İkinci Dünya Savaşı'nın Türkiye'de işlem gören döviz kuru, tahvil, hisse senedi ve altın fiyatları üzerindeki etkisi
The effect of Second World War on the price of exchange rates, bonds, stocks and gold traded in Turkey
- Tez No: 735135
- Danışmanlar: PROF. DR. EMEL PARLAR DAL, DOÇ. DR. AVNİ ÖNDER HANEDAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Uluslararası İlişkiler, İşletme, Economics, International Relations, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uluslararası Politik Ekonomi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 195
Özet
Savaş, çatışma ve diplomatik gerginlikler ekonomi üzerinde önemli etkiler yaratmaktadır. Ekonomik değişkenlerde meydana gelen değişimler zaman zaman ekonomik faktörlerden ziyade politik faktörlerden kaynaklanmaktadır. Benzer bir biçimde, savaş ile ilgili olaylar finansal piyasalarda işlem gören varlık fiyatları üzerinde de etkilere neden olmaktadır. Savaşın finansal varlıklar üzerindeki etkisini araştıran çalışmalar genellikle savaşa taraf olan ülkelere odaklanmıştır. Savaşa katılmayarak tarafsız konumlarını koruyan ülkeler üzerine yapılan çalışmalar sınırlı sayıdadır. Bu doğrultuda bu çalışma, İkinci Dünya Savaşı nedeniyle ortaya çıkan çatışma ve politik krizlerin tarafsız ülke konumundaki Türkiye'de işlem gören finansal varlıklar üzerindeki etkilerini araştırmaktadır. Bu amaçla, 1938 ile 1946 yılları arasında borsada işlem gören döviz kuru, altın, tahvil ve hisse senetlerine ait günlük fiyat verileri Akşam ve Borsa (La Bourse) gazetelerinden elde edilmiştir. Bu kapsamda elde edilen verilere içsel kırılma testlerinden olan Bai- Perron (1998, 2003) çoklu yapısal kırılma testi ve Inclan ve Tiao (1994) yinelemeli kümülatif kareler toplamına dayanan çoklu varyans kırılma testi uygulanarak varlık fiyatlarında meydana gelen büyük ölçekli ani değişimleri gösteren kırılma tarihleri tespit edilmiştir. Bu tarihlere denk gelen ekonomik ve politik gelişmeleri saptamak amacıyla Akşam Gazetesi aracılığıyla başlık yoğunlukları hesaplanmış, bu başlıklar üzerinden içerik analizi yapılarak ilgili olaylar belirlenmiştir. Yapılan analizler sonucunda, Türkiye'nin savaş boyunca tarafsız olmasına ve finansal piyasalara müdahale ederek belirli dönemlerde altın ve döviz kuru fiyatlarını sabitlemesine rağmen savaş ile ilgili olayların döviz kuru, altın, tahvil ve hisse senedi fiyatları üzerinde etkili olduğu görülmüştür. Özellikle savaşın başlangıcı, Südet krizi, Almanya'nın Yunanistan'ı işgali, ABD'nin savaşa girmesi, Türkiye'nin müttefikler ile olan ilişkilerinin gerilmesi gibi olayların varlık fiyatlarını etkilediği saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
War, conflict, and diplomatic tensions would severely impact economies. The large-scale changes in economic variables may stem from political factors rather than economic factors to some extent. The war-related events affect the prices of assets traded in financial markets in a similar way. In the literature, studies generally focus on the effect of war on financial assets in belligerent countries. There is a limited number of studies about neutral countries. Therefore, this study aims to analyse the effect of the conflicts and political crises on the financial assets traded in the Turkey during World War II. To this end, daily price data of exchange rates, gold, bonds, and stocks traded in the stock exchange between 1938 and 1946 were collected from the Akşam and Borsa (La Bourse) newspapers. To detect break dates, Bai-Perron multiple structural break test (1998, 2003) and iterated cumulative sums of squares (ICSS) algorithm proposed by Inclan and Tiao (1994) are employed. In order to determine the economic and political events that coincide with the obtained break dates, the headline densities were calculated within the scope of the content analysis thanks to the Akşam Newspaper. The findings show that, although Turkey was neutral throughout the war and the government intervened in the financial markets and applied fixed gold and exchange rate prices in certain periods, the war-related events had affected the exchange rates, gold, bond and stock prices to a large extent. In particular, the war-related events such as the beginning of the war, the Sudeten crisis, the occupation of Greece by Germany, the entry of the United States into the war and diplomatic tensions between Turkey and the allies had influenced asset prices.
Benzer Tezler
- Enflasyonla mücadelede istikrar politikaları
Başlık çevirisi yok
BİLGİN ORHAN ÖRGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
EkonomiMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ZEKAYİ ORHAN
- Türkiye iktisat politikalarının belirlenmesinde iktisadi kurum-kural ve kuruluşların rolleri
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM GÜRAN YUMUŞAK
- Gelişmekte olan ülkelerin dış borç sorunu ve Türkiye'nin dış borçları
Başlık çevirisi yok
MUSTAFA KARAGÖZ
- Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetin'de Merkez Bankacılığı ve parasal sorunlar
Başlık çevirisi yok
HAKKI EMRE
