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL KAYRA
- Recep Peker'in siyasal sosyal ve ekonomik görüşleri
Başlık çevirisi yok
LÜTFİYE İLDAN
Doktora
Türkçe
1989
Siyasal BilimlerAnkara ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT DAVER
- Continuity and change in the US foreign policy toward Kosovo question
ABD'nin Kosova sorununa yönelik dış politikasında devamlılık ve değişim
MERVE KALA
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA TÜRKEŞ
- İlk ve orta dereceli okul ders kitapları ve sosyalleşme(1876-1918)
Başlık çevirisi yok
NURİ DOĞAN
Doktora
Türkçe
1993
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. ŞÜKRÜ HANİOĞLU