Türk runik harfli Uygur yazıtlarında askerî rütbe, unvan ve birlik adları
Military ranks, titles and unit names in Turkish runic letter Uighur inscriptions
- Tez No: 732842
- Danışmanlar: PROF. DR. ERHAN AYDIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Uygur Yazıtları, Askerî Rütbeler, Askerî Unvanlar, Askerî Birlik Adları, Uighur Inscriptions, Military Ranks, Military Titles, Military Unit Names
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
Bu çalışmada Türk Runik harfli Uygur yazıtlarından olan Tes (Mo 11), Tariat/Terh (Mo 12), Şine Usu (Mo 14), I. Karabalgasun (Mo 16), Hoyto-Tamır/Tayhar-Çuluu (Mo 25-45), Sevrey (Mo 18), Xi'an (Karı Çor), Suci (Mo 15), II. Karabalgasun (Mo 17), Arhanan (Mo 22) ve Gurvaljin-uul/Gürbelcin (Mo 64) yazıtlarındaki askerî rütbe, unvan ve birlik adlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Bu yazıtlardaki askerî rütbe, unvan ve birlik adlarının tespitinde Erhan Aydın'ın Uygur Yazıtları adlı çalışmasındaki metinler esas alınarak yazıtlarda geçen örnek cümleler bu çalışmadan aktarılmıştır. Bu doğrultuda öncelikle yukarıda bahsettiğimiz yazıtlarda geçen rütbe, unvan ve birlik adları tespit edilmiş, daha sonra bunlar Askerî Rütbeler, Askerî Unvanlar ve Askerî Birlik Adları başlıkları altında sınıflandırılmış ve sözcükler alfabetik olarak sıralanmıştır. Tespit edip sınıflandırdığımız bu rütbe, unvan ve birlik adları köken, ses, yapı ve anlam bakımından incelenmiştir. Çalışmada ele alınan askerî unvan/rütbe/birlik adları titizlikle işlenerek yerli ve yabancı birçok araştırmacının bunlar hakkındaki etimolojik, morfolojik ve semantik görüşlerine yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, it is aimed to examine the military ranks, titles and unit names in the Turkish Runic letter Uighur inscriptions whose names are Tes (Mo 11), Tariat/Terh (Mo 12), Şine Usu (Mo 14), I. Karabalgasun (Mo 16), Hoyto-Tamır/Tayhar-Çuluu (Mo 25-45), Sevrey (Mo 18), Xi'an (Karı Çor), Suci (Mo 15), II. Karabalgasun (Mo 17), Arhanan (Mo 22) ve Gurvaljin-uul/Gürbelcin (Mo 64). Determining of the military ranks, titles and unit names in these inscriptions are based on the texts in Erhan Aydın's work called Uighur Inscriptions and sample sentences in the inscriptions have been transferred from this study. In this direction, firstly, the above-mentioned ranks, titles and unit names in inscriptions were determined, then these were classified under the headings of Military Ranks, Military Titles and Military Unit Names and the words were listed alphabetically. These ranks, titles and unit names that we identified and classified were examined in terms of origin, sound, structure and meaning. The names of military titles/ranks/unit names discussed in the study were meticulously processed and the etymological, morphological and semantic views of many local and foreign researchers about them were included.
Benzer Tezler
- Uygur Kağanlığı dönemi yazıtlarında söz yapımı
Words formation in the Uighur Khanate inscriptions
BURHAN SEVİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve Edebiyatıİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. ERHAN AYDIN
- Kaya üzerindeki köktürk harfli yazıtlar: İçerik özellikleri ve tematik analiz
Old Turkic runic inscriptions on the rock: Content features and thematic analysis
MUHAMMED MUSTAFA BAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MİRZAT RAKIMBEK UULU
- Irk Bitig gramer incelemesi
Irk Bitig grammar examination
GAMZE ÇELİKELOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERRUH AĞCA
- Eski Türkçede eklerin ünlü düzeni (8.-10. yüzyıllar)
Vowel order of suffixes in old Turkic (8-10. centuries)
BUKET NUR KIRMIZIGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DilbilimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERRUH AĞCA
- Türk runik harfli metinlerde siyasî terimler
Political terms in the Turkic runic texts
SAFFET YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERRUH AĞCA