Geri Dön

A descriptive study on the Turkish translation of Captains Courageous

Captains Courageous adlı eserin Türkçe çevirisi üzerine betimleyici bir inceleme

  1. Tez No: 732303
  2. Yazar: ŞEYMA GEZEN KANACI
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BANU TELLİOĞLU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Çeviribilim Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 150

Özet

Bu tezin amacı, Rudyard Kipling'in Captains Courageous (1897) adlı eserinin Türkçe çevirilerinden biri üzerinde kapsamlı bir betimleyici çalışma yürütmektir. Özgün roman, edebiyat ve çeviribilim alanlarında üzerinde yeterince çalışma yapılmamış bir tür olan gençlik edebiyatının ilk örneklerinden biri olarak kabul edilir. Romanın, ayrıca, Türkiye'deki çeviri gençlik ve çocuk edebiyatı dizgelerinde özel bir yere sahip olduğu iddia edilebilir; zira Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan sonra yapılmış tam yirmi altı çevirisi bulunmaktadır. 1928 yılında, harf devriminin hemen öncesinde Kamuran Şerif [Saru] tarafından yapılan ve Arap harfleriyle yayımlanan çeviri, eserin ilk çevirisi olması ve Türk tarihinin en kritik dönemlerinden biri olan erken Cumhuriyet Dönemi'ni temsil etmesi nedeniyle tez kapsamında yürütülecek betimleyici çalışmanın odak noktası olarak seçilmiştir. Betimleyici çalışmanın metodolojisi, Betimleyici Çeviribilim ekolünün önde gelen temsilcilerinin teorik katkıları üzerine temellenmektedir. Çalışmada, çeviri sürecini yönlendiren normları betimlemek için Gideon Toury'nin erek odaklı kuramı (1985) kullanılmış; çevirmenin stratejileri ile erken Cumhuriyet Dönemi'nin baskın ideolojik ve yazınbilimsel eğilimleri arasındaki paralellikleri açıklığa kavuşturmak amacıyla ise Itamaar Even-Zohar'ın Çoğul Dizge Kuramı'ndan (1978) ve Andre Lefevere'nin“patronaj”kavramından (1992) yararlanışmıştır. Betimleyici çalışmanın sonuçları, kaynak ve erek metinler arasındaki eşdeğerlik ilişkisinin genel olarak“kabul edilebilir”olarak tanımlanabileceğini göstermektedir (Toury, 1995, 56). Bununla birlikte, alt düzey kararları dikkate alındığında çevirmenin yeterlilik ve kabul edilebilirlik kutupları arasında ustalıkla hareket ettiği söylenebilir. Elde edilen bulgular, ayrıca, çevirmenin tercihlerinin dönemin poetikasıyla büyük ölçüde uyumlu olduğunu ve dönemin ideolojik eğilimlerinin çevirmenin kararlarında ve söz konusu dönemin önde gelen Türkologlarından biri olan Ahmet Cevat'ın [Emre] çeviri esere yazdığı önsözde de gözlemlenebildiğini ortaya koymaktadır.

Özet (Çeviri)

The aim of this thesis is to conduct a thorough descriptive analysis on one of the Turkish translations of Captains Courageous (1897) by Rudyard Kipling. The original novel is regarded as one of the early examples of young adult fiction, a genre that has been underresearched both in literary studies and translation studies. Captains Courageous seems to have a special place in the systems of translated young adult and children's literature in Turkey since there are twenty-six translations of the book in total, all conducted after the establishment of the Republic of Turkey. The translation that was carried out by Kamuran Şerif [Saru] and published in Arabic letters in 1928 right before the alphabet reform is selected as the focus of the descriptive analysis since it is the first translation of the work and it represents one of the most critical periods in Turkish history, namely the early Republican Period. The methodology of the descriptive analysis is mainly based on the theoretical contributions of the prominent members of the Descriptive School. While Gideon Toury's target-oriented theory (1985) is used to observe the norms governing the translation process, Itamaar Even-Zohar's Polysystem Theory (1978) and Andre Lefevere's notion of“patronage”(1992) are also benefitted from in an attempt to clarify the parallels between the translator's strategies and the dominant ideological and poetological tendencies of the early Republican Period. The findings of the descriptive study indicate that the equivalence relationship between the source and the target texts could generally be defined as“acceptable”(Toury, 1995, 56) although when lower-level decisions of the translator are taken into account, it could be claimed that the translator skillfully moves back and forth between the adequacy and acceptability poles. The findings also reveal that most choices of the translator are in accord with the poetics of his time and that the ideological tendencies of the period could be observed in the decisions of the translator as well as in the foreword written by Ahmet Cevat [Emre], one of the prominent Turkologists of the period in question.

Benzer Tezler

  1. A descriptive study on the translation of a farewell to arms within the framework of catford's translation shifts

    Catford'un çeviri kaymaları doğrultusunda Silahlara Veda adlı eserin çevirisi üzerine betimleyici bir çalışma

    GÜNEŞ YAMANOĞLU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Amerikan Kültürü ve EdebiyatıGazi Üniversitesi

    Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ KORKUT ULUÇ İŞİSAĞ

  2. Translating popular fiction: A descriptive study on the Turkish translations of the Hunger Games trilogy

    Popüler edebiyat çevirisi: Açlık Oyunları üçlemesinin Türkçe çevirileri üzerine betimleyici bir çalışma

    SELEN TEKALP

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2017

    Mütercim-TercümanlıkGazi Üniversitesi

    Çeviri ve Kültürel Çalışmalar Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ASLI ÖZLEM TARAKCIOĞLU

  3. Translation of a translation: A descriptive study on the Turkish translation of J.R.R. Tolkien's the lord of the rings

    Bir çevirinin çevirisi: J.R.R. Tolkien'in Yüzüklerin Efendisi başlıklı eserinin Türkçe çevirisi üzerine betimleyici bir çalışma

    SERKAN GÖKTAŞ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2010

    Mütercim-TercümanlıkHacettepe Üniversitesi

    Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ELİF ERSÖZLÜ

  4. John William Draper'ın History of the Conflict between Religion and Science adlı eserinin Osmanlı Türkçesine çevirisi üzerine betimleyici bir çalışma

    A descriptive study on the Ottoman Turkish translation of John William Draper's History of the Conflict between Religion and Science

    OSMAN ÇEVİKTAY

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Batı Dilleri ve EdebiyatıYıldız Teknik Üniversitesi

    Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞE BANU KARADAĞ

  5. Betimleyici çeviribilim araştırmalarında yeni açılımlara doğru: Reşat Nuri Güntekin'in diliçi ve dillerarası çeviri eylemlerindeki çeşitliliğin kavramsallaştırılması

    Toward new insights into research in descriptive translation studies: Conceptualizing diversity in Reşat Nuri Güntekin's intralingual and interlingual translational actions

    MUHAMMED BAYDERE

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Mütercim-TercümanlıkYıldız Teknik Üniversitesi

    Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞE BANU KARADAĞ